________________
४०३
उद्देशक : १, मूलं -६, [ भा. १५९०]
तत्थपढमोजड्डुसमाणो पाहुणगसाहू भणइ-मम जं दोसीणं वा उण्हगं वा कंजियं वा लब्भइ तं चैव आनेहि, नवरं उदरपूरं । एवं भणिए किं दोसीणं चेव आनेयव्वं ? न, विसेसेण सोहणं तस्स आनेयव्वं । बिइओ पाहुणयसाहू भणइ परं मे नेहरहिया वि पूवलिया सुकुमाला होउ । तइओ भणइ - महुरंनवरिं मे होउ । चउत्थो भणइ अन्नं वा पाणं वा निप्पडिगंधं मे आनेह । एवं ताणं भणंताणं जं जोग्गं तं सङ्घयकुलेहिंतो विसेसियं आनिज्जइ । तं च ठविएसु चैव सद्दयकुलेसु लब्भइ नाठविसु । पाहुने य कीरमाणे महंतो निरालाभो साहुक्कारो य पाविज्जइ । अतो कायव्वं तं जहाविसहं साहूहिं ति । आह यद्येवं तर्हि श्राद्धकुलेषु मा कोऽपि प्रवेशं कार्षीत् ? यदा प्राघूर्णकादिकार्यं समुत्पन्नं भविष्यति तदा प्रवेशं करिष्यामः, ततश्च बहुतरमुत्कृष्टं च लप्स्यमहे। सूरिराह[भा. १५९१] एवं च पुनो ठविए, अप्पविसंते इमे भवे दोसा । वीसरण संजयाणं, विसुक्कगोणीइ आरामे ॥
वृ-एवंच तावत् चमढनायां दोषा अभिहिताः । पुनः शब्दो विशेषणार्थ । यदि पुनः स्थापनाकुलानि सर्वथैव स्थाप्यन्ते ततः “ठविए”त्ति सर्वथैव स्थापितेषु तेष्वप्रविशतां साधूनामेते दोषा भवेयुः । तद्यथा-विस्मरणं संयतानां भवति, भिक्षा दातव्येति नियमाभावात् ।
अत्र च विशुष्कया गया आरामेण च दृष्टान्तः- जहा- एगस्स वोद्दधिजाइयस्स गोणी धेनू । सा पओस-पच्चसे सुकुलवं सुकुलवं दुद्धस्स पयच्छइ । तस्स य दसहिं दिवसेहिं संखडी भविस्सइ । ताहे सो चिंतेइ - एसा गावी ताव बहुयं खीरं देइ, तया य दुल्लहं खीरं भविस्सइ, मम य तया अवस्सं कजं, तो इदानिं न दुहामि, तया चेव एक्कसराए दुहिस्सामि, वरं मे दस कुलया होतया । पत्ते य संखडिदिवसे महंतं कुंडयं गहाय गोणीदुहणट्टयाए ढुक्को जाव विसुक्का, चुलुओ विनत्थि दुद्धस्स । एवं संजया वि अणल्लियंता तेसिं सड्डाणं पम्हुट्टा न चैव जाणंति-किं संजया अत्थि ? नवा ? । ते वि संजया जम्मि दिवसे कज्रं तम्मि गया जाव न संति तानि दव्वानि । तम्हा दोण्ह वा तिन्ह वा दिवसाणं अवस्सं गंतव्वं ॥
अहवा आरामदिट्ठतो, जहा एगो आरामिओ । सो चिंतेइ-मम आरामे पुप्फाणं आढयं दिने दिने उट्ठेइ, इंदमहदिवसे अ बहूजनो पुप्फाण कायओ भविस्सइ तो मा दिने दिने पुप्फाई उच्चेमि, तद्दिवसं वरं बहूणि पुष्फानि होंताणि त्ति । पत्ते य इंदमहदिवसे सो पच्छियाओ घेत्तुं गओ जाव सो आरामो उप्फुल्लो, एगमवि पुष्कं नत्थि । एवं ते जद्दिवसं कञ्जमुप्पन्नं तद्दिवसं पविड्डा ठवणाकुलेसु । ताहे सड्डा भणति तुब्भे इहं चिय अच्छंता न मुणह वेलं, अम्हं पए वत्ता वेला । अप्पविसंतेसु य न कोइ दंसणं पडिवज्जइ, न वा अनुव्वए, गिलाणपाउग्गंवा नस्थि ।। यतःश्चैवमतः प्रवेष्टव्यं स्थापनाकुलेषु गीतार्थसङ्घाटकेन ॥ स च की हग्दोषैर्विरहितः ? इत्यत आह
[भा. १५९२] अलसं घसिरं सुविरं खभगं कोह- मान-मा-लोहिल्लं । कोऊहल पडिबद्धं, वेयावच्चं न कारिजा ॥
वृ- 'असं' निरुद्यमम्, 'ग्रसितारं' बहुभक्षिणम्, 'स्वप्तारं ' स्वप्नशीलम्, “सीलाद्यर्थस्येरः" इति प्राकतलक्षणबलादुभयत्रापि तृनप्रत्ययस्येरादेशः, क्षपकं प्रतीतम्, “कोह- माण- माय लोहिल्लं” ति क्रोधवन्तं मानवन्तं मायावन्तं लोभवन्तम्, सर्वत्रापि भूम्नि मतुप्रत्ययः, यथा गोमानिति, “कोऊहल”त्ति मत्वर्थीयप्रत्ययलोपात् कुतूहलिनम्, 'प्रतिबद्धं' सूत्रार्थग्रहणसक्तम । एतान्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org