Agam Sutra Satik 34 Nishith ChhedSutra 1

SR No.: 003370
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1372
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 34, & agam_nishith
File Size: 25 MB

Page 38

पीठिका - [भा. ६८ ]
३५
दव्व-निसीहं । खेत्त-निसीहं । खेत्तमागासं । तु पूरणे । कण्ह इति कण्हरातीओ । ता अनेन भगवईसुत्तानुसारेणनेय । “कति णं भंते कण्हराईओ पन्नत्ताओ ? गोयमा ! अट्ठ कण्हराईओ पन्नत्ताओ । कहि णं भंते ताओ अहं कण्हरातीओ पन्नत्ताओ ? गोयमा ! उप्पिं सणकुमारमाहिंदाणं कप्पाणं, हेट्ठि बंभलोगे कप्पे रिट्ठे विमाणे पत्थडे । एत्थ णं अक्खाडग-समचउरंससंठाणसंठिओ अट्ठ कण्हराइओ पन्नत्ताओ ।"
"तमुत्ति तमुक्काओ । सो य दव्वओ आउक्काओ । सो य ऽनेन भगवतिसुत्ताणुसारेण नेओ ।" तमुक्काए णं भंते! कहिं समुट्ठिए कहिं निट्ठिए ? गोयमा ! जंबुद्दीवस्स दीवस्स बहिया तिरियमसंखेज्जदीवसमुद्दे वीतिवइत्ता अरुणवरस्स दीवस्स बाहिरिल्लाओ वेइयंताओ अरुणोदयं समुद्द बायालीसं जोयणसहस्साइं ओगाहित्ता उवरिल्लाओ जलंताओ एगपदेसि आते सेढीए, एत्थ तमुक्काए समुट्ठित सत्तरस-एक्कवीसे जोयणसते उड्डुं उप्पतित्ता ततो पच्छा वित्थरमाणे वित्थरमाणे सोहम्मीसाण - सणकुमार-माहिंदे चत्तारि वि कप्पे आवरित्ताणं चिति, उहुं पिणं जाव बंभलोए कप्पे रिट्ठविमाणपत्थडे संपत्ते, एत्थ तमुक्काए णिट्ठितै । तमुक्काए णं भंते ! किं संठिते पन्नत्ते ? गोयमा! अहे "मल्लग" संठिते, उप्पिं "कुक्कुडपंजर" संठाणसंठिते ।" निरया इति नरगा । तेय सीमंतगादिए । कण्ह-तमु-निरता अप्यगासित्ता खेत्त - निसीहं भवति खेत्त-निसीहं गतं ।
इदानं काल - निसीहं-- काल - निसीहं रात्रि । गतं कालं निसीहं । इदाणिं भाव- निसीहं - भवमं भावः । निसीहमप्पगासं । भाव एव निसीहं भाव - निसीहं । तं दुविहं-आगमओ नो अगमओ य । आगमओ जाणए उवउत्ते । नोआगमतो इमं चेव पकप्पज्झयणं । जेण सुत्तत्थतदुभएहिं अप्पगासं । एव अवधारणे इति ।।
निशीथ इति कोऽर्थः । निशीथसद्द - पट्टीकरणत्थं वा भन्नति । निशीथ इति -
[ भा. ६९ ] जं होति अप्पगासं, तं तु निसीहं ति लोगसंसिद्धं । जं अप्पगासधम्मं, अन्नं पि तयं निसीधं ति ।।
चू. जमिति अनिदिट्टं । होति भवति । अप्पगासमिति अंधकारं । जकारनिद्देसे तगारो होइ । सद्दस्स अवहारणत्थे तुगारो । अप्पगासवयणस्स निण्णयत्ये निसीहं ति । लोगे वि सिद्धं निसीहं अप्पगासं । जहा कोइ पावासिओ पओसे आगओ, परेण बितिए दिणे पुच्छिओ “कल्ले कंवेलमागओ सि ?” भणति "निसीहे" त्ति रात्रावित्यर्थः । न केवलं लोकसिद्धमप्पगासं निसीहं, जं अप्पगासधम्मं अन्नं पि तं निसीहं । अक्खरत्थो कंठी । उदाहरणं- जहा लोइया रहस्ससुत्ता विजा मंता जोगा य अपरिणयाणं न पगासिज्यंति ॥
अहवा दव्व-खेत्त - काल - भाव - निसीहा अन्नहा वक्खाणिज्जंति । दव्व-निसीहं जाणग- भव्व- सरीरातिरित्तं कतक- फलं, जम्हा तेण कलुसुदए पक्खित्तेण मलो निसीयति, उदगादवगच्छतीत्यर्थः, तम्हा तं चैव कतकफलं दव्व-निसीहं । खेत्त-निसीहं हिद्दीवसमुद्दादिलोगा य, जम्हा ते पप्प जिय-पुग्गलाणं तदभावो अवगच्छति । काल - निसीहं अहो, तं पप्पराती - तमस्स निसीयणं भवति । भाव निसीहं
[भा. ७०] अडविह कम्म- पंको, निसीयते जेण तं निसीघं ति ।