________________
उद्देशक : १, मूलं- २५,
[ भा. २५०३ ]
[भा. २५०३ ]
तत्येव य पडिबंधो, अदिट्ठगमणाइ वा अनिंतीए । एए अत्रेय तहिं, दोसा पुन होंति सन्निहिए ।
९५
वृ- 'तत्रैव' तस्यामेव देवतायां संयतस्य प्रतिबन्धो भवेत्, अथवा सा व्यन्तरी विगतकौतुका सती नागच्छति ततस्तस्यामनायान्त्यां स प्रतगमनादीनि कुर्यात् । एतेऽन्ये चैवमादयो दोषा लेप्यकस्वामिनाऽष्टेऽपि सन्निहिते प्रतिभारूपे भवन्ति ।। ताश्च सन्निहितप्रतिमा ईदृश्यो भवेयुः
[भा. २५०४] कट्ठे पुत्ये चित्ते, दंतकम्मे य सेलकम्मे य । दिट्टिप्पत्ते रूवे, वि खित्तचित्तस्स भंसणया ।।
वृ- काष्ठमयी पुस्तमयी चित्रमयी दन्तकर्ममयी शैलकर्ममयी प्रतिमा भवेत् । एतासां रूपेऽपि ६ष्ट्या प्राप्ते आक्षिप्तचित्तस्य प्रमत्ततया संयमजीविताद् भवजीविताद्वा परिभ्रंशना भवेत्, किं पुनस्तासामाश्रयस्थाने प्रतिसेवने वा ? । तासां पुनः सन्निहितदेवतानामिमे प्रकाराः[भा. २५०५] सुहविनवणा सुहमोयगा य सुहविन्नवणा य होति दुहमोया । दुहवित्रप्पा य सुहा, दुहवित्रप्पा य दुहमोया ।।
- विज्ञपना नाम-प्रार्थना प्रतिसेवना वा सा सुखेन यासां ताः सुखविज्ञपनाः सुखविज्ञप्या वा तथा सुखेन मोच्यन्त इति सुखमोचाः सुपरित्यजा इत्यर्थः, एष प्रथमो भङ्गः । सुखविज्ञपना दुःखमोचा इति द्वितीयः । दुःखविज्ञप्या सुखमोचा इति तृतीयः । दुःखविज्ञप्या दुःखमोचा इति चतुर्थः ॥ तत्र प्रथमभङ्गे दृष्टान्तमाह
[ मा. २५०६ ] सोपारयम्मि नगरे, रन्ना किर भग्गितो उ निगमकरो । अकरोति मरणधम्मा, बालतवे धुत्तसंजोगो ॥
[भा. २५०७ ] पंच सय भोइ अगनी, अपरिग्गहि सालिभंजि सिंदूरे । तुह मज्झ धुत्त पुत्तादि अवने विज्जखीलणया ||
वृ-सोपारयं नगरं । तत्थ नेगमा अकरा परिवसन्ति । ताण य पंच कुटुंबसयाणि । तत्थ य राया मंतिणा दुग्गाहितो | तेण ते नेगमा करं मग्गिता । ते 'पुत्ताणुपुत्तिओ करो एस भविस्सइ' त्ति काउं नदिति । रन्ना भणिया- जइ न देह तो इमम्मि गेहे अग्गिपवेसं करेह । ततो ते सव्वे अगि पविट्ठा । तेसिं नेगमाणं पंच महिलासयाई तानि वि अग्गिं पविट्ठाणि । ताओ अ तीए अकामनिञ्जराए पंच विसया अपरिग्गहियाओ वाणमंतरियाओ जायाओ । तेहि य निगमेहिं तम्मि चेव नगरे देवउलं कारियं । अत्थि तत्थ पंच सालिभंजियासया । ते ताहिं देवताहिं परिग्गहिया । ताओ अ देवताओ न कोइ अप्पिडिओ वि देवो इच्छइ ताहे धुत्तेहिं समं संपलग्गाओ । ते धुत्ता तस्संबंधेण भंडणं काउमाढत्ता - एसा मज्झं न तुज्झं । इतरो वि भणइ-मज्झं न तुज्झं । जा य जेन धुत्तेन सह अच्छिइ सा तस्स सव्वं पुव्वभवं साहइ । ततो ते भणंति-हरे अमुकनामधेया ! एसा तुज्झं माया भगिनी वा इदानं अमुगेण समं संपलग्गा । ता य एगम्मि पीइंन बंधंति, जो जो पडिहाइ तेन सह अच्छंर्च्छति । तं च सोउं तासिं पुव्वभविएहिं पुत्ताईहिं 'अम्हं एस अयसो त्ति काउं वेजावाइएण खीलावियाउ त्ति ।।
अथ गाथाद्वयस्याप्यक्षरयोजना-सोपारके नगरे राज्ञा किल मार्गितः 'निगमानां वणिग्विशेषाणां समीपे करः । तैश्च 'अकर इति' अपूर्व करो मा भूदिति कृत्वा मरणधर्मो व्यवसितः । तासां (तेषां ] च 'भोजिकाः' महेलाः पञ्चापि शतान्यग्निप्रवेशलक्षणेन बालतपसा देवता अपरिगृहीताः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org