________________
उद्देशक : १६, मूलं-१०५९, [भा. ५१२८]
१३५
[मा.५१२८] चउगुरुग छच्च लहु गुरु, छम्मासियछेदो लहुग गुरुगोय।
मूलं अणवठ्ठप्पो, मज्झिमए पसज्जणं मोत्तुं॥ घू-मज्झिमे वि एवं चेव चारणविधी, नवरं - चउगुरुगाओ आढत्ते- अणवढे ठाति ।। [भा.५१२९] तवछेदो लहु गुरुगो, छम्मासिओ मूल सेवमाणस्स ।
अणवठ्ठप्पो पारंचिओ य उक्कोस विनवणे ॥ धू-उक्कोसे वि एवं चेव चारणविधी, नवरं - चउगुरुगाओ (छल्लहुगातो) आढत्तं पारंचिते ठाति । विन्नवणति पडिसेवणा पत्थणा वा, ।।इमेण कमेण चारणं करतेन आलावो कायव्यो[भा.५१३०] पायावच्चपरिगह, जहन्न सन्निहित तह असन्निहिते।
अद्दिड दिट्ठ सेवति, आलावो एस सव्वत्थ ।। चू-अन्ने चारणियं एवं करेंति-जहन्ने पायावच्चपरिग्गहे असन्निहिते सन्निहिते अदिदिट्ठ त्ति, एयं पायावच्चपयं अचयंतेन मज्झिमुक्कोसा विचारियव्वा । पच्छित्तं चउलहुगादि मूलावसाणं तेचेव । एयं कोडुंबियं पिचउगुरुगादिअणवठ्ठप्पावसाणं | इंडियं पिछल्लहुगादि पारंचियावसाणं। एस्थ पायावच्चंजहन्नं कोटुंबं मज्झिमंडंडियं उक्कोसंभाणियव्वं, उभयहा विचारिजंतं अविरुद्धं।। चोदगो भणति[भा.५१३१] जम्हा पढमे मूलं, बितिए अणवठ्ठ ततिय पारंची।
तम्हा ठायंतस्सा, मूलं अणवट्ठ पारंची। चू- “पढमे "त्ति - जहन्ने चउलहुगातो आढत्तं मूले ठाति, मज्झिमे चउगुरुगातो आढत्तं अणवढे ठाति, उक्कोसे छल्लहुयातो आढत्तं पारंचिए ठाति । जइ एवं पडिसेवमाणस्स पायच्छित्तं भवति तम्हा ठायंतस्सेव पारंचियं भवतु । अधवा - ठाणपच्छित्तं विमूलाणवठ्ठपारंचिया भवंतु । किं कारणं? अवश्यमेव प्रसजनांप्रतीत्य मूलानवस्थाप्यपारंचिकान् प्राप्स्यन्ति ॥
आयरिओ भणइ[भा.५१३२] पडिसेवणाए एवं, पसज्जणा होति तत्थ एक्कक्के ।
चरिमपदे चरिमपदं, तं पि य आणादिनिफण्णं ॥ धू-“पडिसेवणाए"त्ति-पडिसेवंतस्सअतियारानुरूवामूलाणवठ्ठपारंचिया एवं संभवंति। जति पुण ठितो नचेवपडिसेवति तो कहं एते भवंतु? ॥ [भा.५१३३] जति पुण सव्वो वि ठितो, सेवेजा होज्ज चरिमपच्छित्तं ।
तम्हा पसंगरहितं, जं सेवति तं न सेसाई ।। धू-जति नियमो होज सव्वो ठायंतो पडिसेवेजा तो जुञ्जइ तंतुमंभणसि, जेन पुण न सब्बो ठायंतोपडिसेवतितेन कारणेणपसंगरहियंजं ठाणं सेवतितत्येव पायच्छित्तं भवति॥"पसज्जणा तस्थ होति एकेक"त्ति एक्केकातो पायच्छित्तठाणातो पसज्जणा भवति । कहं ? उच्यते-तं साधं तत्य ठियं दटुं अविरयओ को वि तस्सेव संकं करेज्जा - "नून पडिसेवणानिमित्तेणं एस एत्थ ठिओ," ताहे दिढे संका भोतिगादी भेदा भवंति । अह पसंग इच्छसि तो इमो पसंगो “चरिमपदे चरिमपदं" ति अस्य व्याख्या[भा.५१३४] अदिहातो दिटुं, चरिमं तहि संकमादि जा चरिमं ।
अहव न चरिमाऽऽरोवण, ततो विपुण पावती चरिमं ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org