Page Text
________________
पीठिका- [मा. ४५४
११५
सुप्रमार्जिते रात्रिन्दिवपञ्चकं लधुतपोलधु कालगुरु, सुप्रत्युपेक्षिते दुष्प्रमार्जिते रात्रिन्दिवपञ्चकं लघु द्वाभ्यां लघुकम्। एवं 'त्रिके त्रिषुस्थानेषु पञ्चकं कालेन तपसा चोक्तप्रकारेण विशेषितम्। 'चरमे' सुप्रत्युपेक्षितं सुप्रमार्जितमित्येवं रूपे भङ्गे 'शुद्धः' न प्रायश्चित्तभाक् ॥ [भा.४५५] खुडो धावण झुसिरे, तिक्खुत्तो अपडिलेहणा लहुगो।
घर-वावि-वच्च-गोवय-ठिय-मल्लगछड्डणे लहुगा ।। वृ- इयमपि गाथाऽन्याचार्यपरिपाटिसूचिका ततो न पुनरुक्तता नाऽपि विरोधः, मतान्तरत्वात् । क्षुल्लकं स्तोकं यदि 'धावन' प्रलोठनमित्यर्थः तत्र, तथा झुषिरे स्थण्डिले, तथा त्रिकृत्वोऽप्रत्युपेक्षणायांप्रत्येकंप्रायश्चित्तंलघुकोमासः। तथायदि गृहेसंज्ञांव्युत्सृजति, वाप्याम्, व!गृहे वर्चस उपरिवा, गोष्पदे वा, ऊर्द्धस्थितो वा, तथा मल्लके व्युत्सृज्य यदि परिष्ठापयति तदा सर्वेष्वेतेषु स्थानेषु प्रायश्चित्तं प्रत्येकं चत्वारो लघवः ॥
गतमपायद्वारम् । इदानीं वर्जनाद्वारमाह[भा.४५६]दिसि-पवन-गाम-सूरिय-छायाए पमजिऊण तिक्खुत्तो।
जस्सुग्गहो त्ति काऊण वोसिरे आयमे वा वि || वृ-उत्तरदिक्पूर्वदिक्च लोके पूज्या, ततस्तस्याः पृष्ठप्रदाने लोकमध्येऽवर्णवादो भवति, वानमन्तरं वा किञ्चिन्मिथ्याष्टि कुप्येत्, तथाचसतिजीवितव्यस्य विनाशः; तस्माद् दिवा रात्री चपृष्ठंपूर्वस्याम्, उत्तरस्यां तु दिवा, दक्षिणस्यां दिशिरात्रौ निशाचराः सञ्चरन्ति ततस्तस्यां पृष्ठ रात्रौ वर्जयेत्। उक्तश्च
उभे मूत्र-पुरीषे तु, दिवा कुर्यादुदङ्मुखः ।
रात्रौ दक्षिणतश्चैव, तथा चाऽऽयुर्न हीयते ।। तथा यतः पवनस्ततः पृष्ठं न कुर्यात्, मा लोको ब्रूयात्-अर्धन्त्येतदेत इति नाशिकायां चाऑसि मा भूवन् । तथा ग्रामस्य सूर्यस्यच पृष्ठनदातव्यम, लोकेऽवर्णवादसम्मवातातथाहिसूर्यस्य ग्रामस्य वा पृष्ठदाने लोकोब्रूते-न किञ्चिजानन्त्येतेयल्लोकोद्दयोतकरस्यापि सूर्यस्य यस्मिन् ग्रामेस्थीयतेतस्यापिच पृष्ठंददतीति।तथा संसक्तग्रहणिश्छायायां व्युत्सृजेयेन द्वीन्द्रियविनाशो न भवति । तथा 'त्रिकृत्वः' त्रीन वारान् प्रमाM उपलक्षणमेतत् प्रत्युपेक्ष्य च व्युत्सृजेत् । तत्राप्रत्युपेक्षणेऽप्रमार्जने दुष्प्रत्युपेक्षणे दुष्प्रमार्जने च प्रायश्चित्तं प्रागुक्तम् । तथा “यस्यावग्रहः सोऽनुजानीयात्" इति अनुज्ञाय व्युत्सृजे आचमेद्वा । एष गाथार्थः ।
साम्प्रतमेनामेव विवरीषुराह[भा.४५७] उतर पुव्वा पुज्जा, जम्माए निसीयरा अभिवति ।
घाणारसा य पवने, सूरिय गामे अवन्नो उ॥ चू-उत्तरा पूर्वा च लोके पूज्या, ततो दिवा रात्रौ च पूर्वस्यामुत्तरस्यां वा पृष्ठं न दद्यात् । तथा याम्या-दक्षिणा तस्यां रात्रौ 'निशाचराः' देवाः 'अभिपतन्ति' समागच्छन्ति, ततस्तस्यां रात्रौ पृष्ठंनदद्यात्।तथायतः पवनस्ततः पृष्ठकरणेऽशुभगन्धध्राणिनाशिकायांचाास्युपजायन्ते, तस्मात्पवनस्यापि पृष्ठन कर्तव्यम् । सूर्यस्यग्रामस्य च पृष्ठकरणे अवर्णोलोकमध्ये यथाऽभिहितः प्राक्, ततस्तयोरपि न दातव्यं पृटमिति ।। “छायाए" इतिव्याखयानार्थमाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003371 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1500 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 29 MB |