________________
पीठिका - [भा. ४५८ ]
१४१
चोदगाह -- “ मूलगुणउत्तरगुणेसु पुव्वं पडिसेहो भणितो ततो पच्छा कारणे पडिसेहस्सेव अण्णा भणिता । तो जा सा अणुण्णा किमेतेण सेवणिज्जा उत ने ति" ? । आयरियाह - [भा. ४५९ ] कारणपडिसेवा वि य, सावजा निच्छए अकरणिज्जा ।
बहुसो विचारइत्ता, अधारणिज्जेसु अत्थेसु ॥
चू. कारणं असिवादी तम्मि असिवादिकारणे पत्ते जा “कारणपडिसेवा" सा सावज्जा, "सावज्जा" नाम बंधात्मिका सा निच्चएण अकरणिजा, "निच्छओ" नाम परमार्थः, परमत्थओ अकरणीया सा, अविशब्दात् किमंग पुण अकारणपडिसेवा । एवं आयरिएमाभिहिए चोदगाह - "जइ सा अणुष्णा पडिसेवा निच्छएण अकरणिज्जा तो तीए अणुष्णं प्रति नैरर्थक्यं प्राप्नोति”
आचार्याह - न नैरर्थक्यं । कहं ? भण्णति – बहुसो पच्छद्धं । “बहुसो" अनेगसो, वियारइत्ता वियारेऊण अकर्तव्या येऽर्था ते अवहारणीया असिवादिकारणेसु उप्पन्नेसु जइ अन्नो नत्थि नाणातिसंघणोवा ओतो, वियारेऊण अप्पबहुत्तं अधारणिजेसु अत्थेसु प्रवर्त्तिव्यमित्यर्थः अहवा - धारिजंतीति धारणिज्जा । के ते ? भण्णंति, अथ अथा, ते य नाणदंसणचरित्ता, तेसु अवधारणिज्जेसु पत्तेसुं अल्पबहुत्तं बहुसो विचारइता प्रवर्तितव्यमित्यर्थः ॥
पुनरप्याह चोदक - "ननु कप्पिया पडिसेवं अणण्णायं असेवंतस्स आणाभंगो भवति ? " आचार्याह
[भा. ४६०] जति विय समणुन्नाता, तह वि य दोसो न वज्रणे दिट्ठो ।
दढधम्मता हु एवं, नाभिक्खनिसेव निद्दयता ।।
चू. जइ वि अकप्पियपडि सेवणा अणुण्णाता तहा वि वज्रणे आणाभंगदोसो न भवतीत्यर्थः अण्णायं पि अपडिसेवंतस्य अयं चान्यो गुणो “दढधम्मया" पच्छद्धं । न य अभिक्खनिसेवदोसा भवति, न य जीवेसु निद्दया भवति । तम्हा कप्पियपडिसेवा वि सहसादेव नो पडिसेवेज्जा ।। सा पण कतमेसु पडिसेवियत्थेसु कप्पिया पडिसेवणा भवति ? भण्णति - [भा. ४६१] जे सुत्ते अवराहा, पडिकुट्ठा ओहओ य सुत्तत्थे । कप्पंति कप्पियपदे, मूलगुणे उत्तरगुणे य ॥
-
घू. "जे सुत्ते अवराहा पडिकुट्ठा" अस्य व्याख्या[भा. ४६२ ]
हत्थादिवातणतं, सुत्तं ओहो तु पेढिया होति । विधिसुत्तं वा ओहो, जं वा ओहे समोतरति ॥
चू. "जे भिक्खु हत्थकभ्मं करेति करेंतं वा सातिज्जति", एवं हत्थकम्मसुत्तं भण्णति । एवं सुत्तं आदिकाउं जाव एगूणवीसइमस्स अंते वायणासुत्तं । एतेसु सुत्तेसु जं पडिसिद्धं । “ओहतो सुत्तत्थे" त्ति अस्य व्याख्या - ओहो तु पेढिया होति, ओहो निसीहपेढिया, तत्थ जे गाहासुतेण वा अत्थेण वा अत्था पडिसेविता । अहवा - विहिसुत्तं वा सुत्तं भण्णति, तं च सामातियादिविधिसुत्तं भण्णति, तत्थ जे अत्था पडिसिद्धा । अहवा - जं वा ओहे समोयरइ त्ति सो ओहो भण्णतिउस्सगो ओहो त्ति वृत्तं भवति । तत्थ सव्वं कालियसुत्तं ओयरति । तं सव्वं ओहो भण्णति । एयंमि ओहे जे अत्था सुत्तेण वा अत्थेण वा "पडिकुट्ठा" निवारिया इत्यर्थः, ते "कप्पंति” कप्पियाए, ते अववायपदेत्यर्थः । जे ते कष्पंति अववायपदेण ते "मूलगुणा वा उत्तरगुणा वा" दप्प-कप्प
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
—