________________
निशीथ-छेदसूत्रम् -२-८/५६९
वणिभंडसाल परिभिक्खुगादिमहबहुगपाहण्णे।। घू-पणियसाला पणियवसवो, महाकुलं पच्छद्रेण व्याख्यातं ।
मू. (५७०) जे भिक्खू राओ वा वियाले वा इस्थि-मज्झगते इत्थि-संसत्ते इत्थि-परिवुडे अपरिमाणाए कहं कहेइ, कहेंतं वा सातिजति॥ [भा.२४२९] संझा राती भणिता, संझाए उ विगमो वियालो तु ।
केसिं ची वोच्छत्थं, पच्छन्नतरे दुविधकाले ।। चू-रातीति राती संज्ञा, तीए विगमो वियालो । अथवा - जंसि काले चोरादिया रज्जंति सा राती संझावगमेत्यर्थः, ते च्चिय जम्मि काले विगच्छंति सो वियालो संझेत्यर्थः ।। [भा.२४३०] इत्थीणं मज्झम्मी, इत्थी-संसत्तेपरिवुडे ताहि ।
चउपंच उपरिमाणं, तेन परं कहंत आणादी। चू-इत्थीसुउभओ ठियासुमाँझं भवति उरुकोप्परमादीहिं संघट्टतो संसत्तो भवति, दिट्ठीए वा परोप्परं संसत्तो, सब्बतो समंता परिवेढिओ परिवुडो भण्णति । परिमाणं-जाव-तिन्नि चउरो पंच वा वागरणानि, परतो छट्ठादि अपरिमाणं कहं कहेंतस्स चउगुरुगंआणादिया य दोसा ।।
एस सुत्तत्थो । इदानि निजुत्ती[भा.२४३१] मझं दोण्हतगतो, संसत्तो ऊरुगादिघतो।
चतुदिसिठिताहि परिवुडो, पासगताहि व अफुसंतो।। घू-अहवा - एगदिसिठियाहिं वि अफुसंतीहिं परिवुडो भण्णति ।। [भा.२४३२] दुविधं च होति मग्झं, संसत्तो दिट्टि दिष्टि अंतो वा।
भावो वि तासु निहतो, एमेविस्थीण पुरिसेसु॥ चू-च सद्दाओ संसत्तं पि दुविधं - ऊरुगादिघटुंतो संसत्तो दिट्ठीए वा, इत्थीण वा मझे, दिट्ठीण वा मज्झे।अहवा - संसत्तस्स इमं वक्खाणं-तेन तासु भावो निहतो निवेसितो, ताहिं वा तम्मेि निसेवितो, परस्परं गृद्धानीत्यर्थः । इमे दोसा[भा.२४३३] इत्थीमातिसुहीणं, अचियत्तं आसि आवणा छेदो।
___ आत-पर-तदुभए वा, दोसा संकादिया चेव ॥ चू-इत्थीणंजो नायओ भाया पिया पुत्त भच्चयमादी ताण वा जे सुही मित्ता एतेसिं अचियत्तं हवेज, अचियत्तं वा उप्पन्ने दिया असिवावेंतिङ्क । रातो का । तेसिं अन्नेसिं वा तसहिमादियाणं वोच्छेदं करेज आय-पर-उभयसमत्थाणा एक्कतोमिलियाण दोसा हवेज्ज । अह संकंति एते रातो मिलिता किं पुण अनायारं करेज, संकिते चउगुरुं, निस्संकिते मूलं । गेण्हणादिया दोसा तम्हाणो रातो इत्थीणं धम्मो कहेयव्यो । भवे कारणं[भा.२४३४] बितियपदमणप्पज्झे, नातीवग्गे य सन्निसेनासु ।
णाताचारुवसग्गे, रन्नो अंतेपुरादीसु ।। चू- अणवज्झो वा नातिवगं वा सो चिरस्स गतो ताहे भणेज - रत्तिधम्मं कहेह, ताहे सो कहेज-वरं; कोइ धम्मंपव्वजं वा पडिवजेज्ज । सावग-सेजातर-कुलेसुवाअसंकणि सुअदुट्ठसीलेसु वानायायारेसु । उवसग्गो वा जहाअंतेपुरि अभिवुत्तो । अहवा-राया भणेज-अंतेपुरस्स मे धर्म
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org