________________
उद्देशक ः १६, मूलं-१०६०, [भा. ५३११]
१६५
[भा.५३११] नयणे पूरे दिटे, तडि सिंचण वीइमेव पुढे य ।
आगच्छंते आरन्न, गाम पस मनुय इत्थीओ।। धू-चोदगोभणइ-“अहंदगतीरंभणामि, उदगागरातो जत्थ निजति उदगंतंउदगतीरं"? आयरिओ भणति-दूरं पिनज्जति उदगं, तम्हान होइतं उदगतीरं । तो जत्तियं नदीपूरेण अक्कमइ तं उदगतीरं ।अधवा - जहिं ठिएहिं जलं दीसइ, अधवा - नदीए तडी उदगतीरं । अधवा - जहिं ठितो जलट्ठिएण सिंचिज्जइसिंगगादिणा तंजलतीरं । अधवा-जावतियं वीति (चि) ओ फुसंति, अधवा - जावतियं जलेण पुढे तं दगतीरं" । आयरिओ भणइ - "न होइ एवं दकतीरं ।" दगतीरलक्खणंइमभणति-आरन्ना गामेयगावा दगट्टिणोआगच्छमाणा पसुमणुस्साइथिगाओ वा साधु दगतीरट्ठियं ददु थक्कंति-नियत्तंति वा जत्तोतं उदगतीरं ॥ पुनरवि आयरिओ भणति[भा.५३१२] सिंचण-वीयी-पुट्ठा, दगतीरं होइ न पुण तम्मत्तं ।
ओयरिउत्तरितुममा, जहि दिस्स तसंति तं तीरं ।। धू- नयणादियाणं सत्तण्ह आदेसाणं चरिमा तिन्नि सिंचण, वीति, पुट्ठो य, एते नियमा दगतीरं । सेसा भयणिज्जा । इमं अव्वभिचारि दगतीरं-आरन्ना गामेयगा वा तिरिया वा मणुस्सा वा दगट्ठिणो ओयरिउमणा पाउं वा उत्तरिउमणा जलचरा वा जहिं ठियं साधु दणं चिट्ठति, वसंति वा तं दगतीरं भवति ।। दगतीरे चिठ्ठणादिसु इमे दोसा[मा.५३१३] अहिकरणमंतराए, छेदण उस्सास अनहियासे य।
आणा सिंचण जल-थल-खहचरपाणाण वित्तासो॥ धू-दगतीरे चिटुंतस्स अधिकरणं भवति, बहूण य अंतरायं करेति। "छेदनं" ति - साधुस्स चलणाजो उठ्ठिय-रओसोजले निवडति। "उस्सासे"ति-उस्सासविमुक्कपोग्गलाजले निवडंति। जलं वाखोभेति । दगतीरेठितोवा तिसितोधिदुब्बलोअनधियासो जलं पिवेज्जा । तित्थकराणाभंगो य।तगतीरे ठियंवाअमुकंप-पडिनीययाएकोति सिंचेञ्जा ।दगतीरहिओयजल-जल-खहचराणं वित्तासं करेति ।। “अधिकरणं" ति अस्य व्याख्या[मा.५३१४] दळूण वा नियत्तण, अभिहननं वा वि अन्नतूहेन ।
गामा-ऽऽरन्नपसूणं, जा जहि आरोवणा भणिया । धू-दट्ठणं वा नियत्तण त्ति अस्य व्याख्या[मा.५३१५] पडिपहणियत्तमाणम्मि अंतरागं (य) च तिमरणे चरिमं ।
सिग्घगति तन्निमित्तं, अभिघातो काय-आताए ।। चू-गामेयगा अरन्नवासिणो वा, गामेयगा ताव ठप्पा । आरन्ना तिसिया तित्थाहिमुहा एंता दगतीरे तं साधु दह्ण पडिपहेण गच्छंतेसु अधिकरणं, छक्काए य वहेंति, उदगं च अपाउं जति ते पडिपहेणं गच्छति तो अंतरायं भवति, चसद्दातो परितावणादी दोसा, एगम्मि परिताविते छेदो, दोसु मूलं, तिसु अणवठ्ठो । अह एकं तिसाए मरइ तो मूलं, दोसु अणवट्ठो, तिसु पारंचियं । "अभिहननं वा वि" अस्य व्याख्या - "सिग्घगति" पच्छद्धं, "तन्निमितं" तिं - तं साधुं दर्दू गीता सिग्घगती अन्नं अन्नोन्नं वा अभिघायंति, छक्काए वा घाएंति, साहुस्स वा दित्ता वाघातं, करेजा, तिसिया वा अणधियासत्तणतो साहुं नोल्लेउं अभिहनेउ गच्छेज्जा ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org