Agam Sutra Satik 34 Nishith ChhedSutra 1

SR No.: 003370
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1372
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 34, & agam_nishith
File Size: 25 MB

Page 77

७४
य करेजा, सेयवडेहिं ति दड्ढमुड्डाहं करेजा । च सद्दो समुच्चये । करणे त्ति दारं गयं ।। इदाणिं संघट्टणादियाण करणंताण पच्छितं भण्णति[ भा. २१५] संघट्टणादिसुं जणणावत्रेसु चउलहू हुति । छप्पइकादिविराधण इंधणे तसपाणमादीया ॥
चू. पुव्वद्धं कंठं । तावणद्दारे इमं विसेसपच्छ्रितं, छप्पति आइविराहणं त्ति तावंतस्स छप्पतिदा विराहिजंति, तं निष्फण्णं पायच्छित्तं भवतीति वाक्यशेषः । "आदि" सद्दातो जइवारे हत्यादी परावत्तेउं तावेति तइ चउलहुगा । इंघणे त्ति इंधणदारे इमं विसेसं पायच्छित्तं, तसपाणमादीयं ति ध परिकप्पमाण उद्देहिगमादि तसा विराहिजंति, "आदि" शब्दात् थावरा वि, तं निष्फण्णं पायच्छित्तं दायव्यमिति । इदाणिं जणणं ति दारं
[भा. २१६]
निशीध-छेदसूत्रम् - १
-
अहिणवजणणे मूलं, सट्टाणणिसेवगे य चतुलहुगा । संघट्टन परितावण, लहुगुरु अतिवायणे मूलं ॥
चू. उत्तराघर अरणिमहणप्पयोगे अहिणवमग्गि जणयति तत्थ से मूलं भवति । इदाणिं च शब्दो व्याख्येयते - " सट्टाणणिसेयणे य'त्ति जत्थ गिहत्थेहिं पज्जालिया अगणी तत्थ ट्ठियं चैव आयपरण्पओगेणं असंघट्टंतो सेवति तत्थ चउलहुगं । सयं पञ्जालिए पुण अगणिक्काए पुढवादीयाण तसकायपचंताण संघट्ट परितावण लहुगुरुग तिवायणे मूलं, एवं कम्मनिप्फण्णं ॥
पुनरवि चोदक एवात्रोपपत्तिमाह । [ भा. २१८]
चोदगाह
[भा. २१७] जति ते जणणे मूलं, हते वि नियमुष्पत्ती य तं चेव । इंधणपक्खेवंमि वि, तं चैव य लक्खणं जुत्तं ॥
चू. यदीत्यभ्युपगमे, ते भवत, उत्तराधरारनिष्पओगेण “जणिए” – उत्पादितेत्यर्थः, मूलं भवति, एवं ते "हते" विधातेत्यर्थः, नियमा अवस्सं अन्नो अग्गी उप्पाइनिस्सति, तम्हा हते वि तं चैव मूलं भवतु । किं चान्यत् - "इंघगपक्खेवंमिवि " अन्योऽगनि उत्पाद्यते, अपि पदार्थसंभावने, उस्सकणे अन्योग्निरुत्पाद्यते । तं चेव य लक्खणं ति तदेवाग्न्युत्पत्तिलक्षणं, "च" शब्दो लक्षण अविशेषाभिधायी, जुत्तं योग्यं घटमाणेत्यर्थः । तम्हा एतेसु वि मूलं भवतु ॥
अवि य हु जुत्तो दंडो, उवघाते न तु अणुग्गहे जुज्जे ।
अनुकंपा पावतरी, निक्किवता सुंदरी किह नु ॥
चू. अपि च, ममाभिप्रायात्, हु शब्दो दंडावघारणे, जुत्तो योग्यः, दंडणं दंडः, उवघातेति विनाशेत्यर्थः, न प्रतिषेधे, तुशब्दो प्रतिषेधावधारणे स्तोकप्रायश्चित्तप्रदानविशेषणे वा, अणुग्गहे त्ति अणुवघाते उज्जालनेत्यर्थः, जुजे युक्तः । अनुकंपणमनुकंपा दये त्ति भणियं होइ सा पावतरी कहं भवति ? स्यात्कथं? बहुप्पच्छित्तप्पयाणातो, निक्कियता निग्धिणिया, सा सुंदरा पहाणा कह भवति ? स्यात् कथं ? अपपच्छित्तप्पदाणातो; कहं त्ति प्रश्नः, नु वितर्के ।। आचार्याह[ भा. २१९] उज्जालज्झंपगा गं, उज्जालो वंणिओ हु बहु कंमो ।
कम्मार इव पउत्तो, बहुढं सयरो न भंजंतो ।।
घू. उज्जालओ प्रज्चालकः, झंपको निव्वावको, णं शब्दो वाक्यालंकारार्थः । एतेसिं दोपह