________________
१८२
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -३-४/१२२ [भा.५२६४] वितियाउ पढम पुब्बि, उवातिणे चउगुरुंच आणादी।
दोसा संचय संसत्त दीह साणे य गोणे य॥ वृ-आस्तांतावत् पश्चिमाचतुर्थी पौरुषी किन्तु द्वितीयायाः पौरुष्याः प्रथमाऽपिपूर्वा भण्यते प्रथमायाश्च द्वितीया पाश्चात्या, एवं तृतीयाया द्वितीया पूर्वा द्वितीयायास्तृतीया पाश्चात्या, चतुस्तृितीया पूर्वा तृतीयस्याश्चतुर्थी पश्चिमा । ततः प्रथमायाः पौरुष्या द्वितीयायामशनादिकमतिकामयतश्चतुर्गुरुकम्, आज्ञादयश्च दोषाः। तथा सञ्चयोभवति।चिरं चावतिष्ठमानं तदशनादिकंप्राणिभिसंसक्तंभवति।दीर्घजातयोवा श्वावासमागच्छेत्ततःसद्रवभाजनव्यग्रहस्त उत्थातुमशक्नुवन् ताभ्यां खाद्येत । 'गौः' बलीवर्दस्तेन वा हन्येत । अत्राऽऽत्मविराधनानिष्पन्न चतुर्गुरु । तद्भयेन च इतस्ततःस्दमानो भाजनं भिन्द्यात् तत्रचतुर्लधु।तेनचविना या परिहाणिस्तनिष्पन्नम्। अर्थतेषां भयान्निक्षिपति ततश्चतुर्लघु॥ [भा.५२६५] अगनि गिलाणुचारे, अब्मुट्ठाणे य पाहुण निरोधे।
. सज्झायविणय काइय, पयलंत पलोट्टणे पाना ।। - "अगनि" ति अग्नादुत्थिते भाजनमारव्यापृत्वेनानिर्गच्छन् दह्येत, तत्प्रतिबन्धेन वा उपधेर्दाहो भवेत् तत्रोपधिनिष्पन्नं प्रायश्चित्तम् । ग्लानस्य वैयावृत्यमुद्वर्तनादिकं भारव्यापतोन करोति, अक्रियमाणे परितापनादिकंस प्राप्नुयात् तनिष्पनं चतुर्लघुकादि पाराश्चिकान्तम्, अथ निक्षिप्य करोति ततो मासलघु । तेन परिगृहीतेनोचारं व्युत्स्रष्टु न शक्नोति ततो धारयतो ग्लानत्वारोपणा, अथ गृहीतेन व्युत्सृजति तत उड्डाहः । गुरूणां प्राघुणकस्य चाऽभ्युत्थानं न करोति चतुर्लघु, अथ करोति ततो भाजनभेदादयो दोषाः । मृतभाजनधारणे गात्रनिरोधेनासमाधिर्भवेत् । तथास्वाध्यायन प्रस्थापयति।आचार्यादीनां पादप्रक्षालनादिकं विनयं न करोति । कायिकीं न व्युत्सृजति, गृहीतेन वा व्युत्सृजति ।प्रचलायमानस्य वा भाजनं प्रलुठेत्, तस्य च प्रलोठने पानकादिना प्लाव्यमानाः प्राणिनो विपद्यन्ते ।
अथामूनेव सञ्चयादिदोषान् व्याचष्टे[मा.५२६६] निस्संचया उ समणा, संचयितु गिहीव होति धारेता।
संते अनुवभोगो, दुक्खं च विगिंचिउं होति ।। वृ-निस्सञ्चयाः श्रमणाउच्यन्ते, ततो यदितेऽपिगृहीत्वाधारयन्ति तदा गृहिणइव सञ्चयिनो भवन्ति । चिरं चावतिष्ठमानं तद् भक्त-पानं संसज्येत । संक्तं च साधूनामुपबोक्तुंन कल्पते, 'विवेक्तुंच' परिष्ठापयितुं तद् दुःखं भवति, यतस्तत्र परिठाप्यमाने यैः प्राणिभि संसक्तं ते विनाशमश्नुवते ॥ [भा.५२६७] एमेव सेसएसुवि, एगतरविराधना उभयतो वि।
असमाधि विनयहानी, तप्पञ्चयनिअराए य॥ दृ-एवमेव शेष्वपि दीर्घादिषु द्वारेषु भावना कर्तव्या, साचप्रागेव कृता । तथा एकतरस्य' साधो जनस्यवा विराधनआ धईरअघजातीयदिषु भवति । उभयम्-आत्मा संयमश्चेति द्वयं तस्य विराधनाउभयविराधना। “असमाहि" तिअग्निनादह्यमानस्यासमाधिमरणंभारेणाक्रान्तस्य वा असमाधि-दुःखेनावस्थानं भवेत् । गुरुप्रभृतीनां च विनयहानि कुर्वतस्तप्रत्ययनिर्जराया
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org