Agam Sutra Satik 28 Tandulvaicharika PainngSutra 05

SR No.: 003362
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 88
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 28, & agam_tandulvaicharik
File Size: 2 MB

Page 69

१९२
तन्दुलवैचारिक-प्रकिर्णकसूत्रम् १५८ परमार्थेन स्नेहतैल विवर्जितत्वात् ।। मू. (१५१) जेणंतरेणं निमिसंति लोयणा तक्खणं च विगसंति ।
तेणंतरेवि हिययं चित्तसहस्साउलं होई॥ वृ. 'जेणंत०' सङ्कुचितभावं गच्छन्तीत्यर्थः, च पुनस्तेनैव परमवल्लभेन स्वार्थप्राप्तयकार केणान्तरेण–विना विकसन्ति-प्रफुल्लनेत्राणि भवन्तीत्यर्थः, तेणंतरे०' इतिप्राकृतत्वात् तृतीयायें सप्तमी, अपिशब्द एवार्थे, तथा कुस्त्रीणां हृदयं पदाचित् स्ववल्लभे (न प्रवर्तते स्ववल्लभे) सत्यपि कदाचित् तासां चित्तं-स्वमानसं सहस्राकुलं-स्वकान्तवयतिरिक्तपुरुषान्तरसहस्रषु आकुलं मन्मथभावेन परिभ्रमद् भवतीत्यर्थः, शाकिनीवत्, अतो मुनिवरैः-रत्नत्रयरक्षण परैर्मुक्तगृहारम्मभरैरासां कुरण्डामुण्डीदासीयोगिन्यादीनां यथा कथञ्चित् परिचयो न कार्य इति । ___ अस्या अन्यदपि व्याख्यान्तरं सदगुरुप्रसादात् कार्यमिति ।। अथोपदेशान्तरं दददाहमू. (१५२) जड्डाणं वड्डाणं निम्विन्नाणं च निव्विसेसाणं ।
संसारसूयराणं कहियपि निरत्ययं होइ । वृ. 'जड्डाणंव०' जड्डानां-द्रव्यभावमूर्खाणांवड्डानां-केषांचित्मठपारापतसध्शानांवृद्धान निर्विज्ञानानां-विशिष्टज्ञानरहिताना निर्विशेषाणां-अपवादोत्सर्गज्येष्ठेतरादिविशेषरहितानां संसारशूकराणांएवंविधानांगृहस्थानांसाध्वाभासानामपि कथितमपि-उक्तं वक्ष्यमाणं निरर्थक भवति, ब्रह्मदत्तोदाईनृपारकादिवत् ।। मू. (१५३) किं पुत्तेहिं पियाहि वा अत्येणवि पिंडिएण बहुएणं।
जो मरणदेसकाले न होइ आलंबणं किंचि॥ वृ. 'किं पुत्ते०' पुत्रैः-अङ्गजैः किं ?, न किञ्चित्, पितृभिर्वा किं?,अर्थेनापि पिण्डितेन मीलितेन बहुकेन-प्रभूतेन किं ? नन्दमम्मणादीनामिव योऽङ्गजादिकलापः मरणदेशकालेमरणप्रस्तावेन भवत्यालम्बनं-आधाररूपं किञ्चिदिति॥ मू. (१५४) पुत्ता चयंति मित्ता चयंति भजाविणं मयं चयइ।
तं मरणदेसकाले न चयइ सुविअजिओ धम्मो ॥ वृ. 'पुत्ताच०' मातापितरौपुत्रास्त्यजन्ति भित्त' मित्राणि त्यजन्ति, सहजमित्रपर्वमित्रवत्, भार्याऽपीम-प्रत्यक्षं जीवन्तमित्यर्थमृतंवा स्वकान्तंत्जयति, यद्वा भार्याऽपिणमिति वाक्यालको आर्षत्वादकारविश्लेषेऽमयमिति अमृतं-जीवन्तं त्यजति जीवन्तमेव स्वकान्तं मुक्त्वाऽन्यत्पुरुषान्तरंभर्तृत्वेन प्रतिपद्यतेवनमालावत्, यस्मिन् प्रस्तावेतेपुत्रादयस्त्यजन्ति त’मिति तस्मिन् प्रस्तावे मरण देशकाले च न त्यजति 'सु'इति जिनाज्ञापूर्वकद्दढभावेन 'वी'ति विशेषेण निरन्तरकरणेनार्जितो धर्म-श्रुतचारित्ररूप इति ।।
अथ गाथाचतुष्टयेन धर्ममाहास्यं वर्णयन्नाहमू. (१५५) धम्मो ताणं धम्मो सरणं धम्मो गई पइटाय।
धम्मेण सुचरिएणय गम्मइ अजरामरं ठाणं। वृ.'धम्मोत्ता०' धर्म-सम्यगज्ञानदर्शनचरणात्मकः त्राणं-अनर्थप्रतिहन्ताअर्थसम्पादक तद्धेतृत्वात धर्म शरणं-रागाधरिभयभीरुकजनपरिरक्षणं, धर्मो गम्यते-दुःस्थितैः सुस्थितार्थमा.