________________
उद्देशक : ३, मूलं-८३, [भा. ३८०५]
३७१ [भा.३८०५] बंभवयपालणट्ठा, अत्रोन्नउवस्सयं न गच्छंति।
उवकरणं पि न इच्छति, जहिं पीला तस्स जोगोऽयं ।। वृ-ब्रह्मव्रतपालनार्थं निर्ग्रन्थ्यश्चान्योऽन्योपाश्रयं न गच्छन्ति । अत उपकरणमपिताशंसाधुः साध्वी वा नेच्छति ग्रहीतुम्, यत्र गृहीते तस्य' ब्रह्मचर्यस्य पीडा भवति । अयं योगः' सम्बन्धः॥ [भा.३८०६] सतिकरणादी दोसा, अन्नोन्नउपस्सगाभिगमनेन ।
सतिकरण-कोउहल्ला, मा होज्जा सलोमए अहवा ।। दृ-स्मृतिकरण-कौतुकादयो दोषा अन्योऽन्योपाश्रयाभिगमनेन भवन्ति । अतः सलोभनि चर्मणि गृहीते संयतीनां स्मृतिकरण-कौतूहले मा भूतामिति प्रकृतं सूत्रमारभ्यते । 'अथवा' इत्ययमपरः सम्बन्धः । अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-नो कल्पते निर्ग्रन्थीनां सलोमानि चर्माणि 'अधिष्ठातुं' निषदनादिना परिभोक्तुमिति सूत्रार्थः ॥ अथ भाष्यविस्तर:[भा.३८०७] चम्मम्मि सलोमम्मि, निग्गंथीणं उवेसमाणीणं ।
चउगुरुगाऽऽयरियादी, तत्थ वि आणादिणो दोसा ।। -सलोमनि चर्मणि निर्ग्रन्थीनामुपविशन्तीनां चतुर्गुरुकाः । अत एवाचार्य एतत् सूत्रं प्रवर्त्तिन्या न कथयति चतुर्गुरवः प्रवर्तिनी श्रमणीनां न कथयति चतुर्गुरुकाः, श्रमण्यो न प्रतिशुण्वन्ति मासलघु । तत्रापि' अकथनेऽश्रवणे सलोमचर्मोपवेशने चाज्ञादयो दोषाः ।।
अथानन्तरोक्तमेव प्रायश्चित्तं विशेषयन्नाह[भा.३८०८] गहणे चिट्ट निसीयण, तुयटणे य गुरुगा सलोमम्मि ।
निल्लोमे चउलहुगा, समणीनणारोवणा चम्मे ॥ वृ-सलोमचर्मणो ग्रहणं कुर्वन्ति चतुर्गुरुकाः तपसा कालेन च लघवः । गृहीत्वा तत्र 'स्थानम् ऊर्ध्वस्थानरुपं कुर्वन्ति चतुर्गुरुकाः तपसा लघवः कालेन गुरवः, निषदनं कुर्वन्ति चतुर्गुरुकाः तपसा गुरवः कालेन लघवः त्वरवर्तनं कुर्वन्ति तपसा कालेन च गुरवः । निर्लोमचर्मणि तुचतुर्लघुकाः। एवमेव चतुर्युस्थानेषु तपः-कालविशेषिताएषा श्रमणीनां चर्मणि चर्मविषयाऽऽरोपणा मन्तव्या।।
अत्र दोषान् दर्षयति[भा.३८०९] कुंथु-पणगाइ संजमे, कंटग-अहि-विच्छुगाइ आयाए।
भारो भयमुत्तियरे, पडिगमणाई सलोमम्मि ।। सलोमचणि कुन्थु-पनकादयोवर्षासु सम्मूछेयुः, तेषु स्थान-निषदनादिना विराध्यमानेषु संयमविराधना । कण्टकेन अहिना वृश्चिकादिना वा तत्रोपविष्टाः सुप्ता वा यद् उपधातमाप्नुवन्ति सा आत्मविराधना । भारश्च मार्गे गच्छन्तानां तस्य महान् भवति । मयं च स्तेनादिभ्यस्तद्विषयं भवति । भुक्तभोगिनीनां च स्मृतिकरणम् इतरासांतुकौतुकमुपजायते। ततश्च प्रतिगमन-भूयोऽपि गृहवासाश्रयणम्, आदिशब्दादन्यतीर्थिकगमनादि वा कुर्युः ॥
अथैनामेव नियुक्तिगायां व्याख्यानयति[भा.३८१०] तसपानविराधनया, चम्म सलोमे उ होति अहिकरणं ।
निल्लेमे तसपाणा, संकुयमाणे य करणं वा ।। वृ. सलोमनि चर्मणि संसक्तानां कुन्थुप्रभृतीनां त्रसप्राणिनां विराधना भवति ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org