Page Text
________________
२१४
-
--
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-१/१८ [भा.६११) सावेक्खोत्तिचकाउंगुरुस्स कयजोगिणोभवेच्छेदो ।
अकयकरणं मिच्छग्गुरुइइअड्डो कंतीएनेयं ।। वृ- इह ये निरपेक्षास्ते यत् प्रायश्चित्तस्थानमापद्यन्ते तदेव तेभ्यो दीयते । गुरुलाधवचिन्तया अपवादपदेनान्यत्तेषांनिरनुग्रहत्वात् । ततः सापेक्षाणामयंप्रायश्चित्तदानविधिः । तत्रमहत्यप्यपराधे सापेक्षाणांमूलं नानवस्थाप्यंपाराञ्चितंवा । तयोनिरपेक्षाणामेवसतांदानभावात् । तेन प्रथमतयासर्वेषां मूलमविशिष्टमाधिकृत्य गुरुलाघवचिन्तायां प्रायश्चित्तदानविधिरुच्यते । तत्र सापेक्षे गुरौ आचार्ये गाथायामत्र विभक्तिलोपः प्राकृतत्वात् । कृते कृतकरणेमूलं, अकृतेऽकृतकरणेच्छेदः ।सावेक्खोत्ति चकाउमित्यादिअत्रगुरुशब्देनोपाध्यायउच्यतेआचार्यस्योक्तत्वात् ।गुरोरुपाध्यायस्य कृतयोगिनः कृतकरणस्य मूलं प्रायश्चित्तमापन्नस्यापि सापेक्ष इति कृत्वा प्रायश्चित्तं च्छेदो भवति । अकृतकरणे तु तस्मिन्नेवोपाध्यायेमूलमापनेप्रायश्चित्तंषट्गुरुकाः गुरवः (षण्मासाःअकृतकरणतयाच्छेदस्यानर्हत्वात एवममुनाप्रकारेण अड्डोकंतीए' इतिअधापक्रांत्यामाग्व्याख्यानरूपया नेयं । तद्यथा भिक्षोरधिगतस्य कृतकरणस्य षट् गुरवः अकृतकरणस्य षट् लघवः अस्थिरस्य कृतकरणस्य षट् लघवः अकृतकरणस्य षट् लघवः अकृतकरणस्य तस्यैव चदुर्गुरवः अनधिगतस्य स्थिरस्य कृतकरणस्य चतुर्गुरवः । तस्यैवाकृतकरणस्य चतुर्लघवः । अस्थिरस्य कृतक्करणस्य चतुर्लधवः । तस्यैवाकृतकरणस्य गुरुमासः एवं मूलापत्ती मूलादारभ्य मासगुरुके समाप्तम् । छेदापत्तौ च्छेदादारभ्यम मासलघुके तिष्ठति, षट् गुरुकादारभ्य भिन्नमासे गुरुके षट् लघुगुरुकादारभ्य लघुके भिन्नभिन्नमासे चतुर्गुरुकादारभ्य गुरुविंशतिरात्रिंदिवेषुचतुर्लघुकादारभ्य लघुविंशतिरात्रिंदिवेषुमासगुरुकादारभ्य लघुके भिन्नभिन्नमासे चतुर्गुस्कादारभ्य गुरुविंशतिरात्रिंदिवेषुचतुर्लधुकादारभ्य लघुविंशतिरात्रिंदियेषुमासगुरुकादारभ्यगुरुषु पञ्चदशरात्रिंदिवेषुमासलघुकादारभ्यलघुपञ्चदशरात्रिंदिवेषुभिन्नमासगुरुकादारभ्यगुरुषुदशरात्रिंदिवेषु भिन्न मासलघुकादारभ्य लघु दशरात्रिंदिवेषु गुरुविंशतिरात्रिंदिवेभ्य आरभ्य गुरुपञ्चरात्रिं दिवेषु लघुविंशतिरात्रिंदिवेभ्य लघुपंचरात्रिं दिवेषु, गुरुपंचदशरात्रिं दिवेभ्यो दशमे, लघुपंचदशरात्रिं दिवेभ्योऽष्टमे, गुरुदशरात्रिंदिवेभ्यआरभ्यषष्ठेलघुदशरात्रिंदिवेभ्यआरभ्य चतुर्थे, गुरुपंचरात्रिंदिवेभ्य आरभ्यआयामाम्लेलघुपञ्चरात्रिंदिवेभ्यः आरभ्यएकाशनेदशमादारभ्यपूर्वोऽष्टमादारभ्य निर्विकृतिके सम्प्रति जसेवेइ अहिगतो' इत्यादि यत् गाथोत्तरार्ध प्रागुक्तं तद्व्याख्यानार्थमाह[भा.६१२) अकयकरणा उगीया जे अगीयाय अकय अथिराय।
तेसावत्ति अनंतरबयंतरियंचझोसोवि ।। वृ-ये गीता गीतार्थाः अकृतकरणाः ये चागीता अगीतार्था अकयत्ति य कृतकरणाचब्दात कृतकरणाश्च अस्थिराश्च कृतकरणाऽकृतकरणाश्च तेषां कदाचिदापत्ति प्रायश्चित्तं दीयते । कदाचित्तथाविधायामसमर्थतायां यदापन्नं प्रायश्चित्तं तस्य अर्वाकतनमनन्तरं दीयते । कदाचित प्रभूतायामसमर्थतायां बह्वन्तरितमत्यन्तमसमर्थतायां झोषो वा । अत्रशिष्यः प्राह-ये निरपेक्षास्ते एकविधायेसापेक्षास्तेषां किनिमित्तस्त्रिविधीभेदस्तत आह[भा.६१३] कारणमकारणं वाजयणा अजयणा नवत्थगीयत्थे ।
एएण कारणेणंआयरियाईभवेतिविहा ।। वृ-इदंप्रतिसेवनायाःकारणमिदमकारणं । किमुक्तंभवति? यादृशेकारणेप्रतिसेवना क्रियतेयाशे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |