________________
उद्देशक : १, मूलं : २५, [भा. ८०९]
२६५ वृतीरितायां समाप्तायां प्रतिमायां उत्प्राबल्येन भ्रमन्त्युद्धमाः भिक्षाचरास्तेषां नियोगो व्यापारो वत्र स उद्भ्रमकनियागोग्रामस्तत्रदर्शनमात्मनः प्रकटनं करोति । ततः साधुसंयतंसंज्ञिनं वा सम्बगदृष्टिं श्रावकं अप्पाहेत्तिसंदेशयति ।ततोदण्डिनोराज्ञो निवेदनंसत्कारंकरोति,सदभावेभोजिकस्तस्याप्यभावे श्रावकवर्गस्तस्याप्यभावे सङ्घः साधुसाध्वीवर्गः । इयमत्र भावना-प्रतिमायां समाप्तायां यस्मिन् ग्रामे प्रत्यासन्ने बहवो भिक्षाचराः साधवश्च समागच्छन्ति ! तत्रागत्यात्मानं दर्शयति । दर्शवंश्च स्वयं साधु श्रावकं वा पश्यति, तस्य संदेशं कथयति यथा समापिता मया प्रतिमा, ततोऽहमागत इति तत्राचार्या राज्ञोनिवेदयन्ति, यथा-अमुकोमहातपस्वी समाप्ततपः कर्माभूदितिसमहता सत्कारेणगच्छे प्रवेशनीय इति । ततः स राजा तस्य सत्कारं कारयितव्यस्तदभावेऽधिकृतस्य ग्रामस्य नगरस्य वा नायकस्तदभावे समृद्धः श्रावकवर्ग स्तदभावे साधुसाध्वी प्रभृतिकः सङ्घो यथाशक्ति सत्कारं करोति, । सत्कारो मानस्तस्योपरि चन्द्रोदय धारणं नान्दी तूर्यास्फालनं सुगन्धवासप्रक्षेपणमित्यादि । एवं रूपेण सत्कारेण गच्छं प्रवेशयेत् । सत्कारेणप्रवेशनायामिमे गुणाः[भा.८१०] उद्भावनापवयणे, सद्धाजननं तहेव बहुमानी ।
उहावणा कुतित्थ जीयंतह तित्थवड्डीय । वृ-प्रवेशसत्कारणप्रवचनस्य उद्धाजनाप्राबल्यनप्रकाशनंभवति, तथा अन्येषा बहूनांसाधूनां श्रद्धाजननं यथा वयमप्येवं कुर्मो येन महीती शासनस्य प्रभावना भवति, तथा श्रावकश्राविकाणामन्चेषां च बहुमानमुपजायते शासनस्योपरि यथा- अहो महाप्रतापि पारमेश्वरं शासनं, यत्रेशा महातपस्विनइतिः । तथाकुतीर्थेजातायेकवचनं ।कुतीर्थानामपभ्राजनाहीलनातत्र ईशां महासत्वानां तपस्विनामभावात् । तथा जीतमेतत्कल्पएपसमाप्तप्रतिमानुष्ठानःसत्करणीय इति,तथा तीर्थवृद्धिश्च। एवं हि प्रवचनस्वातिशयमुदीक्षमाणा बहवः संसाराद्विरज्यन्ते विरक्ताश्च परित्यक्तसङ्घाः प्रव्रज्यां प्रतिपद्यन्ते, तितोभवतितीर्थप्रवृद्धिरिति; ।तदेवं परिकर्मणाभिधानप्रतिमाप्रतिपत्तिः प्रवेशसत्कारश्च भणितः । साम्प्रतमधिकृतसूत्रं यत्र योगमर्हति तद्विवक्षुरिदमाहभा.८११] एएणसुत्तन गवंसुत्तनिवाता इमो उअव्वत्ते ।
उच्चारिय सरिसंपुन, परूवीयं पुव्वभणियंपि ।। वृ-यदेतदनन्तरंपरिकर्मणादिकमुक्तं, नैतेनसूत्रगतंव्याख्यातं, जातावेकवचनस्य भावात् । नैतेन त्रीणि सूत्राणि व्याख्यातानि, सूत्राणामन्यविषयत्त्वात् । तथा चाह- ‘सुत्तनिवातो इमो उ अव्वते' तु शब्दः पुनरर्थे स च पुनरर्थं प्रकाशयन् हेत्वर्थमपि प्रकाशयति, यतोऽयमधिकृतः सूत्रनिपातोऽव्यक्तेऽव्यक्तशब्दविषयः, । अव्यक्तोनाम श्रुतेन वयसाचाप्राप्तोऽपरिकर्मितश्चपूर्वभणितंचसमस्तं व्यक्तविषयमतोऽव्यक्तविषयत्वंचप्रामुक्तमितिनैतेन प्रागुक्तेन सूत्रत्रयंगतमिति, अत्राह-यदेतत् प्राग्व्याख्यातं न तेन यदि सूत्रत्रयं गतं तर्हि तदेतत् कुत आगतं सूत्रात्तावन्न भवति । सूत्रस्यान्यविषयत्वात् । अन्यस्मान्चेत्तर्हि न वक्तव्यमसम्बद्धत्वादत आह-उच्चारिख सरिसमित्यादि परिकर्मणाभिधानं यच्चपूर्वमाचारदशासुभिक्षुप्रतिमागतमुक्तं । यथा घरपठणी सीह इत्यादि तथापरिचियकालामन्तणेत्यादिपरिकर्मणाभिधानं यच्चपूर्वमाचारदशासुभिक्षुप्रतिमागतमुक्तं यथाघरसउणीसीह इत्यादि तथा परिचियकालामन्तणेल्यादिचप्रागभणितमपिप्ररूपितमुच्चरितस्य सदृशमनुगतमितिकृत्वा किमुक्तं भवति? एगल्लविहारपडिमं उपसंपज्जित्ताणं विहरित्तए इत्युक्तमत्तच्च सूत्रखंडव्यक्त अव्यक्तेचसमानं
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org