________________
३२३
उद्देशक : १९, मूलं-१३४९, [भा. ६१८९]
खू-शिष्याह - “कालियसुयं आयारादि एक्कारस अंगा, तत्थ पकप्पो आयारगतो। जे पुन अंगबाहिरा छेयसुयज्झयणमा ते कत्थ अनुओगे वत्तव्वा ? उच्यते[भा.६१९०] जंच महाकप्पसुयं, जानि य सेसाई छेदसुत्ताई।
चरणकरणानुयोगो, त्ति कालियछेओवगयाणि य॥ चू-आवस्सयं देसवेयालियं चरणधम्मगणियदवियाणपुहत्ताणुओगे । कमठवे कारण इम[भा.६१९१] अपुहत्ते विहु चरणं, पढमं वण्णिज्जते ततो धम्मो।
गणित दवियाणि वि ततो, सो चेव गमो पुहत्ते वी।। तेसु पण जुगवं वणिजमाणेसुइमा विधी[भा.६१९२] एक्केवम्मिउ सुत्ते, चउण्ह दाराण आसि तु विभासा ।
दारे दारे य नया, गाहगगेण्हंतए पप्प ॥ घू-सुत्ते सुत्तेचउरोदारत्तिअनुओगा, पुणो एक्केक्को अनुओगो नएहिं चिंतिथंति, ते य नया गाहगंपडुच्च गिण्हंतगंवा संखेववित्थरेहिं दट्टव्वा-जइ गाहगो नातुंसमत्यो गिण्हंतगो विसमत्थो तो सव्वणएहिं वित्थरेणवि भासियव्वं, बितियभंगे गेण्हतगवेसेण वत्तव्वं, ततियभंगे जत्तियं वुत्तं तस्स धारणसमत्थो तत्तियं भासति, चरिमे दोन्नि विजं सुत्तानुरूवं अपुहत्ते पुहत्ते वा ।। ते चउरो अनुओगा कहं विभासिज्जंति? उच्यते[भा.६१९३] समत त्तिहोति चरणं, समभावम्मि य ठितस्स धम्मो उ।
काले तिकालविसयं, दविए वि गुणो णु दव्वन्नू। धू-तुलाधरणं व समभावकरणं। चरणसमभावट्ठियस्सनियमाविसुद्धिसरूचो धम्मो भवति। काले नियमा तिकालविसयं चरणं, जम्हा समयखेत्ते कालविरहितं न किंचिमस्थि । अहवा - तिकालविसयंतिपंचत्थिकाया जहा धुवे नितियया सासती तहाचरणंभुविच भवित भविस्सति य । दव्वानुओगे चरणचिंता । किं दव्वो गुणो त्ति ? दव्वहिताभिप्पारण चरणं दव्वं, पञ्जवहिताभिप्पारण चरणं गुणे, अहवा - पढमतो सामाइयगुणे पडिवत्तीतो पुव्वमेव चरणं लब्मति, चरणहितस्स धम्मानुओगो लभति, चरणधम्मट्ठियस्स गणियानुओगो दिज्जति, ततो तिअनुओगभावितथिरमतिस्स दब्वाणुओगोय नयविधीहिं दंसिज्जति ।। इदं च वर्ण्यते[भा.६१९४] एत्थं पुण एकेक्के, दारम्मि गुणा य होतऽवाया य ।
गुणदोसदिट्ठसारो, नियत्तत्ति सुहं पवत्तत्ति य॥ घू-एत्थ त्ति एतेसिं अनुओगाण अत्थकहणे, पुण विसेसणे।
किं विसेसेति?, एक्कक्के अनुओगे गुणणा दरिसिजति । आवाय त्ति - दोसा य कहं ?, उच्यत - पडिसिद्धं आयरंतस्स विहिं अकरेतस्स य इहपरलोइयदोसा, पिसिद्धवजेतस्स विहिं करेंतस्स इहपरलोइया गुणा । चरणानुवचयभवणं गुणसारो, चरणविघातो कम्मुवचयभवणं च दोससारो, एवं गुणदोसदिठ्ठसारो दोसट्टाणेसु सुहं निवत्तति, गुणठाणेसु य सुहं पवत्तते । अहवा - नयवादेसु एगंतग्गाहे दिट्ठदोसो सुहं निवत्तेति, अनेगंतगाहे य दिट्ठगुणो सुहं पवत्तति ॥
अतो भण्णइ[भा.६१९५] अपुहुत्तेय कहेंते, पुहुत्ते वुक्कमेण वाययंतम्मि ।
पुवभणिता उ दोसा, वोच्छेदादी मुनेयव्वा॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org