________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति - उपाङ्गसूत्रम् ४/२००
कहि णं भंते! पंडगवने पंडुसिलानामं सिला प. गो० मंदरचूलिआए पुरत्थिमेणं पंडगवनपुरत्थिमपेरते, एत्थ णं पंडगवने पंडुसिला नामं सिला प० उत्तरदाहिणायया पाईणपडीणविच्छिण्णा अर्द्धचंदसंठाणसंठिआ पंचजोअणसयाइं आयामेणं अद्धाइजाइं जोअणसयाई विक्खंभेणं चत्तारि जोअणाई बाहल्लेणं सव्वकणगामई अच्छा वेइआवनसंडेणं सव्वओ समंता संपरिक्खित्ता वण्णओ, तीसे णं पंडुसिलाए चउद्दिसिं चत्तारि तोसावणपडिखवगा प० जाव तोरणा वण्णओ, तीसे णं पंडुसिलाए उप्पिं बहुसमरमणिजे भूमिभागे प० जाव देवा आसयंति, तस्स णं बहुमज्झदेसभाए उत्तरदाहिणेणं एत्थ णं दुवे सीहासणा प० पञ्च धनुसयाई आयामविक्खम्भेणं अद्धाइज्जाई घनुसयाई बाहल्लेणं सीहासनवण्णओ भा० विजयदूसवज्जोत्ति ।
तत्थ णं जे से उत्तरिल्ले सीहासमे तत्थ णं बहूहिं भवणवइवाणमंतरजोइसिअवेमाणिएहिं देवेहिं देवीहि अ कच्छाइआ तित्थयरा अभिसिंचतिं, तत्थ णं जे से दाहिणिल्ले सीहासणे तत्थ णं बहूहिं भवण जाव वेमाणिएहिं देवेहिं देवीहि अ वच्छाईआ तित्थयरा अभिसिंचतिं ।
कहिणं भंते! पंडगवने पंडुकंबलासिलानामं सिला प० गो० मंदरचूलिआए दक्खिणेणं पंडगवनदाहिणपेरंते, एत्थ णं पंडगवने पंडुकंबलसिलानामं सिला प०, पाईणपडीणायया उत्तरदाहिणविच्छिण्णा एवं तं चैवं पमाणं वत्तव्वया य भाणिअव्वा जाव तस्स णं बहुसमरमणिजस्स भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए एत्थ णं महं एगे सीहासणे प० तं चैव सीहासणप्पमाणं एत्थ गं बहूहिं भवणवइ जाव भारहगा तित्थयरा अहिसिच्चन्ति । कहि णं भंते! पंडगवने रत्तसिला नामं सिला प० ?, गो० ! मंदरचूलिआए पञ्च्चत्थिमेणं पंडगवणपञ्चत्थिमपेरते, एत्थ णं पंडगवणे रत्तसिला नामं सिला पन्नत्ता उत्तरदाहिणायया पाईणपडीणविच्छिण्णा जाव तं चैव पमाणं सव्वतवणिज्जमई अच्छआ उत्तरदाहिणेणं एत्थ णं दुवे सीहासणा पन्नत्ता ।
तत्य णं जे से दाहिणिल्ले सीहासणे तत्य णं बहूहिं भवण० पम्हाइआ तित्थयरा अहिसिंचंति, तत्य णं जे से उत्तरिल्ले सीहासणे तत्थ णं बहूहिं भवण जाव वप्पाइआ तित्थयरा अहिसिच्ांति । कहि णं भंते! पंडगवने रत्तकंबलसिला नामं सिला प० गो० मंदरचूलिआए उत्तरेणं पंडवगवनउत्तरचरिमंते एत्थ णं पंडगवने रत्तकंबलसिला नामं सिला प०, पाईणपडिणायया उदीर्णदाहिणविच्छिण्णा सव्वतवणिजमई अच्छा जाव मज्झदेसभाए सीहासणं, तत्थ णं बहूहिं भवणवइ जाव देवेहिं देवीहि अ एरावयगा तित्थयरा अहिसिंचंति ।
३७०
वृ. पण्डकवने भदन्त ! कति अभिषेकाय - जिनजन्मस्त्रान्त्राय शिलाः अभिषेकशिलाः प्रज्ञप्ताः गौतम! चतस्रोऽभिषेकशिलाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - पाण्डुशिला १ पाण्डुकम्बलशिला २ रक्तशिला ३ रक्तकम्बलशिला ४ अन्यत्र तु पाण्डुकम्बला १ अतिपाण्डुकम्बला २ रक्तकम्बला ३ अतिरक्तकम्बलेति ४ नामान्तराणीति । सम्प्रति प्रथमायाः स्थानं पृच्छति - 'कहि ण' मित्यादि, प्रश्नः प्रतीतः, उत्तरसूत्रे मन्दरचूलिकायाः पूर्वतः पण्डकवनपूर्वपर्यन्ते पाण्डुशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता, उत्तरतो दक्षिणतश्चायता पूर्वतोऽपरतश्च विस्तृता अर्द्धचन्द्रसंस्थानसंस्थिता पञ्चयोजनशतान्यायामेन - मुखविभागेन अर्द्धतृतीयानि योजनशतानि विष्कम्मेन - मध्यभागेन, अर्द्धचन्द्राकारक्षेत्रानामेवमेव परमव्या- समम्भवात्, अत एवास्याः परमव्यासः शरत्वेन लम्बो जीवात्वेन परिक्षेपो धनुः पृष्ठत्वेन तत्करणरीत्या आनेतव्या, तथा चत्वारि योजनानि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org