________________
१५८
निशीथ-छेदसूत्रम् -२.१०/६४८
[भा.३१३६]उत्तण-ससावयाणि य, गंभीराणि य जलाणि वज्जेत्ता ।
तलियारहिता दिवसं, अब्भासतरे च जे खेत्ते॥ चू-उद्धत्तणा उत्तणा दीर्घा तिणा जम्मि पंथे तेन न गच्छे, सीहवग्घादिएहिं ससावयाणिय तणाणि य जम्मि पंथे । अहवा - मगरादिएहिं ससावगा जला जम्मि पंथे, गंभीरा अत्याघा जला जम्मिपंथे, एते पंथे वजेंतो गच्छति । तलियारहिया अनुवाहणा, तं पि दिवसतो गच्छति न रात्री, जंच अब्भासतरं खेत्तं तं गच्छति ॥
मू. (६४९) जे भिक्खू पञ्जोवसणाए न पजोसवेइ, न पज्जोवसेंतं वा सातिजति ।। मू. (६५०) जे भिक्खू अपज्जोसवणाए पजोसवेति, पजोसवेंतं वा सातिज्जति ।। चू-दो सुत्ता जुगवं वच्चंति । इमो सुत्तत्थो[भा.३१३७] पजोसवणाकाले, पत्ते जे भिक्खू नोसवेजाहि ।
अप्पत्तमतीतेवा, सो पावति आणमादीणि ।। चू-जे भिक्खू पञ्जोसवणाकाले पत्ते न पज्जोवसति । “अपञ्जोसवणाए"त्ति अपत्ते समतीते वाजो पञ्जोसवति तस्स आणादिया दोसा चउगुरुं पच्छित्तं ।। एस सुत्तत्थो । इमा जिज्जुत्ती[भा.३१३८] पञ्जोसवणाए अखराइ होति उ इमाइं गोण्णाई।
परियायवत्थवणा, पजोसवणा य पागइता॥ [भा.३१३९] परिवसणा पञ्जुसणा, पञ्जोसवणा य वासवासो य ।
पढमसमोसरणं ति य ठवणा जेट्ठोग्गहेगट्ठा ।। घू- “पजोसवण"त्ति एतेसिं अक्खराणि इमाणि एगट्टिताणि गोण्णनामाणि अट्ठ भवंति । तं जहा परियायवत्थवणा, पज्जोसवणा य, परिवसणा, पञ्जुसणा, वासावासो, पढमसमोसरणं, ठवणा, जेट्ठोग्गहोत्ति, एतेएगट्टिता। १. एतेसिंइमोअत्यो-जम्हापजोसवणादिवसे पब्बजापरियागो व्यपदिश्यते-व्यवस्थाप्यते संखा- “एत्तिया वरिसा ममउवठ्ठावियस्स"त्तितम्हापरियायवत्थवणा भण्णति । २ जम्हा उदुबद्धिया दव्व-खेत्त-काल भावा पञ्जाया, एत्थ परि समंता ओसविनंतिपरित्यजन्तीत्यर्थः, अन्ने य दव्वादिया वरिसकाल-पायोग्गा घेत्तुं आयरिज्जति तम्हा पञ्जोसवणा भण्णति । "पागय" त्ति सव्वलोगपसिद्धेण पागतभिधाणेण पञ्जोसवणा भण्णति । ३ जम्हा एगखेत्ते चत्तारि मासा परिवसंतीति तम्हा परिवसणा भण्णति । ४ उदुबद्धियावाससमीवातो जम्हा पगरिसेण ओसंति सव्वदिसासु परिमाणपरिच्छिन्नं तम्हा पज्जुस्सणा भण्णति । पजोसवणा इति गतार्थः । ५ वर्ष इतिवर्षाकालः, तस्मिन् वासः वासावासः।६प्रथमं आय बहूण समवातो समोसरणं । ते य दो समोसरणा - एगं वासासु, बितियं उदुबद्धे । जतो पजोसवणातो वरिसं आढप्पति अतो पढमं समोसरणं भण्णति । ७वासकप्पातो जम्हा अन्न वासकप्पमेरा ठविञ्जति तम्हा ठवणा भण्णति। ८जम्हा उदबद्ध एक्कं मासं खेत्तोग्गहो भवति वासावासासु चत्तारिमासा, तम्हा उदुबद्धियाओ वासे उग्गहो जेट्टो भवति । एषा व्यंजनतो नानात्वं, नन्यर्थतः ।। एतेसिं एगठियाणं एगं ठवणापदं परिगृह्यते तम्मिनिक्खित्ते सव्वे निक्खित्ता भवंति[भा.३१४०] ठवणाए निक्खेवो, छक्को दव्वं च दव्वनिक्खेवे ।
खेत्तं तुजम्मि खेत्ते, काले कालो जहिं जो उ ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org