________________
उद्देशकः १, मूलं:३५, [भा. ९४०]
पुरिसा कयवित्तिया वसंति सामंतनगरसु ।। [भा.९४१] सूयग तहानुसूयग पडिसूबगसव्वसूचगाचेव ।
महिला कय वित्तीयावसंति सामंतनगरेसु ।। वृ- इदं गाथाद्वयमपि पूर्ववद्यथा च परराज्येषु परनगरेषु च पुरुषास्त्रयश्च वसन्ति तथा निजराज्ये निजनगरे अन्तःपुरेच ।। तथा चाह[भा.९४२] सूयग तहानुसूयगपडिसूबगसव्वसूयगाचेव ।
‘पुरिसा कय वित्तीया वसंति निययंमिरज्जंमि ।। [भा.९४३] सूयग तहानुसूयग, पडिसूयग सव्वसूयगाचेवः
महिला कय वित्तिया, वसंति निययंमिरज्जमि [भा.९४४] सूयग तहानुसूयग पडिसूयगसव्वसूयगाचेव ।
पुरिसा कय वित्तीयावसंति निययंमि नगरंभिम ।। [भा.९४५] सूयगतहानुसूयग, पडिसूयगसव्वसूयगाचेव;
महिला कय वित्तीया, वसंतिनिययंमि नगरंमि [भा.९४६] सूयगतहानुसूयग पडिसूयगसव्वसूयगा चेव ।
पुरिसा कय वित्तीया वसंति अंतेउरेरनो ।। [भा.९४७] सूयगतहानुसूयगसव्वसूयगाचेव ।।
महिला कय वित्तीया वसंति अंतेउरेनो ।। वृ- गाथा षट्कस्यापि व्याख्या पूर्ववत् । तत एवं निजघारपुरुषमहिलाभ्यो राज्ञःपुरोधसश्च निशिवृत्तममात्यो ज्ञातवान् । तदेवं राज्ञोऽपि यः शिक्षाप्रदानेऽधिकारी सोऽमात्य इति उक्तममात्यस्य स्वरूपम् ।। अधुना कुमारस्याह[भा.९४८] पच्चंते खुब्भतेदुइंते सव्वतोदवेमाणो ।
संगामनीति कुसलो कुमारएयारिसो होइ ।। वृ. प्रत्यन्तान् सीमासन्धिवर्तिनः क्षुभ्यतो अन्तर्भूतण्यर्थत्वात् समस्ता अपि सीमापर्यन्तवर्तिनीः प्रजाः क्षोभयतो दुर्दान्तान् दुःशिक्षितान् संग्रामनीतिकुशलः सर्वतः सर्वासु दिक्षुयो दमयन् वर्तते । स एतादृशः कुमागे भवति । तदेवं राजयुवराजादिव्याख्यातंपञ्चकं सम्प्रति गजवैद्याधिपञ्चकं ।।
तत्रराजस्वरूपमुक्तमिदानीं वैद्यस्वरूपमाह[भा.९४९] अम्मापिई हि जाणियस्स आयंकपउरदोसेहिं ।
विज्जादेतिसमोहि, जहिं कया आगमा होति ।। वृ- मातापितृभ्यां जनितस्य तस्याधिकृतस्य वगिज आतङ्कात रोगात् ये समुत्थाः प्रचुरा दोषास्तैरुपेतस्येतिगम्यते वैद्या ददति कुर्वन्तिसमाधिस्वास्थ्यं नीरोगतामित्यर्थः । यैः कृता अभ्यस्ता आगमावैद्यकशास्त्रलक्षणा भवन्तिवर्तन्ते । उक्तं वैद्यस्वरूपम । अधुनाधनवतांस्वरूपमाह[भा.९५०] कोडिग्गसोहिरणं मणिमुत्तसिलप्पवालरयणाई !
अज्जयपिउपज्जागय एरिसया होतिधनावत्ता ।। वृ- येषां आर्यः पितामहः, पिता प्रतीतः । प्रायः प्रपितामहः तेभ्य आगतं विद्यते कोट्यग्रशः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
