________________
पीठिका - [भा. ४२]
२७
चू. वीरियं ति वा बलं ति वा सामत्थं ति वा परक्कमोत्ति वा थामोत्ति वा एगट्ठा । सति बलपरक्कमे अकरणं गृहणं, न गृहणं बलं सारीरं संसंघयणोचचया। वीरियं नाम शक्तिः । सा हि वीर्यांतरायक्षयोपशमाद् भवति । अहवा बल एव वीरियं बलवीरियं । परक्कमते आचरतेत्यर्थः । जो इति साहू । यथा उक्तं यथोक्तं । अच्चत्यं जुत्तो आउत्तो व अप्रमत्त इत्यर्थः । जुंजइ य युजिर् योगे जोजयति च सद्दो समुच्चये। कहं जोजयति अहत्थामं नाम जहत्थामं । पाययलक्खणेण ज-गारस्स वंजणे लुत्ते सरे ठिते अहत्थामं भवति । एवं करेंतस्स नायब्बो वीरियायारो ।।
वीरियायारपमाणपसिद्धत्थ पच्छित्तपरूवणत्यं च भण्णइ[मा. ४४] नाणे दंसण-चरणे, तवे य छत्तीसती य भेदेसु।
चिरियं न तु हावेज्जा, सट्टाणारोवणा वेंते ।। चू. अट्टविहो नाणायारो, दंसणायार वि अट्ठिहो, चरित्तायारो वि अट्टविहो, तवायारो बारसविहो, एते समुदिता छत्तीसं भवति । एतेसु छत्तीसईएभेदेसुपीरियं न हावेयव्वं । हावेंतस्स य सट्ठामारेवणा भवति । सट्ठाणारोवणा नाम नाणायारं हावेंतस्स जं नाणायारे पच्छित्तं तं चेव भवति । एवं सेसेसु विपच्छित्तं सट्ठाणं । एसा चेव सट्ठाणारोवणा । गतो वीरियायारो ।
सीसो पुच्छति-एतेसिं नाण-दंसण-चरित्त-तव-विरीयायाराणं कयमेण अहिगारो? आयरिओ भणति[भा. ४५] नाणायारे पगतं, इयरे उच्चारियत्थसरिसा तु ।
अथवा तेहिं वि पगतं, तदट्ट जम्हिस्सते नाणं ।। चू. पगतं नाम अहिगारो प्रयोजनमित्यर्थः । इयरेत्ति दंसणाइआयारो । उच्चारितो अत्थो जेसि ते उच्चारियत्था परूवियत्यत्ति भणियं भवति । उच्चारियत्येण सरिसा प्ररूपणा मात्रमेव । तु सदो अवधारणे । नाणायारावधारणातिपसत्तलक्खणासंकितो सूरी भणति । अहवा तेहिं वि पगतं । अहवा सद्दीअनंतरे विकम्पवायी वा दट्टब्यो । तेहिं वित्तिदंसणाइआयारेसुपगतं अहिगारो प्रयोजनमित्यर्थः।
सीसो पुच्छति- भगवं नाणायारावहारमंकाऊं कहमियाणि एएहि विपयोयणमिच्छसि सूरी भणति । तदट्ट जम्हिस्सते नाणं। तदिति दसणाइ आयारा तेसिं अट्ठो तदट्ठो तयट्ठाय यस्मात् कारणातू इच्छिन्नति नाणं॥
सीसो पुच्छति - तदट्टोवलद्धिनिमित्तं कहं नाणं । आयरिओ भणति - [भा. ४६] नाणेसुपरिच्छियतथे, चरण-तव-वीरियं च तत्थेव ।
पंचविहं जतो विरियं, तम्हा सव्वेसु अधियारो॥ चू, नञ्जति अनेनेति नाण | सुदु परिच्छिया सुपरिच्छिया, के ते ? अत्था, ते य जीवाजीव-बंधपुण्ण-पावासव-संवर-निजरा-मोक्खो य । एते जया नाणेण सुटु परिच्छिन्ना भवंति तदा चरणतवा पवत्तंति।अन्नाणोवचियस्स कम्मचयस्स रित्तीकरणंचारित्तं । तप संतापे, तप्पते अनेन पावं कम्ममिति तपो। उक्तं च
रस-रुधिर-मास-मेदोऽस्थि-मज्ज-शुक्राण्यनेन तप्यते।
कर्माणि चाशुभानीत्यतस्तपो नाम नैरुक्तम् ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org