________________
१६५
उद्देशक ः १०, मूलं-६५०, [भा. ३१६२] अद्धजोयणं सह अद्धकोसेण एगदिसाए खेत्तपमाणं भवति । उभयतो वि मेलितं गतागतेन वा सकोसजोयणं भवति । अववायकारणं मोत्तूण एरिसं उस्सग्गेण खेत्तं भवइ । तं वासासु एरिसं खेत्तठवणं ठवेइ-क्षेत्रावग्रहं गृहातीत्यर्थः ।।
सो य खेत्तावग्गहो संववहारं पडुच्च छद्दिसि भवति । जओ भण्णति[भा.३१६३] उड्डमहे तिरियम्मिय, सक्कोसं हवति सव्वतो खेत्तं ।
इंदपदमादिएसू, छद्दिसि सेसेसु चउ पंच ।। चू-उडं, अहो, पुव्वादीयाओयतिरियदिसासोचउरो, एतासुछसुदिसासु गिरिमज्झद्विताण सव्वतो समंता सकोसंजोयणं खेत्तं भवति ।तंच इंदपयपव्वते छद्दिसिं संभवति । इंदपयपव्वतो -गयग्गपब्वतोभण्णति। तस्स उवरिंगामो, अधेविगामो, मज्झिमसेढीए विगामो।मज्झिमसेढी ठिताण य चउद्दिसं पि गामो, एवं छदिसि पि गामाण संभवो भवति | आतिग्गहणातो अन्नो वि जो एरिसो पव्वतो भवति तस्स वि छद्दिसाओ संभवति । सेसेसु पव्वतेसु चउदिसं पंचदिसं वा भवति । समभूमीए वा निव्वाघाएण चउद्दिसिं संभवति ।। वाधायं पुण पडुच्च[भा.३१६४] तिन्नि दुवे एक्का वा, वाघाएणं दिसा हवति खेत्ते ।
उज्जानाउ परेण, छिन्नमडंबंतु अक्खेत्तं ।। धू-एगदिसाए वाघाते तिसु दिसासु खेत्त भवति, दोसु दिसासु वाघाते दोसु दिसासु खेत्तं भवति, तिसु दिसासु वाघाते एगदिसं खेत्तं भवइ । को पुण वाघातो? महाडवी पव्वतादिविसमं वा समुद्दादि जलं वा, एतेहिं कारणेहिं ताओ चउदिसाओ रुद्धाओ, जेण ततो गामगोकुलादी नस्थि । जं दिसं वाघातो तं दिसं अग्गुञ्जामंजाव खेत्तं भवइ । परओ अखेत्तं जं छिन्नमंडवं तं अखेत्तं । छिन्नमंडवं नाम जस्स गामस्स नगरस्स वा उग्गहे सव्वासु दिसासु अन्नो गामो नत्थि गोकुलं वा तं छिन्नमंडवं, तं च अखेत्तं भवति ॥ नतिमातिजलेसुइमा विही[मा.३१६५] दगधट्टतिन्नि सत्त व, उडुवासासुन हणंति ते खेतं ।
चउरट्ठाति हणंती, जंघद्धक्को वितुपरेण ॥ चू- दगघट्टो नाम जत्थ अद्धजंघा जाव उदगं । उदुबद्धे तिन्नि दमसंघट्टा खेत्तोवघातं न करेति, ते भिक्खायरियाए गयागएण छ भवंति, न हणंति य खेत्तं । वासासु सत्त दगसंघट्टान हणंति खेत्तं, ते गतागतेन चोद्दस । उडुबद्धे चउरो दगसंघट्टा उवहणंति खेत्तं, ते गयागतेन अट्ठ। वासासु अट्ट दगसंघट्टा उवहणंति खेत्तं, ते गतागतेन सोलस । जत्थ जंघद्धातो परतो उदगं तेन एगेण वि उडुबद्धे वासासु उवहम्मति खेत्तं, सोय लेवो भण्णति ॥
गता खित्तठवणा । इदानि 'दव्वठ्ठवणा"। [भा.३१६६] दवट्ठवणाहारे, विगती संथार मत्तए लोए।
सच्चित्ते अच्चित्ते, वोसिरणं गहणधरणादी ।। चू-आहारे, विगतीसु, संथारगो, मत्तगो, लोयकरणं, सचित्तोसेहो, डगलादियाणयअचित्ताणं उडुबद्धे गहियाणं वोसिरणं, वासावासपाउग्गाण संथारदियाण गहणं, उडुबद्धे वि गहियाण वत्थपायावीण धरणं डगलगादियाण य कारणेण ।। तत्थ- “आहारे"त्ति पढमद्दारं अस्य व्याख्या
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org