________________
२१७
उद्देशक : २, मूलं-७९, [भा. ९००] तृतीय चतुर्थ पंचम षष्ठ भंगविपर्यासः प्रदर्शितः ।। __ वक्ष्यमाणषोडशभंगक्रमेण घटमानाघटमानभंगप्रदर्शनार्थ लक्षणम्[भा.९०१] जत्थाइण्णं सव्वं, जत्थ व कारणे अनाइण्णं ।
भंगाण सोलसण्हं, ते वञ्जा सेसगा गेज्झा॥ घू. यस्मिन् भंगो आचीर्णग्रहणं दृश्यते तत्रैव यि सर्वग्रहणं दृश्यते ततः पूर्वपरविरोधान्न घटते असौ भंगः । यत्र वा कारणग्रहणे हटे अनाचीर्ण श्ये असावपिन घटते । एते वर्जयित्वा शेषा ग्राह्याः । सोलसभंगरयणगाहा इमा[मा.९०२] आइण्णे लहुसकारण, देसेतरे भंग सोलस हवंति।
एत्थं पुण जे गेज्झा, ते वोच्छं सुण समासेण ॥ घू. इतरग्रहणात् अणाइण्णबहुसणिक्कारणसव्वमिति एते पदा दट्ठव्वा ।।
अमी ग्राह्या-पढमो[भा.९०३] पढमो ततिओ एक्कारो बारो तह पंचमो य सत्तमओ ।
पन्नर सोलसमो विय, परिवाडी होति अट्टहं॥ घू.पढमो, ततिओ, एक्कारसो, बारसो, सत्तमोय, दोचरिमाययथोद्दिष्टक्रमेण स्थापयितव्या इमं ग्रंथमनुसरेज ॥ [भा.९०४] आइण्णलहुसएणं, कारणणिक्कारणे वि तत्थेव ।
नाइण्ण देससव्वे, लहुसे तहिं कारणं नस्थि ।। घू.आइण्ण लहुसएणं कारणे इतिप्रथमः निक्कारणे तत्थेवत्ति आइण्णलहुसे अनुवर्तमाने निक्कारणं द्रष्टव्यम् । द्वितीयो भंगः । पढम-बितिएसु देसमिति अर्थाद् द्रष्टव्यम् । पश्चार्द्धन तृतीयचतुर्थभंगो गृहीतौ ।अनाइण्णंतृतीयेदेसे, चतुर्थे सर्वं । लहुसमित्यनुवर्तते । ततियचउत्थेसु कारणं नस्थि॥इदानि पंचमादि भंग प्रदर्शनार्थ गाथा[मा.९०५] आइण्णे बहुएणं, कारणनिकारणे वि तत्थेव ।
नाइण्णदेससव्वे, बहुणा तहि कारणं नत्थि ॥ चू. पंचमे बहुएणं आइण्णं कारणं । “तत्थेव"त्ति आइण्णबहुएसु अनुवट्टमाणेसु छडे निक्कारणं द्रष्टव्यमिति। पंचमछट्टेसु देसमितिअर्थादद्रष्टव्यमिति । सप्तमाष्टमेसुअनाइण्णं । सप्तमे देसं । अष्टमे सच। बहुसमित्यनुवर्तते, कारणं नास्त्येवेत्यर्थः।
प्रथमभंगानुज्ञार्थं शेषभंगप्रतिषेधार्थच इदमाह[मा.९०६] आइण्णलहुसएणं, कारणतो देसे तं अनुण्णातं ।
सेसा नाणुण्णाया, उवरिल्ला सत्तवि पदा उ॥ . घू. आइण्णलहुसएणं कारणे देसे । एस भंगो अनुन्नातो । उवरिमा सत्त विपडिसिद्धा भंगा। द्वितीयादिभंगप्रदर्शनार्थ इदमाह-- [भा.९०७] आइण्ण लहुसएणं, निक्कारण देसओ भवे बितिओ।
णाइण्ण लहुसएणं, निक्कारण देसओ तइओ॥ [भा.९०८] णाइण्ण लहुसएणं, निकारण सव्वतो चउत्थो उ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org