________________
२९४
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-२/११६ चू-खंतेणं तिपितरिगहितेभूणगस्स साहिति, कुछइयजहा-दव्वावेहि । एवं भोइयजामाउगेण वा दव्वाति । भूणगगहिए वि खंतगादिएहि भणाति । जो वि से वियत्तो जस्स वा वयणं नातिकमति तेन भणावेति दिज्जइति । 'असति"त्तिसव्वहाअदेमाणे “साहे"तिमहत्तरमादियाण साहिज्जति। तस्स कहिते जंसो करिस्सति तंप्रमाणं। एवं पणट्ठो संथारगोमग्गिजति । “दानं" ति संथार-गवेसगं दिज्जति, ववहारो वा करणमिति कञ्जति ॥ इदमेवार्थमाह[भा.१३६३] भूणगगहिते खंतं, भणाति खंतगहिते य से पुतं ।
असतित्ति न देमाणे, कुणति दवावेति व न वा तू।। चू-भूणगेण गहिते खंतगेण मग्गाविज्जति।खंतगेण गहिते पुत्तोभणाविज्जति। "असति"त्ति न देमाणे व्याख्यातं । भोतियमादियाण कहिए जं ते कुणंति बंधनरुंधणादि, दवावेति वा, अतः परं ते प्रमाणं ॥सा पदस्य व्याख्या[भा.१३६४] भोइत-उत्तर-उत्तर, नेतव्वं जाव अपच्छिमो राया।
दावण-विसजणं वा, दिट्ठमदिढे इमे होति ।। चू- भोइकस्स भोइको, तस्स वि जो अन्नो उत्तरोत्तरेण जाणाविञ्जति जाव पच्छिमो राय त्ति। “दावणं"ति तेणगसमीवातो भोइगमादिणां संथारगं घेत्तुं देज्ज साधूण, "विसज्जणं" च ति।
अहवा - ते भोइयमादिणो भणेज्ज-गच्छह भो तुब्भे । अम्हे तं संथारयं, संथारयसामिणो अप्पेहामो त्ति । एस विही दिढे संथारगे, नाते वा तेणगे॥
"उत्तरउत्तरे" त्ति अस्य व्याख्या[भा.१३६५] खंतादिसिट्ठऽदेंते, महयर किच्चकर भोइए वा वि।
देसारक्खियऽमच्चे, करण निवे मा गुरू दंडो॥ चू- भूमगादिगहिए खंतादिसिढे न देते भोइगातीण साहिञ्जति । भोइगोत्तरस्य व्याख्या - महत्तरो ग्रामकूटः ग्रामे महत्तर इत्यर्थः । “किच्चको" ति ग्राम-कृत्ये नियुत्तः, ग्रामव्यापृतक इत्यर्थः । तस्य स्वामी भोतिकः, देसारक्खिओ विषयरक्षकः महाबलाधिकृतेति । अमच्चो मंत्री। "कर"त्ति एषां पूर्व निवेद्यते, न राज्ञः, मा गुरुदंडो भविष्यति॥
"दावण-विसज्जण"त्ति अस्य व्याख्या[भा.१३६६] एते तु दवावेंति, अहवा भणंते स कस्स दातव्यो।
अमुगस्स त्ति व भणिते, वच्चह तस्सप्पिनिस्सामो । चू- एते त्ति भोत्तिगमादिकहिते जइ दवावेंति तो लढें । अध भणेज्जा - संथारगो कस्स दायव्वो? साहू भणति - अमुकस्स त्ति । ततो भोतिगातिणो भणंति - वच्चह तुब्भे, अम्हे तस्स संथारगसामिणो अप्पिनिस्सामो।। इदानिं साधु-विधि[भा.१३६७] जति संकजसमत्ती, वएंति इधरा तुघेत्तु संथारं ।
दिढे नाते घेवं, अदिट्ठऽनाते इमा जतणा।। चू-जइ तेसिं साहूणं तेन संथारगेण कनं सम्मत्तं, पुण्णो य मासकप्पो, ततो ते भोइगादीहि विसज्जिता वयंति।इहरहातुसंथारकले असमत्ते, अपुण्णे मासकप्पे संथारगंतंचऽन्नं वा संथारगं घेत्तुं भुंजंति । दिढे संथारगे नाते वा संथारगतेमे एसा विधी भणिता । “अदिढे इमं होइ" अदिढे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org