________________
६४
निशीथ-छेदसूत्रम् -१नीहारिया जा सा वा घेप्पति । तस्सासति वमीए वम्मितो रप्फो, ततो वा घेप्पति । तस्सासति पंथे तत्थ वा जनपद-निग्घात–विद्धत्था घेप्पति । तओ हलस्स चउयादिसु जा लग्गा सा वा घेप्पति खणणं अलिप्तं तस्स वा जा अग्गे लग्गा सा वा घेप्पति । नवेसु वा गामागरादिनिवेसेसु घराण कुड्डेसु घेप्पति। अंगुलमादी अहो खणति। खित्तादिणिमित्तं गिलाणणिमित्तं लोणं घेपति, एते दो गिलाणदारा ॥ एतेसिं सत्थहताण असती य कतो घेतव्वा ? अतो भणति[भा. १७२] सत्थहताऽऽसति, उवरिं तु गेण्हति भूमि तस दयट्टाए ।
उवयारनिमित्तं वा, अह तं दूरं व खणितूणं ।। चू. दड्वाति सत्थहताणं असती सचित्तपुढवीए उवरिल्लं गेण्हति अखणित्ता, खम्ममाणाए पुण भूमीए जे तसा मंडुक्कादि ते विराहिज्जेति।अहवा भूमिट्टियाणं तसाणंच दयाणिमित्तं अहो न खण्णति, उवरिल्लं गेण्हति । उवयारणिमित्तं नाम जा अहया अणुहता सती पुढवी, तीए कज्जं परिमंतेऊण किंचि कथं कायव्वं, अओ एतेण कारणेण अंगुलं वा दोवा तिन्नि वा खणिऊण गेण्हेज्जा । अंगुले त्ति गतं ।।खित्तादिति-कोइ गच्छे खित्तचित्तो दित्तचित्तोजक्खाइट्टो उम्मायपत्तो वा होजा । सो रखियव्वो इमेण विहिणा[भा. १७३] पुव्वखतोवर असती, खित्ता दट्ठा खणिज्ज वा अगडं।
अतरंतपरियरट्ठा, हत्थादि जतंति जा करणं ।। चू, पुव्वखओ जो भूधरोब्बरो तंमि सो विज्ञति । असति पुव्व-खयस्स भूघरोव्वरस्स। खित्तादीणं अट्ठा, अट्ठा निमित्तेण खणेज्जा वा अगडं-अगडो कूवो । एस आदि सद्दो वक्खाओ। हत्थादि त्ति गयं । अतरंतपरियरट्ठा वा, अतरतो गिलाणो, तं परिचरंता, तस्सट्ठा अप्पणट्ठा वा संसरक्खहत्यादिदारेहिं जयंति, सव्वेहिं दारेहि-जाव-करणदारं ।। इदाणिं गिलाणे त्ति दारं[भा. १७४] लोणं व गिलाणट्ठा, धिप्पति मंदग्गिणं व अट्ठाए ।
दुल्लह लोणे देसे, जहिं व तं होति सच्चित्तं॥ चू. गिलाणनिमित्तं वा लोणं घेप्पति । अगिलाणो विजो मंदग्गी तस्सट्टा वा घेप्पति । तं पुण दुल्लभलोणे घेप्पति । तत्थ पुण दुल्लभलोणे देसे उक्खडिजमाणे लोणं न छुब्भति, उवरि लोणं दिज्जति । तेण तत्थ मंदग्गी गेण्हति । तं पुण गेण्हमाणो जत्थ सचित्तं भवति तत्थ न गेण्हति ।तं सचित्तट्ठाणं परिहरति । इमा जयणा घेत्तव्वा - [भा. १७५] सीतं पउरिघणता, अचेलकनिरोध भत्त घरवासे ।
. सुत्तत्थ जाणएणं, अप्पा बहुयं तु नायव्वं ॥ घू, जंमि देसे सीयं पउरं, जहा उत्तरावहे, तत्थ जे मंदपाउरणा ते पउरिंधणेहिं अगि करेंति, तंमि उच्चरगेज लोणं तं ताव घूमादिहिं फासुतीभूतं गेण्हति । गाहा पुव्वद्धऽत्थो सव्वो एत्थ भावेयव्यो । अहवा सीतेण जं घत्थं तं घेप्पति । घूममाइणा वा परिघणेण जं मीसं तं घेप्पति । अचेलगनिरोहे पुव्ववक्खाणं । भत्तघरए वा जं ट्ठियं तं घेप्पि । एतेसिं असति अनिव्वणं पिघेप्पति सञ्चित्तं । तं पुण सुत्त जाणएण । अप्पा-बहुयं नाऊण घेत्तव्यं । किं पुण अप्पाबहुयं? इमं, “जइत्तं तं लोणं न गेण्हति तो गेलण्णं भवति । गेलण्णेय बहुतरा संजमविराधना । इतरहा न भवति ।" गेलण्णे ति दारं गयं ।। इदानिं ओमे त्ति दारं
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org