________________
निशीथ-छेदसूत्रम् -१
सच्चित्तपरंपरेण गेण्हति, असति सचित्तपुढविक्कायअणंतरनिक्खित्तं पि गेण्हइ । निक्खित्तं ति दारं गतं ।। इदानि गमने ति दारं अववतिजति – पुब्वमचित्तेण गंतव्वं, तस्सासतीते मीसतेणं गम्मति तस्थिमा जयणा - [भा. १६५] गच्छंती तु दिवसतो, ततिया अवणेत्तु मग्गओ अभए ।
थंडिलासति खुण्णे, ठाणाति करेंति कत्तिं वा ।। चू. गमणं दुहा-सत्येण एगागिणो वा । जति निब्भयं एगागिणो गच्छंति । दिवसतो "तलिया" उवाहणाओ ता अवणेत्ता अणुवाहणा गच्छति । तस्सय सत्थस्त "भगतो" पिट्टओ जति अभयं तो तलियाओ अवणेत्तु पिट्टओ वच्चंति, सभए माझे वा पुरतो वा नुवाहणा गच्छंति जत्य अथंडिले सत्थसन्निवेसो तस्थिमा जतणा-थंडिलस्स असती जं त्थामं सथिल्लजणेण खुण्णं-मद्दियं-चउप्पएहिं वा मद्दियं तत्थ ठाणं करेंति, आदि सहाओ निसीयणं तयट्टणं भंजणं वा । कत्तित्ति-छंदडिया सादडी] जति सव्वहा थंडिलं नस्थितोतं कत्तियंपत्थरेउ ठाणाइ करेंति, कत्तिय अभावे वा वासकप्पादि पत्थरेउं ठाणादि करेंति । सच्चित्ते वि पुढविक्काए गच्छंताणं एसेव जयणा भाणियव्वा । गमणे त्ति दारं गयं॥
इदानि पप्पडंगुलदारा दो वि एगगाहाए अववइगंति - [भा. १६६] एमेव य पप्पडए, सभयाऽगासे व चिलिमिणिनिमित्तं ।
खणणं अंगुलमादी, आहारट्टा व ऽहे बलिया ।। धू. जहा पुढविक्काए गमणादीया जयणा तहा पप्पडए वि अविसिट्ठा जयणा नायव्वा । पप्पडए त्ति दारं गतं । इदाणिं खणणदारं अववज्जति-अरण्णादिसुजत्थ भयमस्थि तत्थ वाडीए कज्जमाणीए खणेजा वि।
अहवा आगासे उण्हेण परिताविजमाणा मंडलिनिमित्तं दिवसओ चिलमिणी-निमित्तं खणणं संभवति । तं च अंगुलमादी-जाव-चउव्वीसं बत्तीसं वा बहुतरगाणि वा । अहवा मूलपलंबनिमित्तं खणेजा । अहवा "आहारट्ठा " खणणं संभवति, उक्तं च-"अपि कई मपिंडानां, कुर्यात्कुक्षि निरंतरम्"।
सीसोभणति-"उवरिअखयाचेवसंभवति, किंअहे खन्नति?" आयरियाह-वातातवमादीहिं असोसिया सरसा य अहे बलिया तेण अहे खण्णति । अंगुले ति दारं गयं ॥
इदाणिं पमाण-गहण-करणदारा एगगाहाए अववइज्जति[भा.१६७] जावतिया उवउज्जति पमाण-गहणे व जाव पज्जत्तं ।
मंतेऊण व विंधइ पुत्तल्लगमादि पडिणीए । चू. जावतिया उवउज्जति तावतियं गेण्हति पमाणमिति पमाणदारं गहितं । पमाणे ति दारं गये।
इदानं गहणदारं अववदिति - अस्स विभासा । गहणे जाव पञ्जत्तं ताव गिण्हति, अनेगरगहणं अनेगपक्खेवं पि कुजा अपज्जत्ते । गहणे त्ति दारं गयं ।
इदानि वाउल्लकरणं अववदिज्जति – “मंतेऊण" गाहा पश्चाद्धं । जो साहु-संघचेतित-पडिणीतोतस्स पडिमा मिम्मया नामंकिता कजति, सामंतेणाभिमंतिऊणंमंमदेसे विज्झति,
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org