________________
उद्देशक : ३, मूलं-८८, [भा. ४०७७]
४२५
[भा.४०७७] पुवण्हे लेवदानं, लेवग्गहणं सुसंवरं काउं ।
लेवस्स आणणा लिंपणान्य जतणाय कायव्वा ॥ वृ-गाथाद्वयमपि पीठिकायां सप्रपञ्चं व्याख्यातमिति॥ - “कप्पइ निग्गंथाणं" सूत्रार्धम् उच्यते[भा.४०७८] अव्वोगडो उ भणितो, उवधिविभागो उ आदिसुत्तेसु ।
सो पुन विभज्जमाणो, उवरिसुए वोगडो होति ।। वृ. 'अव्याकृतः' 'अयं जिनकल्पिकानाम्, अयं स्थविरकल्पिकानाम्, अयमार्यिकाणाम्' इत्येवमविशेषित एवोपधिविभागः 'आदिसूत्रेषु' अनन्तरोक्तेषु भणितः, सपुनः' उपधिविभागो जिनकल्पिकादिविभागैर्विभज्यमानोऽस्मिन् प्रस्तुते उपरिसूत्रे 'व्याकृतः स्फुटो भवति, अत इदं सूत्रमारभ्यते। तमेवोपधिविभागं प्रचिकटयिषुराह[मा.४०७९] चोद्दसग पन्नवीसो, ओहोवधुवग्गहो अनेगविधो।
संथारपट्टमादी, उभयोपक्खम्मि नेयव्यो ।। वृ-इह जिनकल्पिकानामौधिक एवोपधिर्भवति नौपग्रहिकः, स्थविरकल्पिकानांतुद्विविधोऽपि भवति । तत्रौघोपधिर्द्विधा-चतुर्दशविधः पञ्चविंशतिविधश्च । चतुर्दशविधः साधूनाम्, पञ्चविंशतिविधस्तु साध्वीनाम्। उपग्रहोपधिपुनरनेकविधः, सच संस्तारपट्टादिरुपः 'उभयपक्षे' साधु-साध्वीजनलक्षणे ज्ञातव्यः॥तत्र स्थविरकल्पिकानां चतुर्दशविध ओघोपधिः प्रागनन्तरसूत्र एवोक्तः, अथार्याणां पञ्चविंशतिविधं तमेवाह[मा.४०८०] पत्तं पत्ताबंधो, पायट्ठवणंच पायकेसरिया।
पडलाई रयत्ताणं, च गोच्छओ पायनिजोगो ।। [भा.४०८१] तिन्नेव य पच्छाया, रयहरणं चेव होइ मुहपोती।
तत्तो य मत्तए खलु, चोद्दसमे कमढए होति ।। [भा.४०८२] उग्गहनंतग पट्टो, अहोरुअचलणिया य बोधव्वा ।
अभितर-बाहिनियंसणी य तह कंचुए चेव ॥ [भा.४०८३] उक्कच्छिय वेकच्छिय, संघाडी चेव खंधकरणी य ।
ओहोवहिम्मि एते, अजाणं पन्नवीसंतु॥ वृ- पात्रकादीनि त्रयोदशोपकरणानि साधूनामिव द्रष्टव्यानि । चतुर्दशं तु चोलपट्टकस्थाने तासां कमठकं भवति, तच्चाष्टकमयमेकैकं संयतीनां निजोदरप्रमाणेन विज्ञेयम् १४ । तथाऽवग्रहानन्तकं १५ पट्टः १६ अोरुकं १७ चलनिका च बोद्धव्या १८, अभ्यन्तरनिवसनी १९ बहिर्निवसनी २० तथा कञ्चुकश्चैव २१ औपकक्षिका २२ वैकक्षिकी २३ सङ्घाटी २४ स्कन्धकरणी २५ । एवमेतान्योघोपधी आर्यिकाणां पञ्चविंशतिरुपकरणानि भवन्तीति ।।
अथैतान्येव विवृणोति[भा.४०८४] नावनिभो उग्गहनंतओ उ सो गुज्झेदेसरक्खडा।
सो य पमाणेणेक्को, घन-मसिणो देहमासज्ज ।।. वृ. इह 'अवग्रहः' इति योनिद्वारस्य सामयिकी संज्ञा, तस्यानन्तकं-वस्त्रमवग्रहानन्तकम्,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org