________________
उद्देशकः ५, मूलं-१९०, [भा. ५९९३]
३३१ साधूनां ददाति भणति च-स्तोकमेवेदमौषधमेतावदेवासीत्, नातः परमन्यदस्तीत्यर्थः, अतः 'लघु' शीघ्रंनयत । किमर्थमित्थं कथयति? इत्याह-मा सागारिकः 'ममापिएतदौषधं प्रयच्छत' इत्येवं मार्गयेत् । यदा तु 'नास्त्यतः परम्' इति प्रतिषेधः कृतस्तदा व्यवच्छेदः कृतो भवति, न भूयो मार्गयतीत्यर्थः॥ [भा.५९९४] न वि ते कहति अमुगो, खइओ न वि ताव एय अमुईए।
घेत्तुंनयनं खिप्पं, ते विय वसहिं सयमुवेति ।। - दृ-ते साधवो नकथयन्ति, यथा-अमुकः साधुरहिना स्वादितः । ताअप्यार्यिका न कथयन्ति, यथा एतन्मोकममुकस्याः सत्कमिति । गृहीत्वा च क्षिप्रं नयनं कर्तव्यम् । पूर्वोक्तेन च विधिना ते 'स्वकाम् आत्मीयां वसतिम्उपयान्ति। आह-'यदि' अमुकः साधुर्दष्टः, अमुकस्या वामोकमिदम्' इति कथ्यते ततः को दोषः? इत्याह[भा.५९९५] जायति सिनेहो एवं, भिन्नरहस्सत्तया य वीसंभो।
तम्हान कहेयव्वं, को व गुमो होइ कहिएणं॥ वृ-एवं कथ्यमाने तयोः स्नेहो जायते, भिन्नरहस्यता च भवति, रहस्ये च भिन्ने विश्रम्भो भवति।यत एते दोषास्तस्माद्न कथयितव्यम्।कोवागुणस्तेन कथितेनभवति? नकोऽपीत्यर्थः। यदा संयती दीर्घजातीयेन दष्टा भवति तदाऽयं विधिः[भा.५९९६] सागारिसहिय नियमा, दीवगहत्था वए जईनिलयं ।
सागारियं तु बोहे, सो विजई स एव य विही उ । वृ-आर्यिका नियमात् 'सागारिकसहिताः' शय्यातरसहायाः सभये च दीएकहस्ता यतीनां निलयं व्रजेयुः।सच संयतीसागारिक इतरं संयतसागारिकं बोधयति । सोऽपि प्रतिबुद्धः साधून् बोधयति । अत्रापि स एव विधिर्मोकदाने द्रष्टव्यः॥
मू. (१९१) नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंधीण वा पारियासियस्स आहारस्स जाव तयप्पमाणमित्तमवि भूइप्पमाणमित्तमवि बिदुष्पमाणमित्तमविआहारंआहारित्तए, ननत्य आगाढेसु रोगायकेसु॥
वृ-अस्य सूत्रस्य सम्बन्धमाह[भा.५९९७] उदिओऽयमनाहारो, इमं तु सुत्तं पडुच्च आहारं ।
अत्थे वा निसि मोयं; पिज्जति सेसं पि मा एवं ॥ वृ-'अयं' मोकलक्षणोऽनाहारः पूर्वसूत्रे 'उदितः' भणितः, इगदंतुसूत्रंआहारंप्रतीत्यारभ्यते। अर्थतो वा 'निशि मोकंपीयते' इत्युक्म् अतः शेषमपि आहारादिकमेवं मा रात्री आहारयेदिति प्रस्तुतं सूत्रमारभ्यते॥अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-नो कल्पतेनिर्ग्रन्थानांवानिर्ग्रन्थीनां वा 'परिवासितस्य रजन्यां स्थापितस्याहारस्य मध्यात् त्वक्प्रमाणमात्रमपि भूतिप्रमाणमात्रमपि बिन्दुप्रमाणमात्रमपियावदाहारमाहर्तुम् । इहत्वक्प्रमाणमात्रं नाम-तिलतुषत्रिभागमात्रमुतनाशनस्य घटते, भूतिप्रमाणमात्रंसक्तुकादीनां नेयम्, बिन्दुप्रमाणमात्रंपानकस्य । इदमेवापवदति-आगाढेभ्यो रोगा-ऽऽतङ्केभ्योऽन्यत्र न कल्पते, तेषु पुनः कल्पते इति सूत्रार्थः॥अथ नियुक्तिविस्तरः[भा.५९९८] परिवासियआहारस्स मग्गणा आहारो को भवे अनाहारो।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org