________________
४२४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-२०/१३८७
धू-जहा अवसेहिं रायदंडो छुब्मति, किमेवं पच्छित्तं पि? आचार्याह - नएवं रायदंडो विव अवसेहिं वि वोढब्बो, पच्छित्तं सवसेहिं इच्छातो वोढव्वं चरणविसुद्धिनिमित्तं । अहवा-एवं जहा अवस्स रायदंडोछुब्मति, जतिन छुब्मति तो दोसो भवति । पच्छित्तं पिअवस्संवोढव्वं, जतिन वहति तो चरणविसुद्धी न भवति । पुनरप्याह चोदकः- "बहुं आवण्णंछुब्भउ, थेवं पच्छित्तं किं छुब्भइ ? किं तत्तिलएण होहिति" त्ति । आयरिओ भणइ- "संकर" पच्छद्धं । संकर त्ति___ जहा सारणीए खेत्ते पजिजंते एक्कं वि तिन्नं लग्गंते नो अवनीयं, तन्निस्साए अन्ने लग्गा, तेसिं निस्साए पत्तकट्ठमादीवि, एवं तम्मि सोते रुद्धे विसीय गयं जलं कुसारढंढणादी पजेत्ति न छेत्तं सुक्खसस्सं । एवं चरणसोते पच्छित्तसंकरेसु असोहिज्जते सव्वहा चरणनासो भवति । एवं नाउं जं जहा आवद्धति तंतहा सोहेयव्वं ।
जहा वा मंडवे एक्को सरिसवो पक्खित्तो सो नावणीओ, अन्नो वि, एवं पक्खिप्पमाणेहिं पक्खिप्पमाणेहिं होहिहि सो सरिसवो जेण पक्खित्तेण मंडवो भजिहिति । जहा भंडीए एको पासाणो वलयिओ, जहा सरिसवस्स विभासा तहा भंडीए वि । अहवा - भंडीए एवं दारु भग्गं, तंन संठवितं, एवं अन्नं पि, एवं सब्वा भंडी भग्गा । एवं चरित्तभंडीए वि उवसंहारो।
जहा वा सुद्धे वतथे कज्जलबिंदू पडिओ, सो न धोओ, अन्नो विपडितो सो न धोतो, एवं पड़तेहिं अधोयंतेहिं सव्वंतंवत्थंकज्जलवण्णंजायं। एवंसुद्धचरित्तं थेवथेवावत्तीहिं असोहिजंतीहिं सव्वहा अचरित्ती भवति । एवं दिटुंतेहिं पच्छित्तदानकरणे पसाहिते चोदकः[भा.६६०२] अनुकंपिता व चत्ता, अहवा सोही न विजते तेसिं ।
कप्पट्ठगभंडीए, दिलुतो धम्पया सुद्धो॥ चू-चोदगो भणति - एगावत्तीए जस्स सुद्धतवं देह, सं भे अनुकंपितो रागो य । तत्थ जस्स परिहारं सोभे वत्तोदोसोयतत्थ ।अहवा-परलोगंपडुच्च परिहारतवी अनुकंपिओचरणसुद्धीओ सुद्धतवी चत्तो चरितस्स असुद्धत्तणतो । अहवा-जइ परिहारतवेण सुद्धी तो सुद्धतवइत्ताण सोही न विचति । अह सुद्धतवेण विसुद्धी भवति ता परिहारतवकक्खडकरणं सव्वं निरत्थयं । एत्य आयरिया कप्पट्टगभंडीए महल्लभंडीए य दिद्रुतं करेंति । जहा कप्पट्ठा अप्पणो सगडियाए ववहरंति, सकज्जनिष्फत्तिं च करेंति, नो तरंति महल्लभंडीए, कज्जं ति काउंन वा महल्लभंडीए आरोविज्जति।अह आरोविञ्जतितोसा भज्जति, कज्जंच नसिज्झति। एवंमहल्लगा वि कपट्ठगभंडीए कजं न करेंति, अह करेंति तो पलिमंथो, सकञ्जसिद्धी य न भवति । एवं सुद्धतवेणेव सुद्धी भवति, परिहारतवेण नेव भवइ । कहं ? उच्यते- धम्मया सुद्धो" त्ति अस्य व्याख्या[भा.६३०३] जो जं काउ समत्थो, सो तेन विसुज्झते असढभावो।
गृहितबलो न सुज्झति, धम्मसभावो त्ति एगट्ठा ।। धू-जो साधू "ज" ति सुद्धतवं परिहारतवं वा काउं समत्थो भवति स साधू तेनेव तवेण सुज्झति । असढभावत्तणओ त्ति स्ववीर्यं प्रतिमायां अकुव्वमाणो स्वधर्मवयवस्थितत्वाच्च, जो पुण स्ववीर्यं गृहति सो न सुज्झति, जती तस्स धम्मो त्ति वा, सभावो त्ति वा, दो वि एगट्ठा ।।
एतेसुशुद्धपरिहारतवविशेषज्ञापनार्थमिदमुच्यते[मा.६६०४] सुद्धतवे परिहारिय, आलवणादीसु कक्खडे इतरे।
कप्पट्टिय अनुपरियट्टण वेयावच्चकरणे य ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org