________________
१८७
उद्देशकः ४, मूलं-१२२, [भा. ५२९१] [मा.५२९१] सक्खेत्तेजदा न लमति, तत्तो दूरे वि कारणे जतति ।
गिहिणो विचिंतणमनागतम्मि गछे किमंग पुन ।। वृ-'स्वक्षेत्रे स्वग्रामे यदा न लभते तदा दूरेऽप्याचार्यादीनां कारणेभक्त-पानग्रहणार्थ यतते, अर्धयोजनमपि गच्छतीति भावः । अपिच-यद्यपि स्वग्रामे प्राचुर्येण लभ्यते तथाऽप्युत्सर्गतस्तत्र नहिण्डनीयम्। कुतः? इत्याह-यदि तावद्गृहिणोऽपिक्रयविक्रयसम्प्रयुक्ताअनागतंप्राधूर्णकाद्यर्थं घृत-गुड-लवण-तम्डुलादीनांचिन्तां कुर्वन्ति किमङ्ग पुनर्गच्छे सबाल-वृद्धे येषांक्रयविक्रयः सञ्चयश्च नास्ति तैः प्राघूर्णकाधर्तमनागतं च चिन्तनीयम्॥ ततः[मा.५२९२] संघाडेगोठवणाकुलेसुसेसेसुबाल-वुहादी ।
तरुणा बाहिरगामे, पुच्छा दिटुंतऽगारीए॥ वृ-स्वग्रामे यानि दानश्राद्धादीनि स्थापनाकुलानि तेषु गुरूणां सङ्घाटक एकः प्रविशति । यानि स्वग्रामे शेषाणि कुर्लवानि तेषु बाल-वृद्धा-ऽसहिष्णिप्रभृतयो हिण्डन्ते । ये तु तरुणास्ते बहिमेि पर्यटन्ति।शिष्यः पृच्छति-किमादरेणक्षेत्रं प्रत्युपेक्ष्य रक्षय? ।गुरुराह-अगार्याध्टान्तोऽत्र क्रियते॥ [भा.५२९३] परिमियभत्तपदाने, नेहादवहरति थोवथोवं तु।
पाहुण वियाल आगत, विसन आसासणा दानं ।। -एगो किविणवणिओअगारीएअविस्ससंतोतंदुल-घत-लवण-कडुभंडादियंदिवसपरिव्वयं परिमितं देति, आवणातो घरेन किंचितंदुलादिधारेति अगारीएचिंता-जदिएयस्सअब्मरहितो मित्तो वा अनोवा पदोसादिअवेलाए आगमिस्सति तो किं दाहं? तओ अप्पणो बुद्धिपुबगेण वणियस्स अजानतो नेह-तंदुलादियाण थोवथोवं फेडेति। कालेन बहुमुस्सन्नं । अन्नया तस्स मित्तो पदोसकाले आगतो । आवणं आरक्खियभया गंतुंन सक्कति । वणियस्स चिंता जाता, विसनो 'कहमेतस्स भत्तं दाहामि?' ति । अगारी वणियस्स मनोगतं भावं जाणित्ता भणति-मा विसादं करेहि, सव्वं से करिमे।तीए अभंगादिणाण्हावेउं विसिमाहारंभुंजाविओ। तुट्टो मित्तो पभाए पुनो जेमेउंगतो । वणिओ वि तुट्ठो भारियं मणइ-अहं ते परिमियं देमि, कतो एतं? ति। तीएसव्वं कहियं । तुट्टेण वणिएण 'एसाघरचिंतिय तिसव्वोघरसारोसमप्पिओ॥अथाक्षरार्थःपरिमितभक्तप्रदाने सति स्नेहादेमध्यादगारी स्तोकस्तोकमपहरति । प्राघूर्णकस्य च विकाले आगमनम्, ततोगृहपतिर्विषनः । तया तस्याश्वासनाकृता । ततः प्राघूर्णकस्य भक्त-पानदानमकारी॥ [भा.५२९४] एवं पीईवट्टी, विवरीयऽत्रेण होइ दिद्रुतो। .
लोगुत्तरे विसेसा, असंचया जेन समणा तु॥ क्-एवं क्रियमाणे तयोः सुहृदोः परस्परंप्रीतिवृद्धिरुपजायते।विपरीतश्चान्येन प्रकारेण दृष्टान्तो भवति-तत्र परिमितभक्तमध्यादगारीस्तोकस्तोकनापहरति ततः सुहृदादेःप्राघुणकस्य स्नेहच्छेदो भवति । एवं यदि गृहस्था अप्यनागतं चिन्तयन्ति ततः कुक्षिशम्बलैः साधुभिः सुतरामनागतं चिन्तनीयम्।अपिच-लोकोत्तरे येन असञ्चयाः श्रमणास्तेन कारणेन विशेषतः क्षेत्ररक्षणीयम्॥ [भा.५२९५] जनलावो परगामे, हिंडित्ताऽऽनेति वसहि इह गामे ।
देजह बालादीणं, कारणजाते य सुलभंतु॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org