________________
उद्देशकः ६, मूल-२०५, [भा. ६२०७]
३७५ गच्छन् दर्श्यते, यथा-यतस्त्वं बिभेषि सहस्ती 'नश्यति नश्यन् वर्तते ततः कथं त्वमेवं भीरोरपि भीरुर्जाता? । तथा या गर्जितं श्रुत्वा भयमग्रहीत् तं प्रति उच्यते- स्थविरा नभसि शुष्कं चर्म विकर्षति; एवं चोक्त्वा शुष्कचर्मण आकर्षणशब्दः श्राव्यते, ततो भयं जरयति । तथा यदि अग्नेः स्तम्भनंन ज्ञायते तदा 'द्वयोः' अग्नौ विद्युतिच भयंप्रपन्नायाअलातचक्रपुनः पुनरकस्माद् दयते यावदुभयोरपि भयं जीर्णं भवति ।।
अथ वादे पराजयादपमानतः क्षिप्तचित्तीभूताया यतनामाह[मा.६२०८] एईए जिता मि अहं, तं पुन सहसा न लक्खियं नाए।
धिक्कतकतितव लज्जाविताए पउणायई खुड्डी। [भा.६२०९] तह विय अठायमाणे, सारक्खमरक्खणे य चउगुरुगा।
आणाइणो य दोसा, विराधन इमेहिं ठाणेहिं॥ वृ-यथा चरिकयासापराजिता साप्रज्ञाप्यते यथोक्तंप्राकाततः साऽऽगत्य वदति-एतयाऽहं वादे जिताऽस्मि, 'तत् पुनः' स्वयंजयनमनया सहसा न लक्षितम्, ततो मे लोकस्य पुरतो जयप्रवादोऽभवत् । एवमुक्ते सा चरिका धिक्कृतं-धिक्कारस्तत्कैतवेन-तद्व्याजेन 'लज्जाप्यते' लज्जां ग्राह्यते, लज्जां च ग्राहिता सती साऽपसार्यते । ततः क्षिप्ता भण्यते-किमिति त्वमपमानं गृहीतवती? वादे हि ननु त्वयैषां पराजिता, तथा च त्वत्समक्षमेव एषा धिक्कारं ग्राहितेति । एवं यतनायां क्रियमाणायां यदि साक्षुल्लिका प्रगुणीभवतिततः सुन्दरम् ।। तथापिच एवं यतनायामपि चक्रियमाणायाम् 'अनवतिष्ठति' अनिवर्तमाने क्षिप्तचित्तत्वेसंरक्षणं वक्ष्यमाणयतनया कर्तव्यम्। अरक्षणे प्रायश्चित्तं चत्वारोगुरुकाः,आज्ञादयश्च दोषाः, विराधना चामीभि स्थानैः' प्रकारैर्भवति। तान्येवाह{भा.६२१०] छक्कायाण विराधन, झामण तेने निवायणे चेव।
अगड विसमे पडेज्ज व, तम्हा रक्खंति जयणाए। वृतथा क्षिप्तचित्तया इतस्ततः परिभ्रमन्त्या पन्नां कायानां-पृथिवीकयिकादीना विराधना क्रियते । 'ध्यामनं' प्रदीपनकं तद वा कुर्यात् । यदि वास्तैन्यम्, अथवा निपातनमात्मनः परस्य वा विधीयते । अवटे' कूपेऽथवाऽन्यत्र विषमे पतेत् । तदेवमसंरक्षणे इमे दोषास्तस्माद् रक्षन्ति 'यतनया' वक्ष्यमाणया।साम्प्रतमेनामेव गाथां व्याचिख्यासुराह[भा.६२११] सस्सगिहादीणि दहे, तेनेज व सा सयं व हीरेजा।
मारण पिट्टणमुभए, तद्दोसा जंच सेसाणं । वृ-सस्य-धान्यंतभृतं गृहं सस्यगृहं तदादीनि, आदिशब्दात् शेषगृहा-ऽऽपणादिपरिग्रहः, 'दहेत्' क्षिप्तचित्ततयाऽग्निप्रदानेन भस्मसात्कुर्यात्, एतेन ध्यामनमिति व्याख्यातम् । मारणं पिट्टनमुभयस्मिन् स्यात्, किमुक्तं भवति?-सा क्षिप्तचित्तत्वेन परवशाइव स्वयमात्मानं मारयेत् पिट्टयेद्वा, यदि वा परं मारयेत् पिट्टयेद्वा, सा वा परेण मार्यते पिट्यते वेति । “तद्दोसा जंच सेसाणं" इति तस्याः-क्षिप्तचित्ताया दोषाद् यच्च शेषाणां' साध्वीनां मारणं पिट्टनं वा । तथाहिसा क्षिप्तचित्ता सती यदा व्यापादयति पिट्टयति तदा परे स्वरूपमजानानाः शेषसाध्वीनामपि घात-प्रहारादिकं कुर्युतनिमित्तमपि प्रायश्चित्तमरक्षणे द्रष्टव्यम्।शेषाणितुस्थानानि सुगमानीति न व्याख्यातानि ।। यदुक्तं “तस्माद् क्षन्ति यतनया" इति तत्र यतनामाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org