________________
२०
निशीथ - छेदसूत्रम् -१
गंध गंतू दिट्ठा | भणति एसेव ममं पढम पुच्छा । भगवं पुव्वभवं कहेति । भणति एस कहिं पचणुभविस्सति साभी भणति - एतिए तं वेइतं इदाणिं, सा तव चेव भज्जा भविस्सति, अग्गमहिसी बारस संवच्छराणि सा कहं जाणियव्वा । जा तुमं रममाणस्स पट्ठिए हंसो लीणं काहिति तं जाणिजासि । वंदित्ता गओ सा अवगयगंधा एगाए आहीरीए गहिता, संवड्डिया, जोवणत्था जाया । कोमुतिचारं माताए समं आगता । 'अभओ सेणिओ' य पच्छण्हं कोमुदीचारं पेच्छति ।
तीसे दारियाते अंगफासेणं 'सेणिओ' अज्झोववण्णो । नाममुद्दीया य तीसे दसीयाए बंधति । 'अभयस्स' कहेति - नाममुद्दा हरिता, मग्गाहि । तेणं मणुस्सा पेसिता । तेहिं वारा बद्धा ते एक्केकं माणुस नीति । सा दारिया दिट्ठा। चोरी गहिता । 'अभओ' चिंतेति एतदर्थं से सिआ वेढओ बद्धो । 'अभओ' गओ 'सेणियस्स' समीवं । भणति, गहिओ चोरो । कहि सो? मारिओ। ‘सेणिओ' अद्धितिं पगओ । 'अभओ' भणइ-मुक्का । सा पुण मयहर धुया वरेत्ता परिणीया । अन्नया बुक्कण्णएण रमंति । राणिआओ पोत्तं वहावेंति, हत्थं वा डेंति । जाहे राया जिच्चह ताणे न तं वाहेंति । इयरीए जीतो पोत्त वेढेत्ता विलग्गा । रन्ना सरियं । मुक्का, भणतिममं विसह । विसज्जिया, पव्वइया य । एवं विदुगुंच्छाए फलं । वितिगिच्छे त्ति दारं गतं । इदाणिं एएसिं पच्छित्तं भन्नति । तीसु वि पच्छद्धं । तीसु वि संका कंखा बितिगिच्छा य एताई तिन्नि । एतासु तीसु विदेसे पत्तेयं पतेत्यं गुरुगा। मूलमिति सव्वच्छेदो । पुण सद्दो सव्यसंकाति विसेसावधारणे वो । सव्वहिं ति सव्वसंकाए सव्वकंखाए सव्ववितिगिंच्छाए य । होति भवतीत्यर्थः । किं तत् मूलमिति अनुकरिसणवक्कं दट्ठव्वं ॥
इदानं अमूढदिट्टित्ति दारं- मुह्यते स्म अस्मिन्निति मूढः । न मूढः अमूढः । अमूढ दि याथातथ्यष्टिरित्यर्थः : 1 जहा सा भवति तहा भण्णति
[भा. २६]
नेगविधा इडीओ, पूयं परवादिणं चदङ्कणं ।
जस्सन मुज्झइ दिट्ठी, अमूढदिट्ठि तयं बेंति ।
चू. नेगविहत्ति नानाप्पगारा, का ता ? इड्डिओ । इड्डित्ति इस्सरियं, तं पुण विजामतं तवोमतं वा, तिउव्वणागासगमणविभंगनाणादि एश्वर्यं । पूयत्ति - असन-पान - खातिमसातिम-वत्थ - कंबलाती जस्स वा जं पाउग्गं तेण से पडिलाभं पूया । केसि सा ? परवादिणं ति जइणसासणवइरत्ता पराते य परिव्वायरत्तपडिमादी पासंडत्था, च सद्दाओ गिहत्था धीचारादि, अहवा च सद्दाओ ससासणे वि जे इमे पासत्था तेसिं पूयासक्कारादि दट्टु च अनुक्करिसणे पायपूरणे या दट्ठव्वो । दड्डणं ति दृष्ट्वा, जहा तेसिं परवादीणं पूयासक्कारिड्डिविसेसादी संति णं तहा अम्हं, माणु एस चेव मोक्खमग्गो विसिङ्घतरो भवेज्जा । अतो भण्णति-जस्स पुरिसस्स, न इति पडिसेहे, मोहो विन्नाण-विवच्चासो, दिट्टी दरिसणं, स एवं गुणविसिट्ठी अमूढदिट्ठी भन्नति । जस्सेतिपदस्य जगारुद्दिट्ठस्स एगारेण णिद्देसो कीरति तगं ति बेंति ब्रुवंति आचार्चा कथयन्तीत्यर्थः । अमूढदिट्ठी त्ति दारं गयं । इदाणिं उववूहण त्तिदारं- उबवूहत्ति वा पसंसत्ति वा सद्धा जणणंत्ति वा सलाघणंति वा एगट्ठा ।।
[भा. २७]
खमणे वेयावच्चे, विनयसज्झायमादिसंजुत्तं । जो तं पसंसए एस, होति उववूहणा विनओ ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org