________________
१०६
निशीथ-छेदसूत्रम् -१. जत्थ पणगं तं सुहुमं, सेसं बादरं । “च' शब्दो भेदसमुच्चये। दुविहं दुभेदं, “लोगो' जणवओ, तस्स "उत्तरं" पहाणं, तम्मि द्विता जे ताण तेण्णं लोउत्तरं तेण्णं भवति । तं समासेण संखेवेण दुविहं ति वुत्तं भवति । तस्सिमे भेदा-तणाणि कुसादीणि, डगलगा उवलमादी, अगणि परिणामियमिघणंछारो भण्णति, मल्लगं सरावं, लेवो भायणरंगणो, इत्तिरिये यत्ति पंथं वच्चंतो जत्थ विस्समिउ कामो तत्थोग्गहं नाणुण्णवेइ, “च" सद्दाओ कुडमुहादयो घेप्पंति, अविदिन्ने त्ति वयणं सव्वेसु तणादिसु सवज्जति ।। किं चान्यत् :[मा. ३३१] अविदिन्न पाडिहारिय, सागारिय पढमगहणखेत्ते य ।
साधंमि य अन्नधमे, कल-गण-संघे यतिविधं त॥ चू. अविदिन्नमिति गुरूहिं पाडिहारियं न पञ्चप्पिणति, सागारियसंतियं अदिन्नं भुंजति, पढमसमोसरणे वा उवहिं गेण्हति, परखेत्ते वा उवहिं गेण्हति, साहमियाण वा किंचि अवहरति, अन्नधण्मियाण वा अवहरति, कुलस्स वा अवहरति, एवं गणस्स का, संघस्स वा । च सद्दो समुच्चये । तिविहं सच्चित्तादि दव्वं भण्णति ।।
एतेसिं तणाइयाण सामण्णतो ताव पच्छित्तं भणामि[भा. ३३२] तण-डगलग-छार-मल्लग, पणगं लेवित्तिरीसु लहुगो तु।
दव्वादविदिण्णे पुण, जिणेहिं उवधी निष्फण्णं ।। चू. तणेसु डगलगेसु छरेसु मल्लगे य अदिन्ने गहिये पणं पच्छित्तं भवति । लेवे अदिन्ने गहितेय त्तिरिएय रुक्खहेट्टादिसुअणणुण्णिएसु लहुओउमासो भवति। "तु' शब्दात् कुडमुहादिसु यादव्वादविदिन्ने पुणत्ति-- “दव्ये" पतिविसिट्टे, “अदत्ते" गृहीते, "पुण" विसेसणेपुव्वाभिहियपच्छित्ताओ, जिणा तित्थगरा, तेहिं उवकरणणिप्फण्णं भणियं । जहन्नोवहिम्मि पणगं, मज्झिमे मासो, उक्कोसेण चउमासो, एवं उवकरणणिफण्णं ।। अविदिन्ने त्ति अस्य व्याख्या[भा. ३३३] लटुं न निवेदेती, परि जति वा निवेदितमदिन्नं ।
तत्थोवहिनिप्फण्णं-अणवठ्ठप्पो व आदेसा॥ __चू. कोइ साहू भिक्खादि विणिग्गतो उवकरणादिजातं “लटुं न निवेदेति' त्ति "लटुं" लभित्ता, "न" इति पडिसेहे, “निवेदन' माख्यानं, तमायरियउवज्झायाणं न करेतीत्यर्थः । अहवा परि जतिवाअनिवेदितंचेव परिभुंजति ।अहवा निवेदितंअदिन्नं जति । एवं अदत्तादानं भवति । एत्थोवहिनिप्फण्णं दट्ठव्वं । सुत्तादेसेण वा अणवट्ठो भवति ।।
“पडिहारिय"त्ति अस्य व्याख्या[भा. ३३४] पडिहारियं अदेते, गिहीण उवधीकतंतु पच्छित्त।
सागारि संतियं वा, जं भुंजति असमणुण्णातं ।। चू. गिहिसंतियं उवकरणं पडिहरणीयं पाडिहारितं, अदेंते अणप्पिणंते, तेसिं गिहीण, उवहीकयं तु उवहीणिप्फण्णं, पच्छित्तं भवतीत्यर्थः।
"सागारिए"त्ति अस्य व्याख्या । पच्छद्धं । सागारिओ सेज्जायरो, तस्स संतियं स्वकीयं, वा विकल्पे, जमिति उवकरणं, भुंजति परिभोगं करेति, असमणुण्णाय तस्स अदेंतस्सेत्यर्थः । एत्थं पि तदेव उवहिनिप्फण्णं ।। “पढमगहणे'त्ति अस्य व्याख्या
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org