________________
निशीथ - छेदसूत्रम् - १-२/८०
अतज्जातं
चू. तं पुण तलबंधनं पादबंधनं वा दुविधं-तज्जातमतज्जातं । तज्जातं वद्धेहिं, दोरेहिं । अतजाएण बंधमाणे मासलहुं निक्कारणे तज्जाएण वि मासलहुं, आणादिणो य दोसा भवंति ॥
२२४
मू. (८१) जे भिक्खू कसिणाई वत्थाइं घरेइ, घरेतं वा सातिञ्जति ॥
चू. सहसं प्रमाणातिरिक्तं कृत्स्नं भवति । एष सूत्रार्थः । इदानिं निर्युक्तिविस्तरः[ भा. ९४८] दव्वे खेत्ते काले, भावे कसिणं चउव्विहं वत्थं ।
दव्वकसिणं तु दुविधं, सगलं च पमाणकसिणं च ॥
--
चू. दव्वकसिणं दुविहं - सगलकसिणं पमाणकसिणं च ।। तत्थ सगलकसिणं इमं[भा. ९४८ ] घण-मसिणं निरवहतं, जं वत्थं लब्भए सदसियागं । एगं तु सगलकसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं ॥
चू. "घणं" तंतुहि समं, "मसिणं" कलं मोडियं वा, "निरुवहतं'' न अंजणखंजणोवलितं वा अग्गिविद्धं मूसगखइयं वा । जं एरिसं सदसं लब्भति तं सगलकसिणं । तं पुण “जहन्नं” मुहपोत्तियाइ, "मज्झिमं" पडादि, “उक्कोसं" कप्पादि । इदानिं पमाणकसिणंवित्थारायण, जं वत्थं लब्मते समतिरेगं । एयं पमाणकसिणं, जहन्नियं मज्झिमुक्कोसं ॥
[भा. ९५० ]
चू. "वित्थारो” पोहचं, “आयामो" देघत्तं, जं वत्थं जहाभिहियपमाणओ समतिरेगं लब्भति तं पमाण कसिणं भण्णति । तं पि तिविहं जहन्नइ । इदानिं खेत्तकसिणंजं वत्थं जंमि देसम्मि, दुल्लभं अग्घियं च जं जत्थ । तं खेत्त जुअं कसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं ॥
[भा. ९५१]
चू. जं वत्थं जम्मि खेत्ते दुल्लभं, जत्थ वा खेत्ते गतं अग्घितं भवति, अग्धियं नाम बहुमोल्लं, तं तेन कसिणं भवति । यथा पूर्वदेशजं वस्त्र लाटविषयं प्राप्य दुर्लभं अर्धितं च । तदपि त्रिविधं I जघन्यादि ॥ इदानिं कालकसिणं
[भा. १५२] जं वत्थं जम्मि कालम्मि, अग्घियं दुल्लभं च जं जम्मि ।
तं कालजुअं कसिणं, जहन्नंगं मज्झिमुक्कोसं ॥
चू. जं वत्थं जम्मि काले अग्घितं, जम्मिकाले दुल्लभं तम्मि चेव काले कालकसिणं भवति तदपि त्रिविधं - जघन्यादि । गिम्हे जहा कासाइ, सिसिरे पावाराति, वावासु कुंकुमादि खचितं ॥ इदानिं भावकसिणं
[भा. ९५३ ] दुविधं च भावकसिमं, वण्णजुअं चेव होति मोल्लजुअं । वण्णअं पंचविधं, तिविधं पुण होति मोल्लजुअं ॥
चू. भावकसिणं दुविधं वण्णतो मोल्लतो य । वण्णेणं पंचविधं । मोल्लओ जहन्नमज्झिमुकोसं । तत्थ वणतो इमं
[ भा. ९५४]
Jain Education International
पंचण्हं वण्णाणं, अन्नतराण जं तु वण्णङ्कं । तं वण्णअं कसिणं, जहन्नयं मज्झिमुकोसं ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org