________________
निशीथ - छेदसूत्रम् -३-१६/१०८३
कंदादिग्गहणे वा संजमविराधना । अनोमाणस्स असतीते सपक्खोभाणं वज्रित्ता परपक्खोमाणेणं गंतव्वं, तत्थ जनो भिक्खरगहणे विसेसं जाणति ॥ “गमणे"त्ति अस्य व्याख्यागमणे जो जुत्तगती, वइगापल्लीहि वा अछिन्नेणं । डिल्लं तत्थ भवे, भिक्खग्गहणे य वसही य ॥
[ भा. ५६६९ ]
२१८
धू- जुत्तगती नाम मिदुगती - न शीघ्रं गच्छतीत्यर्थः । अछिन्नपहेण वइयपल्लीमादीहिं वा गच्छति, तत्थ थंडिल्लं भवति, वइयपल्लीहिं य भिक्ख लभइ, वसही य लब्भति ॥
"आदियणे "त्ति अस्य व्याख्या
[भा. ५६७० ]
आतियणे मोत्तूणं, न चलति अवरण्हे तेन गंतव्वं । तेन परं भयणा उ, ठाणे थंडिल्लठायी ॥
चू- आतियणे त्ति जो भुंजणवेलाए ठाति, भोत्तूणय अवरण्हे जो न चलति तेन गंतव्वं । तेणं परं भयणे त्ति भयणा नाम जइ अवरण्हे भोत्तुं चलए तत्थ जइ सव्वे समत्था गंतुं तो सुद्धो, अह न सक्केंति तो असुद्धो, न तेन गंतव्यं । ठाणे त्ति जो सत्यो सन्निवेसथंडिलेसु ठाति सो सुद्धो, अथंडिले ठाति असुद्ध ॥ जं वृत्तं सत्यह अट्ठ आयियत्ती य अस्य व्याख्यापुराणसावग सम्मद्दिट्टि अहाभद्द दाणसड्डे य ।
[ भा. ५६७१]
अनभिग्यहिते मिच्छे, अभिग्गहिते अन्नतित्थी य ॥
धू- पुराणो, गहितानुव्वतो सावगो, अविरयसम्मद्दिट्ठी, अहामद्दगो, दानसड्डो, अनभिग्गहियमिच्छो अभिग्गहियमिच्छद्द्द्दिट्ठी, अन्नतित्थिओ य, एते सत्थहिवा अट्ठ । आतियत्तिया वि एते चेव अट्ठ || अद्वाणं पडुच्च भंगदंसणत्थं भण्णति
[भा. ५६७२ ]
सत्यपणए य सुद्धे, य पेल्लिते कालऽकालगम-भोजी । काल कालडाई, सत्थाहऽट्ठाऽऽदियत्ती वा ॥
चू- सत्थपणगं ति पंच सत्था, एयं गुणकारपयं, ते य सत्या सुद्धा । कहं ? उच्यते सपक्ख परपक्खतोमाणअपेल्लिय त्ति, कालअकाले गमणं, कालअकाले भोयणं, काल अकालनिवेसो, ठाइ त्ति थंडिलअथंडिलठाई । एते चउरो सपडिपक्खा सोलसभंगकरमपया । अट्ठ सत्यवाहा अतियत्ति ते दो वि गुणकारपया एत्थ कालेगच्छइ, काले भुंजइ, काले निवेसइ, थंडिले ठाइ एए सुद्धपया, पडिपक्खे असुद्धा । सत्थवाहादिया पढमा छउरो नियमा भद्दा, पच्छिमा चउरो भयणिज्जा भवंति अइयत्ती वि।। एसा भद्दबाहुकया गाहा, एईए अत्थओ सोलस भंगा उत्तरभंगा, उत्तरभंगविगप्पा य सव्वे सूतिया । जतो भण्णति
[ भा. ५६७३]
एतेसिं च पयाणं, भयणाए सयाइ एगपन्नं तु ।
वीसं च गमा नेया, एत्तो य सयग्गसो जतणा ||
·
चू- सत्थपनगपदं, चउरो य सोलसभंगपदा, अट्ठ सत्थवाहा, आदियत्ति अट्ठ पदा य, एतेसिं पदाणं संजोगे भयण त्ति भंगा, एतेसिं एक्कावणसया भवंति वीसंच भंगा। एत्थ सत्थेसु सुद्धासुद्धेषु सत्यवाहाइयत्तेसु य भद्दपंतेसुअप्पबहुचिंताए सयगेहिं जयणा भवति ।। एसेवत्थो फुडो कज्जति[भा. ५६७४ ] कालुट्ठाई कालमनिवेसी, ठाणड्डाई कालभोई य
उग्गयऽनत्थमियथंडिल मज्झण्ह धरंत सूरे वा ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org