Agam Sutra Satik 34 Nishith ChhedSutra 1

SR No.: 003370
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1372
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 34, & agam_nishith
File Size: 25 MB

Page 155

१५२
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-१/१
एस पयत्यो गओ । इदानि सुत्तफासिया-निजुत्ती अत्थं वित्थारेति[भा.४९८] नामं ठवणा भिक्खू, दव्व-भिक्खू य भाव-भिक्खूय ।
दव्वं सरीरभविओ, भावेण तु संजओ भिक्खू ।। धू. नाम-स्थापने पूर्ववत्। दव्व-भिक्खूदुविहो-आगमओ नो आगमओय।आगमतो भिक्खुशब्दार्थज्ञो । तत्रचानुपयुक्तः अनुपयोगो द्रव्यमिति कृत्वा । नोआगमतो अस्यव्याख्या - दव्वपच्छद्धं । “दव्ब"मिति नोआगमतो द्रव्य-भिक्षु प्रतिपाद्यते-सरीरग्रहणात्ज्ञशरीर-द्रवभिक्षु भव्यशरीर-द्रव्यभिक्षुश्च भविउ त्ति ज्ञशरीर-भव्यशरीर-व्यतिरिक्तः एगभविओ बद्धाउओ अभिमुहनामगोओय। एगभविओजो अनंतरंउव्वट्टित्ता बितिए भवे भिक्खू होहति। बद्धाउओ जत्थ भिक्खुभावं वेदिस्सति तत्थजेणआउनामगोयाति कम्मातिबद्धाति । अभिमुह-नाम-गोओ पव्यजाभिमुहो संपट्टितो ।अहवा-ज्ञशरीर-भव्यशरीरव्यतिरिक्तो द्रव्यभिक्षु शाक्य-तापसपरिव्राजकादि । च शब्दो-समुच्चये । इदानि भावभिक्खू "भावेण तु" भावभिक्षु, तु शब्दो भेद दर्शने, को भेद ? इमो- आगमतो नोआगमतो अ । आगमओ जाणए उवउत्ते भावभिक्खू भवति।नोआगमतोसंजतो, संएगीभावेण जातो संयतः मूलुत्तरगुणेष्वित्यर्थः । इह भावभिक्खुणा अधिकारः ॥ इदानि हत्थो भण्णति[भा.४९९] नामं ठवणा हत्थो, दव्वहत्थो य भावहत्थोय ।
मूलुत्तरो य दव्वे, भावन्मिय कम्मसंजुत्तो।। चू. नाम-स्थापने पूर्ववत् । द्रव्यस्तो तृतीयपादेन व्याख्यायते, स च पाद एवमवतीर्यते आगमतोनोआगमतोय। आगमतोजाणए अनुवउत्तो, नोआगमतो हत्थसद्दजाणगस्स शरीरगं, तं हस्तशब्द प्रति द्रव्यं भवति, भूतभावत्वात् । भव्यशरीरं हत्थसदं अहुणा न ताव जाणति किंतु जाणिस्सति, तदपि हस्तशब्दं प्रतिद्रव्यं भवति, भाविभावत्वात् । ज्ञशरीरव्यशरीरव्यतिरिक्तो द्रव्यहस्तः मूलगुणनिव्वत्तितो उत्तरगुणनिब्बत्तिओ य । मूलगुणनिव्वत्तिओ मृताख्ये शरीरे, जो पुण कठ्ठलेप्पचित्तकम्मादि सो उत्तरगुणनिव्वत्तितो, द्रव्यमिति गतार्थ एव, च शब्दो समुच्चते । इदानिं भावहत्थो-आगमतोजाणएउवउत्ते, नोआगमओ "भावम्मियकम्मसंजुत्तो" आदाननिक्षेपक्रियाकर्मणा च युक्तो भावहस्तोभवति, चशब्दाजीवप्रदेशाधिष्ठितश्चाभावहस्तेनाधिकारेत्यार्थः इदानि कम्म भण्णति[भा.५००] कम्मचउक्कं दव्वे, संतं उक्खेव तुन्नगादी वा।
भावुदओ अट्ठविहो, मोहुदएणं तु अधिकारो।। चू. कम्पसद्दो चउब्बिहो - नामादिनिक्खेवो । नाम-ढवणाओ पूर्ववत् । सव्वं घोसेऊण ज्ञशरीरभव्यशरीर-व्यतिरिक्तं । द्रव्यकम्मं दुविहं - दव्वकम्मं नोदव्बकम्मं च । दच्चकम्मं नाम जे कम्मवग्गणाए नाणावरणादिजोग्गा पोग्गला कम्मत्तेण परियास्यन्ति न ताव गच्छंति । अहवा - दव्वकम्मं “संत" त्ति संतमिति ज्ञानावरणादिबद्धं न ताव उदयमागच्छति तं संतं दव्वकम्म भण्णति । नोदव्वकम्मति उत्क्षेपणमवक्षेपणमाकंचन-प्रसारण गमनं, “तुण्णगादि" तुण्णगमिति वत्थच्छिदे पुण नवकरणं तुण्णणमिति भण्णति, आदि सद्दातो कुंभकार-रहकार-तंतुगारलोहगारादि । गतं दव्वकम्म।