________________
उद्देशक : २, मूलं-५६, [भा. ३४५८]
३०१
बाहिं पलीवणभया, छारे तस्सऽसति निब्बावे ॥ वृ-श्वापदभयेऽन्यतः स्थानादग्निमानयन्ति । स्वप्तुमनसो वा तस्मात् स्थानाद् बहिर्नयन्ति । अथ बहिः प्रदीपनकभयान नयन्ति । ततस्तत्र स्थितमेव क्षारेण छादयन्ति । तस्य' क्षारस्याभावे 'निर्वापयन्ति' विध्यापयन्तीत्यर्थः ।।
मू. (५७) उवस्सयस्स अंतो वगडाए सव्वराईए पईवे दिप्पेज्जा, नो कप्पइ निग्गंधाण वा निग्गंधीण वा अहालंदमवि वत्थए । हुरच्छा य उवस्सयं पडिलेहमाने नो लभेजा, एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वथए। जे तत्थ परं एगरायाओ वा दुरायाओ वा वसइ से संतरा छेए वा परिहारे वा।।
वृ-अस्य व्याख्यानं ज्योतिसूत्रवद् मन्तव्यम् ।। अथ भाष्यम्[भा.३४५९] देसीभासाय कयं, जा बहिया सा भवे हुरच्छा उ ।
बंधऽनुलोमेन कयं, छेया परिहार पुव्वं तु ।। [भा.३४६०] अहवन वारिजंतो, निक्कारणओ व तिण्ह व परेणं ।
छेयं चिय आवजे, छेयमओ पुचमाहंसु ॥ वृ-गाथाद्वयमपि गतार्थम् ॥ . [मा.३४६१] दुविहो य होइ दीवो, असब्बराई य सव्वराई य।
ठायंते लहु लहुगा, कास अगीयत्य सुत्तं तु ॥ वृ-द्विविधश्च भवति दीपः, तद्यथा-असार्वरात्रिकश्च सार्वरात्रिकश्च । तत्रासावरात्रिकप्रदीपयुक्तायां वसतौ तिष्ठतां मासलघु, सार्वरात्रिकप्रदीपयुक्तायां तु चत्वारो लघवः । कस्य पुनरेतत प्रायश्चित्तम्? । सूरिराह-अगीतार्थस्य ॥ इत ऊर्ध्वम्-“नस्थि अगीयत्यो वा-" इत्यारभ्य "ठायंति पईवसा लाए" इतिपर्यन्तं भाष्यं प्राग्वदन वक्तव्यम् ॥अथ तत्र स्थितानां दोषानाह[मा.३४६२] उवगरणे पडिलेहा, पमजणाऽऽवास पोरिसि मने य ।
निक्खमणे य पवेसे, आवडणे चेव पडणे य॥ [भा.३४६३] पनगं लहुओ लहुगा, चउरो लहुगा य चउसु ठाणेसु ।
लहुगा गुरुगा य मने, सेसेसु वि होंति चउलहुगा ॥ वृ-द्वे अपि प्राग व्याख्याते ॥ मनोद्वारे विशेषमाह[भा.३४६४] गुरुगा य पगासम्मि उ, लहुगा ते चेव अप्पगासम्मि।
सायम्मि होति गुरुगा, अस्साए होति चउलहुगा।। वृ- प्रदीपस्य प्रकाशेऽमिरोच्यमाने चत्वारो गुरुकाः । अप्रकाशे चत्वारो लघुकाः । एतदेवोत्तरार्द्धन व्याचष्टे-सातं सुखं रतिरित्येकोऽर्थ, यदि प्रकाशे रतिंमन्यते तदा चत्वारो गुरवः। अथ असातम्-अरतिं मन्यते ततश्चत्वारो लघुकाः । तथा[भा.३४६५] पडिमाए झामियाए, लड्डाहो तणाणि वा भवे हेट्ठा ।
साणाइ चालणा लाल, मूसए खंभ तणाई पलीवेजा ।। वृ- देवकुलादौ प्रदीपशालायां या स्कन्द-मुकुन्दादिप्रतिमा तस्यां प्रदीपेन 'ध्यामितायां' दग्धायामुड्डाहो भवेत्-अमीभि श्रमणकैः प्रत्यनीकतयास्क न्दादिप्रतिमा दग्धेति । 'अधस्ताद्वा'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org