Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 272

उद्देश : १,
मूलं- 9, [भा. ९९९]
२६९
वृ- एवमेव च ह्रदे 'निर्जीवे' यथायुष्कक्षयादचित्तीभूतेऽचित्तपृथिव्यां च स्थिते त्रसवर्जित च 'दके' पानीयेह्रदस्वामिना च दत्ते तृषार्दितानां च साधूनांस्थितिक्षयकरणेऽपि भगवान्नानुजानीते स्म'मा भूत् प्रसङ्गः' इति । तथा स्वामी तृतीयपौरुष्यां जिमितमात्रैः साधुभिः सार्धमेकामटवीं प्रपन्नः, “सन्न "त्ति संज्ञाया आबाधा, यद्वा “आसन्न "त्ति भावासन्नता साधूनां समजनि, तत्र च समभौमं गर्त्ता-गोष्पद-बिलादिवर्जितं यथास्थितिक्षयव्युत्क्रान्तयोनिकपृथिवीकं त्रसप्राणविरहितं स्थण्डिलं वर्त्तते, अपरं च शस्त्रापहतं स्थण्डिलं नास्ति न वा प्राप्यते, अपि च ते साधवः संज्ञाबाधिताः स्थितिक्षयं कुर्वन्ति तथापि भगवान् नानुज्ञां करोति यथा 'अत्र व्युत्सृजत' इति, 'माभूदशस्त्रहते प्रसङ्गः' इति । एष अनुधर्म प्रवचनस्येति सर्वत्र योज्यम् । एष सर्वोऽपि विधिर्निर्ग्रन्थानाश्रित्योक्तः । अथ निर्ग्रन्थीरधिकृत्यामुमेवातिदिशन्नाह
[ भा. १००० ] एसेव गमो नियमा, निग्गंधीणं पि होइ नायव्वो । सविसेसतरा दोसा, तासिं पुन गिण्हमाणीणं ॥
वृ- एष एव सर्वोऽपि 'गमः' प्रकारो निर्ग्रन्थीनामपि भवति ज्ञातव्यः । तासां पुनर्गृह्णतीनां प्रलम्बेन हस्तकर्मकरणादिना सविशेषतरा दोषा वक्तव्या इति । सूत्रम्
यू. (२) कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंधीण वा आमे तालपलंबे भिन्ने पडिगाहित्तए । वृ- अस्य व्याख्या प्राग्वत् । नवरं 'भिन्नं' भावतो व्यपगतजीवम् द्रव्यतो भिन्नमभिन्नं वा, तृतीय- चतुर्थभङ्गवर्तीत्यर्थः । एवं च सूत्रेणानुज्ञातम्, यथा- आमं भिन्नं कल्पते, अर्थतः पुनः प्रतिषेधयति न कल्पते || आह यदि न कल्पते ततः किं सूत्रे निबद्धं "कल्पते' इति ? उच्यते[भा. १००१] जइ वि निबंधो सुत्ते, तह वि जईणं न कप्पई आमं । जई गिण्हइ लग्गति सो, पुरिमपदनिवारिए दोसे ॥
वृ- यद्यपि सूत्रे निबन्धः " कल्पते भिन्नम् " इतिलक्षणस्तथापि यतीनां न कल्पते आमं भिन्नमपि यदि गृह्णाति ततः स पूर्वपदे- पूर्वसूत्रे निवारिता ये दोषास्तान् 'लगति' प्राप्नोति ।। आह यदि सूत्रेऽनुज्ञातमपि न कल्पते तर्हि सूत्रं निरर्थकम्, सूरिराह
[ भा. १००२ ] सुत्तं तू कारणियं, गेलन्न ऽद्धाण- ओममाईसु । जह नाम चउत्थपदे, इयरे गहणं कह होजा ।।
वृ-सूत्रं कारणिकम् । तानि च कारणान्यमूनि - ग्लानत्वम् अध्वा अवमौदर्यम्, एवमादिषु कारणेषु कल्पते । तत्र प्रथमतश्चतुर्थभङ्गे तदलाभे तृतीय द्वितीय- प्रथमभङ्गेष्वपि । आह यथा नाम 'चतुर्थपदे' चतुर्थभङ्गे ग्रहणं तथा 'इतरस्मिन्' भङ्गत्रये कथं ग्रहणं भवेत् ? उच्यते- तत्रापि कारणतो ग्रहणं भवत्येव । यथा च भवति तथोत्तरत्राभिधास्यते ।। अथ पुनरप्याहपुव्वमभिन्ना भिन्ना, य वारिया कहमियाणि कप्पंति ।
सुण आहरणं चोयग !, न कमति सव्वत्थ दितो ॥
पूर्वसूत्रे भवद्भिरभिन्नानि भिन्नानि च 'वारितानि' प्रतिषिद्धानि, कथम् 'इदानीम्' अस्मिन् सूत्रे 'कल्पन्ते" इति भणत ? न युक्तं पूर्वापरव्याहतमीद्दशं वक्तुमिति भावः । अत्राचार्य प्राह'शृणु' निशमय 'आहरणं' ध्ष्टान्तं हे नोदक ! यथा कल्पन्ते । अत्र नोदको गुरुवचनमनाकर्ण्य दुर्विदग्धतादर्पाध्मातः प्रतिवक्ति-आचार्य ! न सर्वत्राप्यर्थे ष्टान्तः क्रमते, दृष्टान्तमन्तरेणाप्यर्थ