________________
११२
निशीथ-छेदसूत्रम् -२-१०/६३८ समावन्नेणं अप्पाणेणं असनं वा पानं वा खाइमं वा साइमं वा पडिग्गाहेत्ता संभुंजति, संभुंजंतं वा सातिजति । अह पुण एवं जाणेजा-अनुग्गए सूरिए, अत्यमिए वा से जंच मुहे, जंच पाणिसि, जंच पडिग्गहे, तंविगिंचिय विसोहियतंपरिट्टवेमाणे नाइक्कमइ जोतंभुंजइ, भुंजंतं वा साति०
चू-"जे" त्ति निद्देसे, "भिक्खू" पुव्ववण्णिओ । उग्गतो उदितो । को सो? आदिच्चो । वत्तणं वित्तीजीवनोपायमित्यर्थः । उगगते आदिच्चे वित्ती जस्स सो उग्गतवित्ती । पाठांतरेण वा उग्गतमुत्ती, उग्गताए आदिचमुत्तीए जस्स वित्ती सो उग्गतमुत्ती । अहवा- “मूर्ति" शरीरं, तं जस्स प्रतिश्रयावग्रहात् उदिते आइच्चे वृत्ति-निमित्तं प्रचारं करोति सो वा उग्गयमुत्ती भण्णति । अनत्थमिए आदिच्चे जस्समनसंकप्पो भवति स भण्णति - अनत्यमियमणसंकप्पो । उग्गयवित्तीगहमातो सोलसमंगीए पच्छिल्ला अट्ठ भंगा गहिता । अनत्यमियसंकप्पगहणातो बितियसोलसभंगीए पच्छिल्ला चेव अट्ठ भंगा गहिता । एतेहिं सव्वभंगसूयणा कता । संथडिओ नाम हवसमत्थो, तद्दिवसं पज्जतभोगी वा अध्वानप्रतिपनो क्षपक ग्लानो वा न भवतीत्यर्थः । वितिगिच्छा विमर्षमतिविप्लुता संदेह इत्यर्थः, सा निग्गता वितिगिच्छा जस्सजोणिनितिगिच्छो भवति । उदिय अनत्यमिय संथडिय निध्वितिगिच्छे य असनादि मुंजंतो सुद्धो।
अह पुण सुद्ध-भुत्तो एवंजाणति निव्वितिगिच्छेण चित्तेणजहा-“अनुदितो अत्थमितो वा आदिच्छो' से जंच मुहे पक्खित्तं, जंचपाणिणा गहियं, जंचपडिग्गहे ठवियं, तं च "विजाणे" त्ति परिठविते, "विसोहेमाणे"ति निरवयवं करेंतो, नो प्रतिषेधे, अतिक्कमणं लंघणं, धम्मोति सुत रणधम्मो, जिनाणं च, नो अतिक्कमति । जो पुण अमुदियऽत्थमिते त्ति निव्वितिगिछेण चित्तेण जति तस्स चउगुरुंपच्छित्तं।एवं संथडीएवितिगिच्छेविसुत्तं असंथडीए निबितिगिच्छे वितिगिच्छे य दो सुत्ता ! एवं एते चउरो सुत्ता । इदानि निजुत्तीए सुत्तसंगहगाहा[भा.२८८८] संथडममंथडे वा, निवितिगिंछे तहेव वितिगिंछे।
काले दव्वे भावे, पच्छित्ते मग्गणा होति॥ घू-पूर्वार्धगतार्थम् । पढम सुत्तं सथडीए निध्वितिगिच्छे । तस्थ-तिविधा पच्छित्तमग्गणा। कालदव्व-भावेहिं । कालपच्छित्तपरूवणत्यंभंगपरूवणा कजति।अनुदियमनसंकप्पेअनुदियगवेसी अनुदियगाही अनुदियभोती । 'अनुदियमनसंकप्प" ग्गहणेण भावो चेव केवलो घेप्पति, सव्वस्थानुपाती। __ “अनुदियगवसि" त्ति-उवओगादिकालतो जाव भिक्खं न गेण्हति । “अनुदियगाहि"त्ति आदिभिक्खग्गहणकालतोजाव न जति। “अनुदियभोति"त्ति आदिलंबणाओजावपच्छिमो लंबणो। एतेसु छउसु पदेसु सपडिपक्खेसु भंगरयणलक्खणेण सोलस भंगा रएयव्वा । रइएसु जत्थ मज्झिल्लपदेसु दोसु परोप्परविरोहो दीसति । मज्झिल्लेसु वा एक्कम्मि दोसु वा उदितो दिट्ठो अंतिल्ले य अनुदितो ते भंगा विरुज्झमाणा वजा, सेसा गज्झा । अनत्थमियमणसंकप्पे अनत्थमियगवेसी अनत्यमियगाही अनत्यमियभोती-एतेसु चउसु पदेसु सपडिपक्खा सोलस भंगा कायव्वा । एत्थ मज्झिल्लपदेसुजत्थ परोप्परं विरोहो दीसति। मझिल्लेसु वा एक्काम्म दासुवा अत्थामओ दिट्ठो, अंते य अनत्थमिओ ते भंगा विरुज्झमाणा वजा, सेसा गज्झा ।। अनुदियउइय-अत्थमिय-अनत्थमिएसु चउसुविठाणेसुअविरुज्झमाणभंगपरिनामपददरिमणत्थं । भण्णति
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org