________________
४६०
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -१-१/६ ततोऽशयमानाः स्वयमेव ‘स्फेटयन्ति' अपनयन्तीत्यर्थः॥
क्षुल्लकविपरिणामसम्भवे यतनामाह[भा.१८११] उज्जलवेसे खड्डे, करिति उव्वट्टणाइचोक्खे अ।
नय मुचंतऽसहाए, दिति मणुने य आहारे ।। वृक्षुल्लकान् ‘उज्ज्वलवेषान्' पाण्डुरपट-चोलपट्टधारिणः उद्वर्तन-प्रक्षालनादिनाच चोक्षान्शुचिशरीरान् कुर्वन्तिान चतेक्षुल्लकाः 'असहायाः'एकाकिनो मुच्यन्ते।वृषभाश्च तेषां मनोज्ञान्' स्निग्ध-मधुरानाहारानानीय ददति, उरभ्रष्टान्तेन च प्रज्ञापयन्ति॥
तमेवाह[भा.१८१२] आतुरचिन्नाई एयाई, जाइंचरइ नंदिओ।
सुक्कत्तणेहि जावेहि, एयं दीहाउलक्खणं ।। वृ-जहा एगो ऊरणगो पाहुणयनिमित्तं पोसिजइ । सोय पीणियसरीरो हलिद्दाइकयंगराओ कयकन्नचूलओ सुहंसुहेणं अभिरमइ । कुमरगा वि य तं नाणाविहेहिं कीडाविसेसेहिं कीलाविति । तं च एवं लालिज्जमाणं दद्दूण वच्छगो माऊए नेहेण गोवियं दोहएण य तयनुकंपाए मुक्कमविखीरंन पिबइरोसेणं।ताए पुच्छिओ-वच्छ! किंन धावसि? । तेण भणियं-अम्मो! एस नंदियगोइठेहिंजवसजोगासणेहिं अलंकारविसेसेहि य अलंकारिओ पुत्तइव परिपालिज्जइ, अहं तुमंदभग्गो सुक्काणि तणाणि कयाइ लभामि, ताणि विन पज्जत्तगाणि, एवं पाणियं पि, न य मं कोइ लालइ । ताए भन्नइ-पुत्त ! आउरचिन्नाई एयाई, जहा आउरो मरिउकामोजमग्गइ पत्थं वा अपत्थं वा तंदिज्जइ एवमेसो विनंदियओ पोसिज्जइ, जया मारिजिहिइ तया पच्छिहिसि । अन्नया सो वच्छगोतं नंदियगं पाहुणएसुआगएसुपहिज्जमाणं दटुंतिसिओ वि माऊए थन्नं नाभिलसइ भएणं । ताए भन्नइ-किं पुत्त! भयभीओ सि नेहेण पण्हुयं पिमंन पियसि? | तेण भन्नइ-कतो मे थन्नाभिलासो? ननु सोवराओनंदियओअञ्ज पाहुणएहिं आगएहिंममअग्गओ विनिग्गयजीहो लोलनयणो विस्सरं रसंतो मारिओ, तब्भया कओ मे पाउमिच्छा? । ताए भन्नइ-नणु पुत्तय ! तया चेवते कहियं “आउरचिन्नाइंएयाइं"ति, एसतेसिंविवागो अनुपत्तोत्ति ।। ___अथाक्षरार्थः-आतुरः-चिकित्साया अविषयभूतो रोगी, तस्य था मर्तुकामस्य पथ्यमपथ्यं वा दीयते एवमयमपि नन्दिको यानि मनोज्ञाहारजातानि चरति तानि आतुरचीर्णानि, अतो वत्स! शुष्कतृणैः ‘यापय स्वशरीरं निर्वाहय, यत एतद्दीर्घायुषो लक्षणम् । एवमेतेऽप्यसंविग्नक्षुल्लका यद् मनोज्ञाहारादिभिरुपलाल्यन्ते तद् नन्दिकपोषणवद् द्रष्टव्यम् ।।
अथ निर्द्धर्मकार्येषु यतनामाह[मा.१८१३] न मिलंति लिंगिकजे, अच्छंति व मेलिया उदासीना।
बिंति य निबंधम्मि, करेमु तिव्वं खु भे दंडं । वृ- यत्र लिङ्गिनामाक्रुष्टगृह-धनादिकार्याण्युपढौकन्ते तत्र प्रथमत एव न मिलन्ति । अथ तैर्बलामोटिकया भील्यन्ते ततो मेलिता अप्युदासीना आसते । अथ ते ब्रवीरन्-कुरुतास्मदीयस्य व्यवहारस्य परिच्छेदम् । तत एवं निर्बन्धे तैः क्रियमाणे साधवो ब्रुवते-यद्यस्माकं पार्वाद् व्यवहारपरिच्छेदं कारयिष्यथ तत उभयेषामपि भवतां'तीव्रदण्डम् आगमोक्तप्रायश्चित्तलक्षणं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org