Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 973

४३८
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -२-३/९५ म. (११) निग्गंथीए अ गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अनुप्पविट्ठाए चेलढे समुप्पजेना, नो से कप्पइ अप्पणो नीसाए चेलं पडिग्गाहित्तए, कप्पइसे पवत्तिनिनीसाए चेलं पडिग्गाहित्तए। नो यसे तत्थ पवत्तिनी सामाणा सिया जे से तत्थ सामाणे आयरिए वा उवज्झाए वा पवित्ती वा थेरे वा गणी वा गणधरे वा गणावच्छेइए वा जंचऽन्नं कड्ड पुरतो विहरइ कप्पइ से तन्नीसाए चेलं पडिग्गाहित्तए
: वृ-अथास्य सूत्रस्यकः सम्बन्धः ? इत्याह[भा.४१४८] नियमा चसेचल इत्थी, चालिअति संजमा विना तेनं ।
उग्गहमादीचेलाण गेण्हणे तेन जोगोऽयं ।। १. नियमाद्' अवस्यन्तया 'स्त्री' निर्ग्रन्थी सचेला भवति । यतः 'तेन' चेलेन विना सा संयमात् चाल्यते इत्यनन्तरसूत्रे उक्तम् । तेन कारणेनावग्रहानन्तकादीनां चेलानां ग्रहणे विधिरभिधीयते । अयं 'योगः' प्रकृतसूत्रस्य सम्बन्धः । अथवा[भा.४१४९] चेलेहि विना दोसं, नाउं मातानि अप्पणा गेहो
तत्थ वि तेत्रिय दोसा, तव्वारणकारणा सुत्तं ।। वृ-चेलैर्विना भिक्षामटन्त्या संयत्या महान् दोषो भवतीति ज्ञात्वा मा 'तानि' चेलान्यात्मना गृह्णीयात्। कुतः? इत्याह-तत्रापि आत्मनाचेलग्रहणेऽपितएव दोषाभवन्ति ये पूर्व चेलस्याग्रहणे प्रोक्ताः । अतः 'तद्वारणकारणात् स्वयङ्गहणप्रतिषेधार्थमिदं सूत्रमारभ्यते ।।
इदमेव सोपपत्तिकमाह[मा.४१५०] सयगहणं पडिसेहति, चेलग्गहणं न सव्वसो तासि ।
संडासतिरो दण्ही, न डहति कुरुए य किच्चाई ।। वृ-स्वयहणमत्र सूत्रे सूत्रकृत् प्रतिषेधयति, न पुनः सर्वथा 'तासां संयतीनां चेलग्रहणम् । यतः सन्दंशकेन तिरोहितो वह्निर्गृह्यमाणोनदहति कृत्यानिच धान्यपाकादीनि कार्याणि कुरुते; एवं संयतीनामपि साधुभिस्तिरोहितं चेलग्रहणं न दुष्यति, कार्यं च संयमपालनात्मकं करोति अत इदमारभ्यते॥अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-निर्ग्रन्थ्या गृहपतिकुलं पिण्डपातप्रतिज्ञया अनुप्रविष्टायाश्चेलेनार्थः-प्रयोजनं चेलार्थः स समुत्पद्येत । नो "से" तस्याः कल्पते आत्मनो निश्रया चेलं प्रतिग्रहीतुम्, किन्तु कल्पते "से" तस्याः प्रवर्तिनीनिश्रया चेलं प्रतिग्रहीतुम् । अथ न तत्र प्रवर्तिनी “सामाणा" सन्निहिता ततो यस्तत्राचार्यो वा उपाध्यायो वा प्रवर्ती वा स्थविरो वा गणी वा गणधरओ वा गणावच्छेदको वा सन्निहितो भवेत् । 'गणी' गणाधिपतिराचार्यः, 'गणधरः' संयतीपरिवर्तकः, शेषाः सर्वेऽपि प्रतीताः । एतेषां निश्रया यंवा 'अन्य' गीतार्थं साधुं पुरतः कृत्वा विहरति तन्निश्रया कल्पते "से" तस्याश्चेलं प्रतिग्रहीतुमिति सूत्रसझेपार्थः ।।
अथ विस्तरार्थं भाष्यकारो बिभणिषुराह[भा.४१५१] चेलढे पुव्व भणिते, पडिसेहो कारणे जहा गहणं ।
. नवरं पुन नाणत्तं, नीसागहणं न उ अनीसा ।। कृचेलार्थः 'पूर्वः' प्रथमोद्देशके “निग्गथिं चनं केइ वत्येणवा पाएणवा निमंतिजा" इत्यादिसूत्रे यथा भणितः, यथा च तत्रसंयतीनां स्वयं वस्त्रग्रहणप्रतिषेधः, यथाच कारणेग्रहणमुक्तं तथैवात्रापि