________________
२७६
सूर्यप्रज्ञप्तिउपाङ्गसूत्रम् १८/-/१२२ एवमुक्ते पुनः प्रश्नयति-'ता कहं ते' सुगमं, भगवानाह ता इति पूर्ववत् यथा यथा, तेषां देवानां तारारूपविमानाधिष्ठातृणां प्राग्भवे तपोनियमब्रह्मचर्याणि उच्छ्रितानि-उत्कटानि भवन्ति तथा तथा तेषां देवानां तस्मिन्-तारारूपविमानाधिष्ठातृभवे एवं भवति यथा अणुत्वं वा तुल्यत्वं वा, किमुक्तं भवति ?-यैः प्राग्भवे तपोनियमब्रह्मचर्याणि मन्दानि कृतानि ते तारारूपविमानाधिष्ठातृदेवभवमनुप्राप्ताश्चन्द्र-सूर्येभ्यो देवेभ्यो द्युतिविभवादिकमपेक्ष्य हीना भवन्ति, यैस्तु भवान्तरे तपोनियमब्रह्मचर्याणि अत्युत्कटान्यासेवितानि ते तारारूपविमानाधिष्ठातृरूपदे वत्वमनुप्राप्ता द्युतिविभवादिकमपेक्ष्य चन्द्रसूर्यैर्देवैः सह समाना भवन्ति, न चैतदनुपनं, दृश्यन्ते हिमनुष्यलोकेऽपि केचिजन्मान्तरोप-चिततथाविधपुण्यप्राग्भारा राजत्वमप्राप्ताअपिराज्ञा सह तुल्यधुतिविभवा इति, ‘ता एवं खलु' इत्यादि निगमनवाक्यं सुगमं ।
'ता एगमेगस्स णमित्यादि, ग्रहादिपरिवारविषयाणि प्रश्ननिर्वचनसूत्राणि सुगमानि, 'तामंदरस्सणमित्यादि, ताइति पूर्ववत्, मन्दरस्यपर्वतस्य जम्बूद्वीपगतस्य सकलतिर्यग्लोकमध्यवर्तिनः कियक्षेत्रमबाधया सर्वतः कृत्वा चारं चरति ?, भगवानाह--‘ता एक्कारसे'त्यादि, ता इति पूर्ववत् एकादश योजनशतानि एकविंशानि-एकविंशत्यधिकानि अबाधया कृत्वा चारं चरति, किमुक्तं भवति? मेरोःसर्वत एकादशयोजनशतान्येकविंशत्यधिकानिमुक्त्वा तदनन्तरं चक्रवालतयाज्योतिश्चक्रचारंचरति। ता लोयंताओण मित्यादि,ताइति पूर्ववत लोकान्तादकि णमिति वाक्यालक्तरे कियत् क्षेत्रमबाधया कृत्वा अपान्तरालं कृत्वा ज्योतिषं प्रज्ञप्तम् ? भगवानाह-त्यादि, एकादश योजनशतान्येकादशानि-एकादशाधिकानि अबाधया कृत्वा-अपान्तरालं विधाय ज्योतिषं प्रज्ञप्तं, 'ता जंबुद्दीवेणं दीवे कयरे नक्खत्ते'इत्यादि सुगमं नवमभिजिन्नक्षत्रं सर्वाभ्यन्तरं नक्षत्रमण्ड-लिकामपेक्ष्य एवं मूलादीनि सर्वदाह्यादीनि वेदितव्यानि।
मू.(१२३) ताचंदविमाणेणं किंसंठिते पं०?, ता अद्धकविट्टगसंठाणसंठिते सव्वफालियामए अब्भुग्गयमूसितपहसिते विविधमणि रयणभत्तिचित्ते जाव पडिरूवे एवं सूरविमाणे गहविमाणे नक्खत्तविमाणे ताराविमाणे ।ता चंदविमाणेणं केवतियं आयामविक्खंभेणं केवतियं परिक्खेवेणं केवतियं बाहल्लेणं पं०?
ताछप्पन्नएगट्ठिभागे जोयणस्सआयामविखंभेणंतंतिगुणं सविसेसंपरिरयेणं अट्ठावीसं एगठिभागे जोयणस्स बाहल्लेणं पन्नत्ते, ता सूरविमाणे णं केवतियं आयामविक्खंभेणं पुच्छा, ता अडयालीसं एगहिभागे जोयणस्स आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिरएणं चउव्वीसं एगट्ठिभागे जोयणस्स बाहल्लेणं पं०, ता नक्खत्तविमाणे णं केवतियं पुच्छा, ता कोसं आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिरएणं अद्धकोसं बाहल्लेणं पं०, ता ताराविमाणे णं केवतियं पुच्छा, ता अद्धकोसं आयामविखंभेणं तंतिगुणं सविसेसं परिरएणं पंचधनुसयाई बाहल्लेणं पं०
ताचंदविमाणं णं कति देवसाहस्सीओ परिवहति?, सोलस देवसाहस्सीओ परिवहंति, तं०--पुरच्छिमेणं सीहरूवधारीणं चत्तारि देवसाहस्सीओ परिवहति, दाहिणे णं गयरूचधारीणं चत्तारिदेवसाहस्सीओ परिवहति, पञ्चस्थिमेणंवसभरूवधारीणं चत्तारिदेवसाहस्सीओ परिवहंति, उत्तरेणं तुरगरूवधारीणं चत्तारि देवसाहस्सीओ परिवहति।
एवं सूरविमाणंपि, ता गहविमाणे णं कति देवसाहस्सीओ परिवहति?, ता अट्ठ देवसा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org