________________
१९२
दावए, एगंते बहुफासुए पएसे पडिलेहित्ता पमजित्ता परिद्ववेयव्वे सिया ।।
वृ- अस्य सम्बन्धमाह
[ भा. ५३१५] आहार एव पगतो, तस्स उ गहणम्मि वन्निया सोही । आह पुन असुद्धे, अचित्त गहिए इमं सुत्तं ।।
वृ- आहार एवानन्तरसूत्रे प्रकृतः । 'तस्य च' आहारस्य ग्रहणे शोधिर्वर्णिता, यथा शुद्ध आहारो ग्रहीतव्यः तथा भणितमिति भावः । “आहञ्च" कदाचित् पुनरशुद्धो अचित्त आहारो गृहीतो भवेत् तत्र को विधिः ? इत्यस्यां जिज्ञासायामिदं सूत्रमारभ्यते ॥
[मा. ५३१६] अहवण सचित्तदव्वं, पडिसिद्धं दव्वमादिपडिसेहे ।
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् - ३-४ / १२३
इह पुन अचित्तदव्वं, वारेति अनेसियं जोगो ॥
वृ- अथवा पूर्वतरसूत्रेषु "तओ नो कप्पंति पव्वावित्तए" इत्यादिषु सचित्तद्रव्यं 'द्रव्यादिप्रतिषेधेन' द्रव्यं पण्डकादिकं तदाश्रित्य प्रतिषेधो द्रव्यप्रतिषेधस्तेन, आदिशब्दाद् "दुढे मूढे" इत्यादिषु च भावप्रतिषेधेन प्रतिषिद्धम् । 'इह पुनः' प्रकृतसूत्रेऽचित्तद्रव्यमनेषणीयं वारयति । एष 'योगः' सम्बन्धः ॥ अनेनायातस्यास्य व्याख्या-निर्ग्रन्येन च गृहपतिकुलं पिण्डपातप्रतिज्ञयाऽनुप्रविष्टेन "अन्नतरे "त्ति उद्गमोत्पादनैषणादोषाणामन्यतरेण दोषेण दुष्टम् 'अनेषणीयम्' अशुद्धम् 'अचित्तं' निर्जीवं पान भोजनमनाभोगेन प्रतिगृहीतं स्यात्, तच्चोत्कृष्टं न यतस्ततः परित्यक्तुं शक्यते, अस्ति चात्र कश्चित् 'शैक्षतरकः' लघुतरः 'अनुपस्थापितकः' अनारोपितमहाव्रतः कल्पते “से” 'तस्य' निर्ग्रन्थस्य 'तस्मै' शैक्षाय दातुमनुप्रदातुं वा । तत्र दातुं प्रथमतः, 'अनुप्रदातुं ' तेनान्यस्मिन्त्रेषणीये दत्ते सति पश्चात् प्रदातुम् । अथ नास्त्यत्र कोऽपि शैक्षतरकोऽनुपस्थापितकस्ततस्तद् दत्ते सति पश्चात् प्रदातुम् । अथ नास्त्यत्र कोऽपि शैक्षतरकोऽनुपस्थापितकस्ततस्तद् नैव आत्मना भुञ्जीत न वाऽन्येषां दद्यात् किन्तु एकान्ते बहुप्राशुके प्रदेशे प्रत्युपेक्ष्य प्रभृज्य च परिष्ठापयितव्यं स्यादिति सूत्रार्थ ॥ अथ नियुक्तिविस्तरः
[ भा. ५३१७] अनतर नेसणिज्जं, आउट्टिय गिण्हणे तु जं जत्थ । अनभोग गहित जतणा, अजतण दोसा इमे होंति ।
वृ- ‘अन्यतरद्’ उद्गमादीनामेकतरदोषदुष्टमनेषणीयमाकुट्टिकया यो गृह्णाति । आकुट्टिका नाम-स्वयमेव भोक्ष्ये शैक्षस्य वा दास्यामि । एवमुपेत्य ग्रहणे येन दोषेणाशुद्धं तमापद्यते, यच यत्र दोषे प्रायश्चित्तं तत् तस्य भवति । अथानाभोगेनानेषणीयं गृहीतं ततो यतनया शैक्षस्य दातव्यम् | यदि अयतनया ददाति तत इमे दोषा भवन्ति ॥
[ मा. ५३१८] मा सव्वमेयं मम देहमन्नं, उक्कोसएणं व अलाहि मज्झं । किं वा ममं दिज्जति सव्वमेयं, इश्चेव वुत्तौ तु भणाति कोई ॥
वृ- तेन अनेषणीयमिति कृत्वा शैक्षस्य दत्तम्, स च शैक्षो ब्रूयात्मा सर्वमेतद् 'अन्नं' भक्तं मम दत्त, अथोत्कृष्टमिति कृत्वा मे दीयते तत्रोत्कृष्टेन भक्तेन ममालम्, किं वा सर्वमेतद् मम दीयते ? इति । एवं शैक्षेणोक्तः कश्चिद् भणति ॥
[भा. ५३१९]
Jain Education International
एतं तुब्भं अम्हं, न कप्पति चउगुरुं च आणादी । संका व अभिओग्गे, एगेन व इच्छियं होज्जा ।।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org