________________
पीठिका - [भा. ३३५)
१०७
[भा. ३३५] गुरुगा उसमीसरणे, परिक्खित्तेऽचित्तउवधिनिष्फणं ।
सचित्ते चउगुरुगा, मीसे संजोग पच्छित्तं ।। चू. पढमसमोसरणं वरिसाकालो भण्णति । तत्थ य भगवया नाणुण्णागं उवहिग्रहणं । तम्मि अणणुण्णाते गहणं करेंतस्सअदत्तं भवति । एत्थ चउगुरुगा पायच्छित्तं भवति “खेत्ते''त्ति अस्य व्याख्या-तिन्नि पदा परा अन्नगच्छिल्लगा तेसिं जं खेत्तं तं परखेतं, तम्मि य परखेत्ते जति अचित्तं दव्यं गेण्हति तत्थ से उवहिनिष्फण्णं पायच्छित्तं भवति । सचित्ते चउगुरुग ति अह परखेत्ते सचित्तं गेण्हति तत्थ से चउगुरुगं पच्छित्तं भवति । मीसे त्ति मीसो सोवहितो सीसो वा तं च से संजोगपच्छित्तं भवति । तत्थ जं अचित्तं तत्थोवहिनिप्पण्णं, जंच सचित्तं तत्थ चउगुरुयं, एवं संजोगपच्छित्तं भण्णति ।। “साहम्मिय"त्ति अस्य व्याख्या[भा. ३२६] साधंमिया य तिविधा, तेसिं तेण्णं तु चित्तमचित्तं ।
खुड्डादी सच्चित्ते, गुरुग उवधिनिष्फण्णमचित्ते ।। चू. समाणधम्मिया साहम्मिया स्वप्रवचनं प्रतिपन्नेत्यर्थः, च शब्दो पादपूरणे, ते तिविहा लिंगसाहम्मिपवयणसाहम्मि चउभंगो, आदिल्ला तिन्निभंगा तिविह साहम्मिय त्ति वुत्तं भवति, चउत्योभंगो असाहम्मिओ त्ति पडिसिद्धो। अहवा तिविहा साहम्मी-साहू, पासत्यादि, सावगा य।अहवा समणा समणी सावगा य । तेसिं ति साहम्मिया संवझंति । तण्ण अवहारो।तु शब्दो यच्छब्दे तच्छब्दे च द्रष्टव्यः । चित्तं सचेयमं । अचित्तं अचेयणं । तेसिं तेण्णंजंतंचित्तमचित्तेत्यर्थः किं पुण सचित्तं ? भण्णति-खुड्डादी सच्चित्ते, “खुड्डो' सिसू बालो त्ति वुत्तं भवति, “आदि" सद्दातो अखुड्डो वि, तंमि य सचित्ते अपहृते गुरुगा पच्छित्तं भवति, अचित्ते पुण उवहिनिफण्णं भवति ।। इदान “कुल-गण-संघा" जुगवं भण्णंति[भा. ३३७] एतेच्चिय पच्छित्ता, कुलंमि दोहि गुरुया मुणेयव्वा ।
तवगुरुया तु गणमी, कालगरू होति संघमि॥ चू. एतेच्चिय जे साहम्मिय तेण्णे पच्छित्ता भणिता ते च्चिय पच्छित्ता कुलतेण्णे वि दहव्वा । नवरदोहि गुरू मुमेयव्वा । दोहिं ति कालतवेहिं कुलपच्छित्ता गुरुगा कायव्वा इत्यर्थः । ते चिय पायच्छित्ता गणतेणे तवगुरुगा दडव्या काललहु । संघतेण्णे दट्टव्वा तवलहुगा ।।
इदानि गिहिसाहम्मिसु पच्छित्तं भण्णति-- [भा. ३३८] एते चेव गिहीणं, तवकालविसेसवजिया होति ।
डगलादिखेत्तवनं, पुव्वुत्तं तं पि य गिहीसु।। धू.एतेच्चियपच्छित्ताजे कुलादिसुदत्ता, तेच्चिय गिहिसाहम्मीण। नवरं-तवकालविसेसिता तवकाल एस विसेसो तवकालविसेसो, तेन तवकाल विसेसेण वजिया होति, तवकालेहिं न विसेसिजंतित्ति वुत्तं भवति। अहवा “एते चेव"पुव्बद्धं पयं “अन्नहम्मिएसु" वक्खाणिज्जति-एते चियपच्छित्ताजे साहम्मिएसुभणिताते चेवण्णधम्मिएसुय गिहत्थेसु।नवरं तवकालविसेसिया होति । इमं खेत्तदारे आभव्वविचारे भण्णति “डगलादि" पच्छद्धं । "डगला" पसिद्धा, "आदि" सद्दातो तणच्छारमल्लगपीढफलगसंथारगा य घेप्पंति, खेत्तवनं ति परगच्छिल्लयाण खेत्तं तम्मि वजं खेत्तवजं, एत्थ अगारो लुत्तोदट्टब्बो, सोजयाआविर्भूतो भवति तदा एवं भवति “डगलगादि" For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International