________________
उद्देशक : १, मूलं-६, [भा. १३९२]
३६१ वा वसतिं निवारयन्ति, द्वारे "न ढक्कंति' कपाटाभ्यां न संयोजयन्ति, न वा 'अर्गलयन्ति' नार्गलया नियन्त्रयन्ति । स्थविरकल्पिका अपि 'दर्पण' कार्याभावेएवमेव नवसतेः परिकर्म कुर्वन्ति, 'कार्येतु'पुष्टालम्बने भाज्याः परिकर्मकुर्वन्त्यपीतिभावः ८॥कियच्चिरोच्चारप्रश्रवणा-ऽवकाशतृणफलक-संरक्षण-संस्थापनाद्वाराणि गाथाद्वयेन भावयति[भा.१३९३] किचिरकालं वसिहिह, इत्थ य उच्चारमाइए कुणसु।
इह अच्छसु मा य इहं, तण-फलए गिव्हिमे माय॥ [भा.१३९४] सारक्खह गोणाई, मा य पडिंतिं उविक्खहउ भंते !! .
अन्नं वा अभिओगं, नेच्छंतऽचियत्तपरिहारी ॥ वृ-यस्यां वसती याच्यमानायांतदीयस्वाभिन इत्यं भणन्ति-कियन्चिरं कालं वत्स्यथ यूयम् ? ९, यद्वा 'अत्र' प्रदेशे 'उच्चारादीनि' पुरीष-प्रश्रवणादीनि कुरु, अत्र तुमा कुरु १०-११, 'इह' अस्मिन्नवकाशे आसीथाः, इह, भेति १२, “एतानि वा' हस्तसंज्ञया निर्दिश्यमानानि तृण-फलकानि गृहीयाःमा एतानीति १३, संरक्षत वागवादीन् बहिर्निर्गच्छतो यूयमस्माकं क्षेत्रादौ गतानां व्याकुलानां वा १४, मा च पतन्तीं वसतिमुपेक्षध्वं किन्तु 'संस्थापना' पुनःसंस्काररूपा विधेया १५। “संठवणया य" त्ति द्वारगाथायां यश्रचशब्दस्तेन सूचितमन्यं वा स्वाध्यायनिषेधादिरूपं यत्र वसतिस्वामी 'अभियोग' नियन्त्रणां करोति तं मनसाऽपि नेच्छन्ति, सूक्ष्मस्याप्यप्रीतिकस्य परिहारिमणोऽमी भगवन्त इति ।। प्राभृतिका-ऽग्नि-दीपा-ऽवधानद्वाराणि व्याचष्टे[भा.१३९५] पाहुडिय दीवओ वा, अग्नि पगासो व जत्य न वसन्ति ।
जत्थ य भणंति ठंते, ओहाणं देह गेहे वि ।।। -यस्यां वसतौ 'प्राभृतिका' बलि क्तियते १६ दीपको वा यस्यां विधीयते १८ 'अग्नि' अङ्गार-ज्वालादिकस्तस्य प्रकाशो वा यत्र भवति तत्र नवसन्ति १७।यत्र च तिष्ठति सत्यगारिणा भणन्ति अस्माकपि गेहे 'अवधानम्' उपयोगं तत्रापि नावतिष्ठन्ते १९॥
वत्स्यथ कति जनाः इति द्वारमाह[भा.१३९६] वसहिं अनुनवितो, जइ भन्नइ कइजण त्थ तो न वसे।
सुहुमंपि न सो इच्छइ, परस्स अप्पत्तियं भगवं ॥ वृ. वसतिमनुज्ञापयन् यद्यसौ भण्यते 'कति जना यूयं वत्स्यथ ?' इति तत्रापि न वसति, कुतः ? इत्याह-सूक्ष्ममपि नासाविच्छति परस्याप्रीतिकं भगवान् । “कइ जना उ" त्ति अत्र यस्तुशब्दस्तेनान्यामपीषदप्रीतिकजननी वसतिमसौ परिहरतीति गम्यते २०। उक्तपञ्चवस्तुके
सुहुमंपि हु अचियत्तं, परिहरए सो परस्त नियमेणं ।
जंतेन तुसद्दाओ, वनइ अन्न पि तज्जणणिं॥ -भिक्षाचर्या-पानक-लेपालेप-अलेप द्वाराणि विवृणोति[भा.१३९७] तइयाइ भिक्खचरिया, पग्गहिया एसणा य पुव्युत्ता।
एमेव पानगस्स वि, गिण्हइ अअलेवडे दो वि ।। वृ-तृतीयस्यां पौरुष्यां भिक्षाचर्या, एषणा च 'प्रगृहीता' अभिग्रहयुक्ता, सा च "पंचसु गह दोसऽग्गह' इत्यादिना पूर्वमेवोक्ता२१। एवमेवपानकस्यापितृतीयपोरूष्यांप्रगृहीतया चैषणया For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International