Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 117

११४
बृहत्कल्प छेदसूत्रम् -१तत्प्रक्षालयेयुः ततः संयमविराधना आसविराधना पिट्टनादिभावात्।भावासत्रं नामतावत् तिष्ठति यावत् संज्ञा मनाग नागच्छति, ततोऽनधिसहः स्थण्डिलं गन्तुमशक्नुवन् अस्थण्डिले भवनादीनां वा प्रत्यासने व्युत्सृजेत्, तत्र चाऽऽत्सविराधना संयमविराधना च प्राग्वत् । अथास्थण्डिलमितिकृत्वा सागारिकोवातिछतीतिसंज्ञांधारयत्यासविराधना, मरणस्यग्लानत्वस्य वाऽवश्यम्भावात; अनधिसहेन च सता तेन लोकपुरतोऽस्थाने संज्ञाव्युत्सर्गे पुनर्जवादिलेपने वा प्रवचनोपघातः ।। सबिले त्रसप्राण-बीजोपेते दोषानाह[भा.४५१] होति बिले दो दोसा, तसेसुबीएसुवा वितेचेव।
संजोगतोय दोसा, मूलगमा होति सविसेसा ।। वृ-बिले संज्ञां व्युत्सृजतो द्वौ दोषौ, तद्यथा-आत्मविराधनासंयमविराधनाच। तत्र यदा बिले प्रविशन्त्या संज्ञया प्रश्रवणेन तद्गता जीवावाध्यन्ते तदा संयमविराधना, सादिभक्षणे आत्मविराधना । त्रसेषु बीजेषु च 'तावेव द्वौ दोषौ संयमा-ऽऽत्मविरादनालक्षणौ।तत्रत्रसेषु बीजेषुचप्राणव्यरोपणात्संयमविराधनासुप्रतीता त्रसेष्वासविराधनातेभ्य उपद्रवसम्मवात, बीजेष्वात्मविराधनाबीजकोशावयवानामतितीक्ष्मानांपदेषुलग्नतः (लगनतः) पादप्रलोटनतः पतनतो वा। तदेवमेकैकस्मिन् वर्जनीये स्थण्डिले दोषा उक्ताः । अस्माच्च मूलगमाद्' एककसंयोगरूपाद् द्विक-त्रिकादिपदानां संयोगतः सविशेषाः' बहुबहुतरकादोषाः भवन्ति ज्ञातव्याःद्विकसंयोगे द्विगुणाः त्रिकसंयोगेत्रिगुणायावद्दशसंयोगे दशगुणा इति ॥सम्प्रति प्रागुक्तमपि प्रायश्चित्तमन्याचार्यपरिपाट्या मनाग विशेषप्रदर्शनार्थतयाच पुनराह[भा.४५२] पंथम्मियआलोए, झुसिरम्मितसेसुचेवचउलहुगा।
पुरिसावाएयतहा, तिरियावाएयतेचेव ।। वृ-पथ आसन्ने पुरुषाणामालोके झुषिरेत्रससङ्कुले चसंज्ञां व्युत्सृजतःप्रायश्चित्तं चत्वारो लघुकाः। तथा सर्वमनुष्यपुरुषापाते सर्वतिर्यक्पुरुषापाते च प्रत्येकं 'त एवं चत्वारो लघवः । सर्वग्रहणं मनुष्येषु कौटुम्बिकादिभेदपरिग्रहार्थम् ।। तिर्यसूत्कृष्टदिभेदसङ्ग्रहार्थमाह[भा.४५३] इत्थि-नपुंसावाए, भावासने बिले यचउगुरुग्य।
पनगं लहुयं गुरुगं, बीए सेसेसुमासलहुँ । वृ- सर्वासां प्राकृतादिभेदभिन्नानां स्त्रीणामापाते सर्वनपुंसकापाते च तथा भावासने बिलसहितेचस्थण्डिले व्युत्सृजतः प्रत्येकं चत्वारो गुरुकाः । प्रत्येकबीजसडले स्थण्डिले लघूनि पञ्चरात्रिन्दिवानि, अनन्तबीजसङ्घले गुरुकाणि। शेषेषु अशुद्धेषुस्थण्डिलेषुमासलधु।यच्चान्यदापद्यते तदपि सर्वमाप्नोति । यत्रासामाचारीकरणं तत्रापि मासलघु ॥ [भा.४५४] अपमजणा अपडिलेहणायदुपमजणा दुपडिलेहा।
तिय मासिय तिय पनगं, लहु काल तवे चरिम सुद्धो॥ कृसंज्ञांव्युत्स्रष्टुकामोनप्रत्युपेक्षतेनप्रमार्जयतिप्रत्युपेक्षतेतपोगुरुकाललघु,नप्रत्युपेक्षते प्रमार्जयति मासलघु कालगुरु तपोलघु, न प्रमार्जयति प्रत्युपेक्षते मासलघु द्वाभ्यां लघु । एवं 'त्रिके त्रिषु स्थानेषु मासिकं लघु कालेन तपसा चोक्तप्रकारेण विशेषितम् । अथ प्रत्युपेक्षते प्रमार्जयतितत्र दुष्प्रत्युपैक्षिते दुष्प्रमार्जित रात्रिन्दिवपञ्चकंलघु तपोगुरु काललघु, दुष्प्रत्युपेक्षिते