Page Text
________________
१९४
व्यवहार -छदसूत्रम्-१-१/१८ बलहीनत्वकर्कशक्रियेवधृतिसंहननविहीनेशुद्धतपइति, सम्प्रतियेभ्योनियमतःशुद्धतपः परिहारतपो वाशुद्धतपः परिहारतपोयोग्यापत्तिस्थानापत्तौतपो देयम् । तत्प्रतिपादनार्थमाह[भा.५४७J. सुद्धतवो अजाणंअगयित्थे दुब्बले असंघयणे ।
धितिबलिएयसमन्ना गएय सव्वेसिंपरिहारो ।। वृ- परिहारतपो योग्येऽप्यापत्तिस्थाने समापतिते आर्याणामार्यिकाणां शुद्धतपो देयमार्यिकाणां धृतिसंहननदुर्बलतयापूर्वोऽनाधिगमाच्चपरिहारायोग्यत्वात् । तथायोगीतार्थोयश्चधृत्यादुर्बलो रोगादिना वा अनुपचितदेहो दुर्बलो यश्चासंहननआदिमानां त्रयाणां संहनानामन्यतमेनापि संहननेन विकल एतेभ्योऽपि सर्वेभ्यो नियमतः शुद्धतपो दातव्यमगीतार्थत्वादिना परिहारायोग्यत्वात् यः पुनः धृत्या बलिको बलवान् वज्रकुड्यसमानो यश्चसमन्वागत-आदिमानां त्रयाणां संहननानामन्यतमेन संहननेन गीतार्थत्वादिगुणेश्चयुक्तएतेभ्यःसर्वेभ्योऽपिनियमतः परिहारतपोयोग्यापत्तिस्थानप्राप्तीपरिहारः परिहार तपो देयं । तस्यायं विधिः । ठवइज्ज ठवइत्ता यत्तेन सह नाचरणीयं तत् स्थापनीयमुच्यते तत्सकलगच्छसमक्षस्थापयित्वाकथं स्थापयित्वंत्यत आहभा.५४८] विउस्सगोजाणणट्ठा,ठरणा तीएसुदोसुठविएसु ।
अगडे नदीयरायादिद्रुतो भीय आसत्थे ।। वृ-परिहारतपोदानात्प्राक्आदावेव कायोत्सर्गः क्रियते ।कमिति चेदुच्यतेगुरुः पूर्वदिभिमुख उत्तरदिगभिमुखो वाचरन्ती दिगभिमुखोवा चैत्यानांचाभिमुख एवं परिहारतपस्थोपिनवरंगुरोवामपार्थे ईषत्पृष्टतस्तौद्वावपिभणतः परिहारतवपवजावणठाकरेमिकाउस्सगंनिरवसग्गवत्तिआएसद्धाए मेहाए धिइएधारणाए जाववोसिग़मि । पणवीसुस्सासकालंसुभग्झवसायीचउवीसत्थयं वाचिंतउंनमोक्कारण पारेता अक्खलियं चटवीसत्थयं उच्चरति । अत्र शिष्यः प्राह-मिकर्थमेष कार्यात्सर्गः क्रियते? उच्यते जाणणट्ठा-साधूनां परिज्ञानार्थमथवानिरुपसर्गनिमित्तमेतच्चानन्तरगाथायां वक्ष्यति, ठवणति-कल्प स्थितस्य अनुपारिहारिकस्यचस्थापना कर्त्तव्या, । ततो दोसुठविएसुत्ति कल्पस्थितेअनुपारिहारिकेच स्थापिते सति स पारिहारिकः कदाचिद्भीतो भवेत कथमहमालापनादिपरिवर्जितः सन्ः उग्रं तपः करिष्यामीति, ततएवंसभीतः सन्नाश्वासयितव्यः । तत्रावट: कूपोनदीसरित्राजाच दृष्टान्तस्तथाहि । यथा कोऽप्यवटे पतितः सन् भयमगमत् कथमुत्तरिष्यामि ततः स तटस्थैः आश्वास्यते । मा भैस्त्वं वयंत्वामुत्तारयिष्यामः । तथाचरज्जुरियमानीता वर्ततेइति, । एवमाश्चासितोनिर्भयःसनस्थैर्यवध्नाति । यदि पुनस्तं प्रत्येवमुच्यते 'मृत एष वराको न एतं कोऽप्युत्तारयिष्यति ततः स निराशः सन्नंग निस्सहं मुक्त्वा म्रियते । ततःसयथा नियमतआश्वासनीयस्तथापारिहारिकोऽप्याश्वासनीयः, यथावाकोऽपि नद्या अनुश्नोतसोह्यमानोभवमायासीत् । ततः स तटस्थैराश्चास्यते । आश्वासितः सन्स्थाघांप्राप्नोति अनाश्वासितो निराशोभयेनैव म्रियते, यथा वा कस्यचित् राजा रुष्टः ततः सभीतो नूनमहंमारयिष्ये । ततः सोऽन्यैराश्वास्यते 'माभैर्वयंराजानं विज्ञापयिष्यामो, नच राजाऽपन्यायंकरोति' । एवं पारिहारिक आश्वासनीयः, आश्वासनादानेन च तस्मिन् भीतेआसमंतात्स्वस्थेजाते अधिकृते तपसः प्रतिपत्तिः क्रियते । सम्प्रति कायोत्सर्गकरणाय कारणान्तरमाह[भा.५४९] . निरुवसगं निमित्तंभयजननट्ठाए सेसगाणंच ।
तस्सप्पणो य गुरुणो वसाहूए होइपडिवत्ती ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |