________________
१९८
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -२-१/४:
चैत्यस्य वा विनाशे उपस्थितेसति सहयोधिप्रभृतिनास्ववीर्यमहापयता तथा पराक्रमणीयं यथा तेषामाचार्यादीनां विनाशोनोपजायते!सचतथा पराक्रमणामो यद्यपराधमापनस्तताप्यालोचितप्रतिक्रान्तः शुद्धः, गुरुसमक्षमालोच्य मिथ्यादुष्कृतप्रदानमात्रेणैवासी शुद्ध इति भावः । कुतः? इत्याह-'यद्' यस्मात् कारणाद् 'विपुला' महती 'निर्जरा' कर्मक्षयलक्षणा तस्य भवति, पुष्टालम्बनमवलम्ब्य भगवदाज्ञया प्रवर्त्तमानत्वादिति॥ [भा.२९६४] सोऊण य पन्नवणं, कयकरणस्सा गयाणो गहणं ।
सीहाई चेव तिगं, तवबलिए देवयहाणं ।। वृ-एवंविधां प्रज्ञापनां श्रुत्वा यः कृतकरणः-सहयोधिप्रभृतिकस्तस्य गदाया आदिशब्दाद् लगुडस्य वा ग्रहणं भवति। गहीत्वा च गदादिकमसौ गुरून् ब्रवीति-भगवन् ! शेरतां विश्वस्ताः सर्वेऽपि साधवः, अहं सिंहादीनां निवारणां करिष्यामि । ततः सुप्ताः साधवः । स पुनरेकाकी गदाहस्तः प्रतिजाग्रदवतिष्ठते । तस्य च प्रतिजाग्रतः सिंहत्रिकं समागच्छेत्, आदिशब्दाद् व्याघ्नादिपरिग्रहः । तत्र च वृद्धसम्प्रदायः-सो साहू गयाहत्थो पडियरमाणो चिट्ठइ । नवरं सीहो आगतो। तेन ईसि त्ति आहतो नाइदूरं गंतुंमओ । अत्रो सीहो आगओ । सो चिंतेइ-सो चेव पुणो आगओ। तओ गाढतरं आहओ। सो नस्संतो पढमस्स आरओमओ। अन्नो वि सीहो आगओ। सो चिंतेइ-तइयं पि वारं सो चेव पुणो आगओ । ताहे बिइयाओ बलिययरं आहओ । नस्संतो बीयस्स आरओमओ । तओ वोलिया खेमेण रयणि त्ति ।। ईशस्य कृतकरणस्याभावे यः 'तपोबलिकः विकृष्टतपसाबलीयान्त्रपकः स देवताया आकम्पननिमित्तं 'स्थान कायोत्सर्ग करोति। एतदग्रतो भावयिष्यते ॥ अथ तेन कृतकरणसाधुना प्राभातिकप्रतिक्रमणवेलायां यथा गुरुसमक्षमालोचितं तथा प्रतिपादयति[भा.२९६५] हंत म्मिपुरा सीहं, खुडयाइ इदानि मंदथामो मि ।
तिन्नाऽऽवाए सीहो, रतिं पहओ मया न मओ॥ वृ-क्षमाश्रमणाः ! 'पुरा' पूर्वमहं प्रबलशरीरतयाखुडुक्कामात्रेणैव सिंहं हन्ताऽस्मि, इदानीं तु मन्दस्थामाऽस्मिततः “तिनाऽऽवाए"त्ति विभक्तिव्यत्ययात् 'त्रिष्वापातेषु आगमनेषुगदाघातेन सिंहो रात्रौ मयाप्रहतः परं 'नमृतः' नापद्राणः। एवमालोच्य मिथ्यादुष्कृतं दत्तवान् । एतावतैव चासौ शुद्धः, अदुष्टपरिणामत्वात् ॥ [भा.२९६६] नितेहि तिनि सीहा, आसन्ने नाइदूर दूरेय।
निग्गयजीहा दिट्ठा, स चावि पुट्ठो इमं भणइ ॥ वृ-प्रभाते निर्गत्य पन्थानं गच्छभि ते त्रयःसिंहा निर्गतजिह्वा दृष्टाः । तत्रैक आसन्ने, द्वितीयो नातिदूरे, तृतीयस्तु दूरे सचआचार्ये पृष्टः-आर्य! किमेवं सिंहत्रयं विपननमवलोक्यते? ।ततः स इदं भणति॥ [भा.२९६७] मा मरिहिइ ति गाढं, न आहओ तेन पढमओ दूरे।
गाढतर बिइय तइओ, न यमेनायं जहऽननो। वृ-भगवन् ! यदा प्रथमः सिंह आयातस्तदा मया मा मरिष्यति' इति कृत्वा गाढं नाहतस्तेनासौ दूरे गत्वा विपन्नः । द्वितीयस्तु ‘स एवायं भूयोऽप्यायातः' इति बुध्या गाढतरमाहतः तेनासी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org