Page Text
________________
उद्देशकः १, मूलं : १८, [भा. ६००]
२११ पाण्मासिकीत्येकविधा ।सापिस्वभेदचिन्तायांद्विधा-उद्घाताअनुद्घाताच अनेकापुनरियं भवति यमित्यादि तत्र पञ्चकादिषु भिन्नमासान्तेषु परिहारतपो न भवति, किन्तु मासादिषु । ततो मासिकमेकं तपः स्थानकं द्वैमासिकादि यावच्चातुर्मासिकमेतत् द्वितीयं तपः स्थानं, पञ्चमासिकं पाण्मासिकं च तृतीयंतपःस्थानं । एतान्यपि प्रत्येकं द्विविधानि । तद्यथा-उद्घातानुरातानि च । एतत् तपस्त्रिकं पश्यित्ततिगंतिप्रव्रज्यापर्यायस्य परावर्त्तः । तस्य त्रिकंपरिवर्त्तत्रिकंतत्रच्छेदत्रिकंमूलत्रिकमनवस्थाप्य त्रिकं च । च्छेदो द्विधा-उद्घातोऽनुद्घातो वा पाराञ्चितमेकमेतानि तपस्त्रिकसहितानि यानि त्रयोदशपदानि एषापाराञ्चितवर्जा अनेका प्रस्थापना ।
अथैतानि त्रयोदश पदानि प्रागेवाभिहितानि किमर्थमिह पुनरुच्चार्यन्ते? 1 उच्यन्ते-स्मरणार्थं, । अथवा यदेतत् प्रस्थापितोऽपि प्रतिसेवते तत् कृत्स्नमनुग्रहकृत्स्नेन निरनुग्रहकृत्स्नेन वा आरोप्यते । प्राकृतत्वं त्वनुग्रहकृत्स्नेनैवारोपितमिति ज्ञापनार्थं । इह अपलिउंचिय पलिउंचिए इत्यादि सूत्रम् । अपलिउंचिए अपलिउंचियामिति प्रथमभङ्गानुगतमित्युक्तम् । एतच्चोपलक्षणं, तेन द्वितीयेन तृतीयभङ्गानुगतेऽपि सूत्रे वक्तव्ये । तच्चैवम्-'जे भिक्खू चाउम्मासियं वा सातिरेगचाउम्मासियंवा' इत्यादि ‘जाव 'अपलिउंचिए अपलिउंचियं, अपलिउंचिए पलिउंचियं, पलिउंचिए अपलिउंचियं, पलिउंचिए पलिउंचियमालोएमाणस्ससव्वमेयंसाहणिय जावआरोहेयव्वेसिया' तृतीयभङ्गानुगतमपि सूत्रमेवमुच्चारणीयम् । नवरं पलिउंचिए अपलिउंचियमालोएमाणस्सेति वक्तव्यं, शेषं तथैवा चतुर्भानुगतंतुसूत्रसाक्षादाह-'जेभिक्खूचाउम्मासियवासातिरंगचाउम्मासियंवा' इत्यादि । अस्य व्याख्या निरवशेषा प्राग्वत्ज्ञातव्यानवरमेषोऽत्र विशेषः- पलिउंचिएपलिउंचियमालोएमाणस्स' इति, शेषं तथैव । एवममूनि चत्वारि सूत्राणि चतुर्भङ्गविकल्पेन उक्तानि, एवं मासिकद्वैमासिकादि सूत्राण्यप्युपयुज्य चतुर्भङ्गविकल्पनतः सविस्तरं भणनीयानि । एवं बहुशः शब्दविशिष्टान्यपि प्रथमतश्चतुर्भङ्गविकल्पेनचत्वास्सूित्राणिवक्तव्यानि तत्रप्रथमभङ्गानुगतसूत्रप्रागेवातिदेशनत उक्तम द्वितीयतृतीयभङ्गानुगतेसूत्रेप्राग्वद्वक्तव्ये, चतुर्थभङ्गानुगतंसूत्रंसाक्षादतिदेशत आह-‘एवंबहुसो वि' इति । एवमनन्तरोदितसूत्रप्रकारेणबहुशोऽपिबहुशःशब्दविशिष्टमपिसूत्रवक्तव्यम् । तद्यथा-जेभिक्खू बहुसो चउमासियं वा बहुसो सातिरेगचाउम्मासियंवा बहुसो पंचमासियं वा बहुसो सातिरंगपंचमासियं वा । एएसिं परिहारठाणाणं अनयरं परिहारठाणं पडिसेवित्ता आलोएज्जा अपलिउंचिय आलोएमाणे तृवणिचं ठवयित्ता करणिज्जं वेयावडियं ठविए पडिसेवित्ता । सेविकसिणे तत्थेव आरुहेयव्वे सिया, पुव्वं पडिसेवियं पुव्वं आलोइयं जाव पच्छा पडिसेवियं पच्छा आलोइयं अपलिउंचिय अपलिउंचियं जाव पलिउँचिए पलिउंचिय आलोएमाणस्स सव्वमेयं सकयंसाहणियंजे एयाए पट्टवणाए जाव तत्थ आरोहव्वे सिया इति तदनन्तरं मासिकद्वैमासिकादीन्यपि सूत्राणि सम्यगुपयुज्य विस्तरतोऽनेकानि वक्तव्यानि ।आह-से वितत्थेवआरोहेयव्वेसिया, पुव्वंपडिसेवियंपुव्वंआलोइयंजावपच्छाआलोइयं अपलिउंचियजाव पलिउंचिए पलिउंचिय आलोएमाणस्ससव्वमेयंसकयंसाहणियंजे एयाएपठ्ठवणाए जाव तत्थ आरोहव्वे सिया इति तदनन्तर मासिकद्वैमासिकादीन्यपि सूत्राणि सम्यगुपयुज्य विस्तरतोऽनेकानि वक्तव्यानि । आह-से वि तत्थेव आरोहेयव्ये सिया इत्युक्तं तत्र कति भेदा आरोपणाया? उच्यते-पञ्च ।तथाचाह|भा.६०१] पट्टवितिया दृविया कसिणाकसिणा तहेव हाडहडा ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |