Agam Sutra Satik 15 Pragnapana UpangSutra 04

SR No.: 003349
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 664
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 15, & agam_pragyapana
File Size: 14 MB

Page 554

पदं-२८, उद्देशकः-२, द्वारं-३
२२७
'मणुस्सेसु तियभंगो' इति मनुष्यविषयं भङ्गत्रिकं, तद्यथा--आहारका एष भङ्गो यदान कोऽपिकेवली समुद्धाताद्यवस्थागतोभवति, अथवाआहारकाश्चअनाहारकश्च एषभङ्गएकस्मिन् केवलिनि समुद्घाताद्यवस्थागते सति लभ्यते, अथवा आहारकाश्च अनाहारकाश्च एष बहुषु केवलसिसमुद्घातद्यवस्थागतेषु सत्सु वेदितव्यः । लेश्याद्वारे सामान्यतः सलेश्यसूत्रमाह
-पदं-२८, उद्देशकः-२-दारं-४- "लेश्या":म. (५६२) सलेसे गंभंते! जीवे किं आहारए अनाहारए?, गो०! सिय आहारए सिय अनाहारए, एवंजाव वेमाणिते,
सलेसाणं भंते ! जीवा किं आहारगा अनाहारगा?, गो० ! जीवेगिंदियवजो तियभंगो, एवं कण्हलेसावि नीललेसावि काइउलेसावि जीवेगिंदियवजो तियभंगो, तेउलेसाए पुढविआउवणस्सइकाइयाणंछब्भंगा, सेसाणंजीवादिओतियभंगोजेसिं अस्थितेउलेसा, पम्हलेसाए सुक्कलेसाए य जीवादिओ तिभंगो,
अलेसा जीवा मणुस्सा सिद्धा य एगत्तेणवि पुहुत्तेणवि नो आहारगा अनाहारगा।
वृ. 'सलेसेणंभंते! जीवे'इत्यादि, इदं सामान्यतोजीवसूत्रमिव भावनीयं,अत्रापि सिद्धसूत्रं नवक्तव्यं, सिद्धानामलेश्यत्वात्, बहुवचनचिन्तायांजीवपदे एकेन्द्रियेषुचपृथिव्यादिषुप्रत्येकमेक एव भङ्गस्तद्यथा-आहारका अपिअनाहारका अपि, उभयेषामपि सदाबहुत्वेन लभ्यमानत्वात्, शेषेषु तु नैरयिकादिषु पदेषु तु प्रत्येकं भङ्गत्रिकं, तद्यथा-सर्वेऽपि तावद्भवेयुराहारकाः १, अथवा आहारकाश्च अनाहारकश्च २, अथवा आहारकाश्च अनाहारकाश्च ३, अमीषांच भावना प्राग्वत्, तथा चाह-'जीवेगिंदियवजो तियभंगो' इति, “एव'मित्यादि, एवं यथा सामान्यतः सलेश्यसूत्रमुक्तं तथा कृष्णलश्याविषयमपिनीललेश्याविषयमपि कापोतलेश्याविषयमपि सूत्रं वक्तव्यं, सर्वत्र सामान्यतो जीवपदे एकेन्द्रियेषु च प्रत्येकमभङ्गक, शेषपक्षे भङ्गत्रिक, तेजोलेश्याविषयमपि सूत्रमेकत्वे प्राग्वत्, बहुत्वेन पृथिव्यबवनस्पतिषु षट् भङ्गाः, तेषु कथं तेजोलेश्यासम्भवइतिचेत्?, उच्यते, भवनपतिव्यन्तरज्योतिष्कसौधर्मेशानादेवानांतेजोलेश्यावतां तत्रोत्पादभावात,
उक्तंतचास्याएव भगवत्याः प्रज्ञापनायाश्चो० जेणेतेसुभवणवइवाणमंतरजोइसियसोहम्मीसाणया देवा उववजंति तेणं तेउलेस्सा लब्मइ” इति, तेषट्भङ्गा इमे-सर्वेआहारकाः १ अथवा सर्वे अनाहारकाः२अथवा आहारकश्चानाहारकश्च३ अथवा आहारकश्च अनाहारकाच ४अथवा आहारकाश्चअनाहारकश्च५अथवाआहारकाश्चानाहरकाश्च६,शेषाणांजीवपदादारभ्य सर्वत्रापि भङ्गत्रिकं, तथा चाह___'तेउलेस्साए पुढविआउवणस्सइकाइयाणं छब्भंगा, सेसाणं जीवाईओ तियभंगो' इति, आह-किं सर्वेषामविशेषेण जीवपदादारभ्य भङ्गत्रिकमुत केषांचिदतआह-'जेसिंअस्थि तेउलेसा' इति, येषामस्ति तेजोलेश्या तेषामेव भङ्गत्रिकं वक्तव्यं, न शेषाणां, एतेन किमावेदितं भवति नैरयिकविषयं तेजोवायुविषयं द्वित्रिचतुरिन्द्रियविषयं च तेजोलेश्यासूत्रं न वक्तव्यमिति, तथा पद्मलेश्या शुक्ललेश्याच येषां सम्भवति तद्विषयं तयोः सूत्रं वक्तव्यं, तत्रपालेश्या शुक्ललेश्या च तिर्यक्पञ्चेन्द्रियेषु मनुष्यषु वैमानिकेषु च लभ्यते न शेषेष्विति तयोः प्रत्येकं चत्वारि पदानि,