________________
२१६
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-२१७६ सावएहिं वाखजंता तो रन्नोअहियंअयसोयमवंतो।परकृतनिलयाश्चतपस्विनः, रायरक्खियाणि यतवोधनानि, न दोषेत्यर्थः॥
मू. (७९) जे भिक्खू लहुसएण सीतोदगवियडेण वा उसिणोदगवियडेण वा हत्थाणि वा पादाणि वा कण्णाणि वा अच्छीणि वा दंताणि वा नहाणि वा मुहं वा उच्छोल्लेज वा पधोवेज वा; उच्छातं वा पधोवेंतं वा सातिजति ॥
चू. “लहुसं" स्तोकं याव तिन्नि पसती सीतोदगं सीतलं, उसिणोदगं उण्हं “वियर्ड" ववगतजीवं । एत्य सीतोदगवियडेहिंसपडिवखेहिचउभंगो। सुत्तेयपढम-ततियभंगा गहिया दो हत्था हत्थाणि वा, दो पादा पादाणि वा, बत्तीसंदंता दंताणि वा, आसए, पोसए य, अन्ने य इंदियमुहा, मुहाणि वा, “उच्छोलणं" घोवणं, तं पुण देसे सव्वे य । निजृत्तिवित्थरो इमो[भा.८९५] तिन्नि पसती य लहुसं, वियडं पुण होति विगतजीवंतु।
उच्छोलणा तु तेणं, देसे सब्वे य नातव्वा ॥ [भा.८९६] आइण्णमणाइण्णा, दुविधा देसम्मि होति नायब्वा ।
आइण्णा वि य दुविधा, निक्कारणओ य कारणओ। चू. देसे उच्छोलणा दुविहा--आइण्णा अणाइण्णा य । साधुभिराचयंते या सा आचिर्णा, इतरा तद्विपरीता। आइण्णा दुविधा - कारणे निक्कारणे य॥जा करणे सा दुविधा[मा.८९७] भत्तामासे लेवे, कारणनिक्कारणे य विवरीयं ।
मणिबंधादिकरेसुं, जेत्तियमेत्तं तु लेवेणं॥ चू. तत्थ भत्तामासे "मणिबंधादिकरेसु" ति असणाइणा लेवाडेण हत्था लेवाडिया ते मणिबंधातो जाव धोवति, एसा भत्तामासे । इमा लेवे "जेत्तियमेत्तं तु लेवेणं"ति असज्झातिय मुत्तपुरीसादिणा जति सरीरावयवेण चलणादि गातं लेवाडितं तस्स तत्तियमेत्तं धोवे । एसा कारणओ भणिता । निक्कारणे तब्विवरीय ति॥ [भा.८९८] एतं खलु आइण्णं, तविवरीतं भवे अनाइण्णं।
चलणादी जाव सीरं, सबम्मि होतऽनाइण्णं ।। चू. भत्तमासे लेवे य इमं आइण्णं, तब्दिवरीयं- देसे सब्वे वा, सव्वं अनाइएणं ॥
तत्थ देसे इमं आइण्णं[भा.८९९] मुह:-नयन-चण-दंता, नक्क-सिरा-बाहुबत्थिदेसो य।
परिडाह दुगुंछावत्तियं च उच्छोलणा देसे ।। घू. मुह-नयनादियाण केसि चि दुगुंछाप्रत्ययं परिदाघप्रत्ययं वा देसे सव्वे वा उच्छोलणं करतीत्यर्थः । वक्ष्यमाणषोडशभंगमध्यात् अमी अष्टौ घटमाना; शेषा अघटमानाः [भा.९००] आइण्ण लहुसएणं, कारणनिकारणे वऽनाइण्णे ।
. देसे सव्वे य तधा, बहुएणेमेव अठ्ठपदा ।। घू. आइण्णलहुसकारणदेसे एष प्रथमः । एष एव निक्कारणसहितः द्वितीयः । अनाचीर्णग्रहणात्तृतीय-चतुर्थो गृहीतौ । लहुसनिक्कारण देसेत्यनुवर्तते, चतुर्थे विशेषः सर्वमिति वक्तव्यम् । जहा लहुसपए चउरो भंगा तहा बहुएण वि चउरो सब्वे अट्ठ । एव-शब्दग्रहणात्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org