________________
उद्देशक ः १, मूलं-६, [भा. १७१४]
४३७ यद् असनं-सिक्थाद्यवयवानामपनयनंस समासः, संलेखनकल्प इत्यर्थः । धावन-कल्पत्रयप्रदानम्। शोषणं-सिक्खाद्यवयवानामपनयनं ससमासः,संलेखनकल्प इत्यर्थः । धावनं-कल्पत्रयप्रदानम् । शोषणं-उद्वापनम् । अपरश्चायं गुण ईशे पात्रे भवति___ एगोसाहरुक्खमूले समुसिइातेश साहुणा दिसालोगोकओ, नपुन उवरिमारूढोधिजाइओ दिट्ठो । तेण सो साहू दरजिमिओ दिछो । ताहे सो ओअरित्ता गाममइगओ । तच्छणेण सिटुं गामिल्लयाणं । तेणपुन साहुणा सोओअरंतो दिट्ठो । ताहे सो भगवंदवदवस्स आउत्तो समुधिसिउं तहा संलिहइ जहा नज्जइ धोयं पिव पत्तं । पच्छा सो भगवं मुहपोत्तियाए मुहं पिहेऊण पढंतो अच्छइ । ते आगया पिच्छंति साहुं उवसंतं । कओ एह? ,कत्तो भिक्खं गहियं?। तओभणइ-न ताव हिण्डामि, किं वेला जाया? ते अन्नमन्नस्स मुहं पलोइंति। ताहे धिजाइओभणइ-मए दिट्ठो, पलोएह से भायणं ति । पिच्छामो भायणं । तेनं दाइयं । ताहे ते दट्ठण भणंति-तुमं सि पावो मरुगो त्ति ।। अमुमेवार्थं भाष्यकृदाह-|| [भा.१७१५] आउत्तो सो भगवं, चोक्खं सुइयं च तं कयं पत्तं ।
निस्सील-निव्वयाणं, पत्तस्स य दायणा भणिया ।। कृसभगवान्तंधिग्जातीयंवृक्षादवतरन्तंदृष्टवा 'आयुक्तः' प्रवनचमालिन्यरक्षणायप्रयत्नपरो बभूवातस्तेन संलेखनाकल्पकरमेनचोक्खंशुचिकंचकृतंतत्पात्रकम् । ततश्चनिशीलनिव्रतानां च तेषां ग्रामेयकाणां पात्रकस्य 'दर्शना' 'निरीक्षध्वमिदं यदि भवतामेतद्दर्शने कौतुकमस्ति' इत्येवंलक्षणा भणिता॥ [भा.१७१६] ओभामिओ उ मरुओ, पत्तो साहू जसंच कित्तिं च ।
पच्छाइआ य दोसा, वनो य पभाविओ तहियं ।। कृपात्रेचदर्शिततैः 'मरुकः' दिग्जातीयोऽपभ्राजितः । यथा-धिग्भवन्तमसद्दोषोद्धोषणकारिणं गुणिषु मत्सरिणमिति । साधुश्च प्राप्तः 'यशश्च मिथ्याष्टिमानमर्दनपराक्रमसमुत्थं 'कीर्ति च' शुचिसमाचाररूपसुकृतप्रभवाम् । प्रच्छादिताश्च दोषाः पानकेन विना तुम्बकेषु वा भोजनकरणसमुत्थाः । वर्णश्च प्रभावितः प्रवचनस्य तत्रावसरे तेन भगवता । एष गुणः शोभनलेपलिप्तस्य पात्रस्येति ॥अथ येषुद्रव्येषु कल्पकरणमवश्यं कर्त्तव्यं तानि दर्शयति[भा.१७१७] लेवाड विगइ गोरस, कढिए पिंडरस जहन्न उब्भज्जी ।
एएसिं कायव्यं, अकरणे गुरुगा य आणाई ।। वृ- एतानि द्रव्याणि लेपकृतानि । तद्यथा-'विकृतयः' दधि-दुग्धादिकाः, 'गोरसं' तक्रादि, 'कथितं' तीमनादि, 'पिण्डरसाः' खजूरादयो यावञ्जघन्यतः “उमजि" त्ति कोद्रवजाउलकम्। 'एतेषां' लेपकृतानां कल्पकरणं कर्तव्यम् । यदि न करोति तदा चत्वारो गुरुकाः, आज्ञादयश्च दोषाः, विराधना च संयमादिविषया । तामेव भावयति[भा.१७१८] संचयपसंगदोसा, निसिमत्तं लेवकुच्छणमगंधं ।
दव्बविणासुबादी, अवन्न संसज्जणाऽऽहारे ॥ वृ-लेपकृतपात्रकस्य कल्पेऽक्रियमाणे यः सञ्चयः-सूक्ष्मसिक्थाद्यवयवपरिवासनरूपस्तस्य प्रसङ्गेन दोषा एते भवेयुः-निशिभक्तं प्रतिसेवितं भवति । लेपस्य च कोथनं-पूतिभवनम् । ततश्च
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org